هیئت پذیرش یا هیئت سازش؟

بورس‌نیوز:

بی شک اعتبار بازار سرمایه کشور به‌واسطه معامله بسیاری از نماد‌های زیان‌ده در این سال‌ها دچار خدشه‌ای جدی شده است. عدم لغو پذیرش شرکت‌های بزرگ با بیش از ده‌ها یا صد‌ها هزار میلیارد تومان زیان انباشته که بدون هیچ امیدی به آینده، سرمایه هزاران‌هزار سرمایه‌گذار را از بین می‌برند، سؤالی است که ذهن بسیاری از اهالی بازار سرمایه را مشغول کرده است.

علی‌رغم آنکه دلیل مماشات نهاد‌های تصمیم‌گیرنده در بازار سرمایه با اخراج و یا لغو پذیرش شرکت‌ها و بانک‌های زیان‌ده، برای بسیاری از فعالین باسابقه بازار سرمایه قابل‌درک است، ادامه این‌گونه سوءمدیریت‌ها و منفعلانه عمل‌کردن این نهاد‌ها در سال‌های اخیر تنها منجر به افزایش قابل‌توجه زیان این شرکت‌ها و افزایش چشمگیر ریسک‌های سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ایران گردیده است.

چرا سهام شرکت‌هایی با بیش از ۵۰ تا ۶۰ هزار میلیارد تومان زیان انباشته، نه تنها به راحتی قابلیت خرید و فروش در بازار سرمایه کشور را دارند بلکه برخی از این شرکت‌ها در سال‌های گذشته به عنوان لیدر بازار سرمایه نیز مطرح بوده اند.

مگر می‌توان انتظار روندی منطقی، از بازاری را داشته باشیم که لیدر‌های آن، سهام شرکت‌هایی با ده‌ها هزار میلیارد تومان زیان انباشته و ادامه روند زیان‌دهی سالانه است؟

نقش هیئت پذیرش که عمدتاً از افرادی دارای سمت در بنگاه‌های اقتصادی و تخصص‌های محدود در صنایع مختلف هستند در پروسه کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری و یا اخراج و لغو پذیرش شرکت‌هایی که سالیان سال مشغول زیان ساختن هستند، چیست؟

چرا نماد‌هایی همچون تمحرکه، شپترو و... به‌راحتی لغو پذیرش می‌شوند؛ اما شرکت‌هایی همچون سایپا با بیش از ۶۷ هزار میلیارد تومان زیان انباشته تلفیقی در پایان سال ۱۴۰۱ و احتمالاً بیش از ۸۰ هزار میلیارد تومان در پایان سال جاری، همچنان در بورس معامله می‌شوند؟

آیا این موضوع به خصلت مصلحت‌اندیشی مدیران و اعضای هیئت‌مدیره بورس ما برمی‌گردد و یا به ارادت و تعلقات قلبی برخی از این اعضا به مجموعه سایپا؟

در گزارش چهارشنبه‌های داغ این هفته قصد داریم تا با نگاهی اجمالی به عملکرد خیره‌کننده شرکت سایپا در سال‌های گذشته، عدم تصمیم‌گیری اعضای هیئت پذیرش را در خصوص لغو پذیرش این شرکت از بورس به چالش بکشیم.

نگاهی به برخی از دستاورد‌های خیره‌کننده شرکت سایپا در سال‌های گذشته؟

به‌جرئت می‌توان گفت همراه با بانک‌ سرمایه، بانک آینده و چند شرکت دیگر، شرکت سایپا نیز در زمره بدترین و زیان‌ده‌ترین شرکت‌های فعال در بازار سرمایه ایران در سال‌های اخیر قرار می‌گیرد.

تحقق بیش از ۶۷ هزار میلیارد تومان زیان انباشته تلفیقی تا انتهای سال مالی ۱۴۰۱، خود نشان از سوء مدیریت‌هایی جامع در شرکت اصلی سایپا و شرکت‌های زیر مجموعه آن دارد که اکنون نتیجه نگران کننده این سوء مدیریت‌ها نه تنها در روند عمومی بازار سرمایه احساس می‌شود بلکه به تهدیدی جدی برای نظام بانکی کشور (به واسطه حجم بالای تسهیلات اخذ شده شرکت‌های خودرو سازی از نظام بانکی) نیز تبدیل شده است.

