یونسکو، سواد رسانهای و سازمان بین المللی MIL
به گزارش بورس نیوز، سازمان بین المللی سواد رسانهای و اطلاعاتی یونسکو (MIL) از ارکان سازمان علمی فرهنگی ملل متحد (UNESCO) بوده که مسئولیت آموزش، فرهنگ سازی، احترام، ارتقاء و ترویج سواد رسانهای و اطلاعاتی یونسکو را در سطح جهانی بر عهده دارد و اهداف و ماموریت‌های خود را از طریق کمیته‌های منطقه‌ای در جهان و با مدیریت نمایندگان هر یک از آن کمیته‌ها در سطح منطقه‌ای و بین المللی هدایت می‌کند و برای نخستین بار مدیر انجمن سواد رسانهای ایران (انسان) بعنوان یکی از دانشمندان ایرانی در حوزه ارتباطات و سواد رسانهای بعنوان نماینده کمیته آسیا و اقیانوسیه آن سازمان و مدیر منطقه‌ای آن سازمان (UNESCO MIL APAC) برای یک دوره چهار ساله در انتخابات سال ۲۰۲۳ آن انتخاب گردید. سواد رسانه ای، از زمره سواد‌های ۱۴ گانه در تعاریف مطروحه از سوی یونسکو بوده و بعنوان سوادی نوین در سطح بین المللی می‌باشد که آموزش و ترویج و نهادینه کردن آن در دستور کار سازمان بین المللی MIL قرار دارد. یادداشت حاضر، کوتاه نگاهی به " یونسکو، سواد رسانهای و سازمان بین المللی MIL" داشته که از سوی نگارنده بعنوان قائم مقام اجرایی کمیته آسیا و اقیانوسیه سازمان بین المللی UNESCO MIL ارائه می‌گردد و در قسمت دوم آن نیز به موضوع برگزاری" اولین جشنواره بین المللی شادی و نشاط" از سوی آن سازمان و بازخورد‌های ملی و بین المللی آن خواهد پرداخت.
سواد در آموزه‌های ادبی و اجتماعی:
شعر معروف" توانا بُود هر که دانا بُود، ز دانش دل پیر برنا بُود... "، سرآغاز آگاهی، دانایی و توانایی است و بر اهمیت سواد و آگاهی ناشی از آن در ادبیات پارسی تاکید دارد. بر این مبنا؛ آموزه‌های ادبی متعدد با عبارات گوناگون مانند دیگر اشعار فردوسی؛ " به دانش فزای و به یزدان گرای، که او باد جان ترا رهنمای"، " میاسای از آموختن یک زمان، ز دانش میفکن دل اندر گمان"، و" به یزدان چنین گفت کای دادگر، تو دادی مرا دانش و زور و فر"، " کسی کو به دانش توانگر بُود، ز گفتار و کردار بهتر بُود"، " خرد باید و دانش و راستی، که کژی بکوبد ار کاستی... " یا دیگر شعرای فارسی، چون؛ " هرچند دل من ز علم (عشق) محروم نشد، کم ماند ز اسرار که معلوم نشد، هفتاد و دو سال فکر کردم شب و روز، معلومم شد که هیچ معلوم نشد" (خیام)، " درخت تو گربار دانش بگیرد، به زیر آوری چرخ نیلوفری را " (ناصر خسرو) و" تا بدانجا رسید دانش من، که بدانم همی که نادانم... " (بوعلی سینا) یا عبارت منتسب به سقراط؛ می‌دانم (دانم) که نمی‌دانم" و ترجمانی از عبارت انگلیسی؛ " I know that I know nothing " نیز حکایت از ضرورت و اهمیتِ استمرار نسبت به پدیده سواد و دانش اندوزی و آگاهی در پرتو آن دارد.
بر این اساس، میراث بی مانند ادب فارسی برخلاف رویکرد متعارف در جامعه امروز، " نادانی" در مفهوم (دانستن به ندانستن) را نه تنها نکوهش و مذموم نکرده، بلکه آنرا مورد تکریم و احترام و تاکید نیز قرار می‌دهد:
" دل گرچه در این بادیه بسیار شتافت، یک موی ندانست، ولی موی شکافت، اندر دل من هزار خورشید بتافت، واخر به کمال ذره‌ای راه نیافت" (ابوسعید ابوالخیر) و یا به قول ابن یمین در کتاب معراج السعاده؛ " آن کس که بداند و بداند که بداند، اسب خرد از گنبد گردون بجهاند، آن کس که بداند و نداند که بداند، آگاه نمایید که بس خفته نماند، آن کس که نداند و بداند که نداند، لنگان خرک خویش به منزل برساند، آن کس که نداند و نداند که نداند در جهل مرکب ابدالدهر بماند... " و سرانجام، به قول حضرت سعدی؛ " تا مرد سخن نگفته باشد، عیب و هنرش نهفته باشد" و " ادب مرد، به ز دولت اوست " و یا؛ " زبان در دهان‌ای خردمند چیست؟، کلیـد در گنــج صــاحب هنــر، چو در بسته باشد چه داند کسی، که جوهر فروش است یا پیلور... " و نیز به فرموده دیگر شیخ اجل؛ " اگر چه پیش خردمند خامشی ادب است، به وقت مصلحت آن به که در سخن کوشی، دو چیز طیره عقـل است؛ دم فـرو بستن به وقت گفتـن و گفتــن به وقت خامــوشـی... " که حکایت از احترام، ترویج و ستایشِ" دانستن به ندانستن" در ادبیات و رویکرد‌های مشاهیر و دانشمندان فارسی و نیز ضرورت آگاهی و دانایی و توانایی ناشی از آنست تا به مصداق؛ " توانا بُود هر که دانا بُود، ز دانش دل پیر بُرنا بُود... " که خود رهاوردِ " سواد و آگاهی و دانایی" است
سواد در پرتو دیدگاه‌های نوین یونسکو:
سواد (Literacy) در معنای اولیه و عرفی آن به معنای توانایی خواندن و نوشتن نسبت به هر فرد می‌باشد و برابر آخرین داده‌های منتشره یونسکو؛ بیش از ۸۶ درصد از جمعیت جهان خواندن و نوشتن می‌دانند و در مقایسه با ۶۸ درصد در سال ۱۹۷۹، پیشرفت بزرگی در سوادآموزی حاصل شده است.