آیا امسال شاهد لغو پذیرش شرکت سایپا از بورس خواهیم بود؟

همان گونه که اشاره شد، مصلحت‌اندیشی یا ترس از اتخاذ تصمیمات دشوار، رخدادی است که نه‌ تنها در سطح هیئت پذیرش بورس و یا فرابورس شاهد آن هستیم؛ بلکه نمونه‌های آن در سطوح مختلف مدیریت وزارتخانه‌ها نیز به‌وفور یافت می‌شود.

اینکه چرا تاوان منفعلانه عمل‌کردن اعضای تصمیم‌گیرنده بازار سرمایه کشور را سرمایه‌گذاران عمدتاً آماتور با سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌هایی با چند ده‌هزار میلیارد تومان زیان باید بپردازند سؤالی است که احتمالاً دوستان پاسخی برای آن ندارند؟

تهیه برنامه جامع خروج از ورشکستگی سایپا توسط خلیل ۸ساله از تهران:

به طرح جامع و برنامه‌های فوق‌العاده یکی از بزرگ‌ترین خودروسازان کشور، با بیش از ۷۰.۰۰۰ میلیارد تومان زیان انباشته تلفیقی برای خروج از ورشکستگی و شمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت نگاه کنید.

با این میزان غلط‌های املایی و جمله‌بندی‌های ناباورانه، به نظر می‌رسد برنامه جامع خروج شرکتی باعظمت سایپا از ورشکستگی توسط (خلیل ۸ساله از تهران) نوشته شده تا مدیران شرکت سایپا.

یعنی واقعاً اعضای هیئت پذیرش شرکت بورس تهران که اتفاقاً یکی از مهم‌ترین اعضایش سابقه کارمندی در مجموعه سایپا را داشته است با این برنامه مجاب به اعطای فرصت به سایپا برای ادامه فعالیت‌هایش در بورس شده است؟

آیا سهام‌داران هم به‌واسطه چنین برنامه جامع و کاملی، از تغییر روند و سودآوری شرکت در سال‌های بعد یقین پیدا کرده‌اند؟ واقعاً تفکیک احساس خندیدن یا گریه‌کردن با دیدن چنین برنامه‌ای از چنین ابر شرکتی در ایران، برای هر خواننده‌ای دشوار است.

تأیید برنامه‌های خروج از زیان شرکت سایپا توسط اعضای محترم هیئت پذیرش.

اما آیا هیئت پذیرش بورس با همه برنامه‌های مدیران شرکت‌های فعال در این بازار این‌گونه برخورد می‌کند؟

ظاهراً برنامه‌های شرکت ماشین‌سازی نیرو محرکه برای خروج از ماده ۱۴۱ قانون تجارت عملیاتی نبوده و ابهاماتی جدی در به سود رسیدن این شرکت وجود داشته است؛ اما دوستان در به سود رسیدن شرکت سایپا آن‌هم با یک صفحه توضیح هیچ شکی ندارند!

لازم به ذکر است شرکت نیرو محرکه در حال حاضر نه مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت است و نه زیان‌ده. منتظر بمانیم و ببینیم که سود امسال شرکت سایپا چگونه همه را سورپرایز می‌کند.

نگاهی به مهم‌ترین و تنها برنامه سایپا برای خروج از ورشکستگی:

تجدید ارزیابی دارایی‌ها:

متأسفانه، در ۲ ماه‌ی اخیر، مجددا شاهد شکل گیری تب نگران کننده تجدید ارزیابی دارایی‌ها و افزایش سرمایه شرکت‌های عمدتا زیانده از این محل می‌باشیم. چرخه‌ای تمام نشدنی از سوء مدیریت و ناکارآمدی مدیران شرکت‌های عمدتا خصولتی که هر چند سال یکبار، انباشتی از زیان‌های محقق شده و ناکارآمدی را پشت افزایش سرمایه‌های کاغذی پنهان می‌کنند.

به‌تازگی در گزارشی از رسانه بورس نیوز (بخوانید مقاله زیان بساز و تجدید ارزیابی کن) به ناکارآمدی افزایش سرمایه‌ها از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها اشاره داشتیم، بااین‌وجود همچنان شاهد استقبال سرمایه‌گذاران از شرکت‌های زیان‌ده و ورشکسته به‌واسطه انتشار اخبار این نوع افزایش سرمایه‌ها هستیم.

متأسفانه، با وجود مکانیزم افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها و تورم خجالت‌آور سالانه ۴۰ تا ۵۰ درصدی کشور، احتمالا هیچگاه شاهد اعلام ورشکستگی شرکت‌های زیاندهی همچون ایران خودرو، سایپا، بانک‌های آینده، سرمایه و ...، نخواهیم بود.

چرا که با انباشت چند سال زیان و مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت شدن این شرکت ها، تورم موجود در کشور و افزایش ارزش دارایی‌های شرکت (به واسطه لطف ویژه کارشناسان رسمی دادگستری)، مشکل ورشکستگی و نسبت‌های مالی را حل خواهد کرد.

آیا آخرین شرکت‌های بزرگ و فعال در بازار سرمایه که در ایران اعلام ورشکستگی کردند را به یاد می‌آورید؟ آیا پروسه افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها اجازه اعلام ورشکستگی بنگاه‌های اقتصادی را می‌دهد؟ افزایش زیان انباشته شرکت‌ها تا چه زمانی و تا چه عددی ادامه پیدا خواهد کرد؟ 

از همه بدتر حمایت‌ها و اظهارات وزیر اقتصاد در خصوص خبر‌های خوش به فعالین بازار سرمایه مبنی بر احتمال کاهش دوره‌های قانونی و معاف از مالیات تجدید ارزیابی دارایی‌ها است. به‌راستی با این میزان کم‌سوادی در بدنه تصمیم‌گیرنده اقتصاد ایران، امیدی به آینده وجود دارد؟ بهتر نیست وزیر اقتصاد کشور خبر خوشش کاهش تورم باشد تا افزایش زیان انباشته شرکت‌ها و امکان افزایش سرمایه ناشی از تجدید ارزیابی دارایی‌ها؟ 

به نمودار زیر توجه کنید، بیش از ۶۱.۰۰۰ شرکت درآمریکا درست یکسال پس از بحران سال ۲۰۰۸ اعلام ورشکستگی کردند. برای شما عجیب نیست، در کشوری همچون ایران که همواره در بحران به سر می‌برد چرا شرکتی اعلام ورشکستگی نمی‌کند؟

تعداد ورشکستگی بنگاه‌های تجاری آمریکا از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۲

افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌های شرکت سایپا آن‌هم با آن داستان‌ها و وضعیتی که شما خوانندگان محترم بهتر از من می‌دانید در تاریخ ۱۵/۰۲/۱۳۹۹ با مبلغی بیش از ۱۵.۶۰۰ میلیارد تومان به ثبت رسید. هدف از افزایش سرمایه شرکت در سال ۱۳۹۸ را ملاحظه کنید:

حال ببینیم نتیجه حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی کشور و حمایت از کالای منحصربه‌فرد ایرانی (پراید‌های ساخت سایپا) چه شده است؟

زیان انباشته این شرکت از ۹.۲۰۰ میلیارد تومان در سال مالی ۱۳۹۸ به ۳۸.۴۰۰ میلیارد تومان در سال مالی ۱۴۰۱ تبدیل شده است. حال که معنای استفاده از توان حداکثری را متوجه شدیم، امیدواریم مدیران این شرکت همچنان به تلاش‌های مجددانه خود ادامه دهند که تا دو یا سه سال آینده شاهد ثبت رکورد زیان انباشته بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان هم باشیم.

سخن آخر:

سؤالی که از دوستان در هیئت پذیرش شرکت بورس می‌توان پرسید این است که آیا امسال شاهد خروج سایپا از بورس خواهیم بود و یا سال بعد نیز این شرکت با یک صفحه برنامه و زیان انباشته تلفیقی بیش از ۷۰ تا ۸۰ هزار میلیارد تومانی، همچنان این علما و دانشمندان مالی را مجاب به خروج از ورشکستگی خواهد کرد؟

بورس‌نیوز، رسانه تخصصی بازارسرمایه در راستای شفافیت هرچه بیشتر و روشن‌شدن مسیر سرمایه‌گذاری سهامداران،  آمادگی درج پاسخ نهادهای ذکر شده در مطلب را دارد.