با وجود این، در سراسر جهان حداقل ۷۶۳ میلیون نفر از بزرگسالان فاقد توانایی خواندن و نوشتن می‌باشند که دو سوم آنها، زن بوده و ۲۵۰ میلیون کودک نیز ناکام از آموزش مهارت‌های اولیه سواد می‌باشند و قبل از همه‌گیری کووید-۱۹ که بدترین اختلال در آموزش در یک قرن گذشته را ایجاد کرد، ۶۱۷ میلیون کودک و نوجوان به حداقل سطح مطالعه نرسیده بودند. وضعیت مذکور مبتنی بر نخستین تعریف یونسکو از سواد می‌باشد.
سواد در معنای تاریخی و سنتی آن بیانگر خواندن و نوشتن می‌باشد. سواد، بخشی جدایی ناپذیر از حق آموزش و پایه و اساس یادگیری مادام العمر و محرک توسعه پایدار است و" ائتلاف جهانی برای سوادآموزی" نیز ناشی از درک همین ضرورت و مهم بوده است. (https://www.uil.unesco.org/en/literacy/global-alliance) در این میان، " توانایی خواندن و نوشتن"، نخستین تعریف یونسکو از سواد در اوایل قرن بیستم بود که تنها معطوف به توانایی خواندن و نوشتنِ زبان مادری بود و از نظر آن سازمان، فردی باسواد به شمار می‌رود که برخوردار از توانایی خواندن و نوشتن زبان مادری خود باشد. " فراگیری رایانه و یک زبان خارجی" بعنوان دومین تعریف یونسکو از سواد به شمار رفته که در اواخر قرن بیستم ارائه گردید و بر مبنای آن، توانایی خواندن و نوشتنِ زبان مادری بعنوان معیار و ملاک با سوادی نبوده و بر ضرورت توانایی استفاده از رایانه و آموختن یک زبان خارجی هم تاکید گردید.
با این حال، با تغییر مفهوم و قلمرو و شمول سواد در عصر دیجیتال؛ سواد، ابعاد گوناگونی به خود در عرصه رسانه و فضای مجازی و شبکه‌های الکترونیکی یافت و دیگر در معنای خواندن و نوشتنِ صرف به مانند گذشته نبود و جامعه جهانی، به ناچار با پدیده‌های جدیدی مانند" سواد اطلاعاتی، سواد دیجیتال، سواد رسانه ای، سواد شبکه‌های اجتماعی و اقتصادی، سواد اطلاعاتی، سواد حقوقی، سواد سایبری، هوش مصنوعی" و مانند آنها در عصر ارتباطات مواجه گردید که رهاورد گذار از دنیای گذشته به دنیای مدرن و پسا مدرنِ امروزی است و جامعه ایرانی نیز با وجود" فرهنگ دانشمند پنداری حقوقی و تخصصی" مشهود و جاری در آن، متاثر از رویداد‌های بین المللی در حوزۀ سواد امروزی بوده است.
رویداد‌های بین المللی مزبور در دهه دوم قرن ۲۱؛ زمینه تغییر و اصلاح تعریف سواد را از نظر یونسکو در سومین تعریف آنرا فراهم آورد و بر مبنای آن، ضمن افزودن ۱۲ نوع سواد از سوی آن سازمان و تغییر اساسی ماهیت و قلمرو و شمول آن، تعریف سواد از دیدگاه یونسکو کاملاً تغییر یافت و بر مهارت‌های متعددی نسبت بدان تاکید گردید و مشتمل بر؛ " سواد عاطفی" (توانایی برقراری روابط عاطفی با خانواده و دوستان در جهت حق بر حیات و زندگی)، " سواد ارتباطی" (توانایی برقراری ارتباط مناسب با دیگران و دانستن آداب اجتماعی)، "سواد مالی" (توانایی مدیریت مالی در خانواده و جامعه و مدیریت هزینه کرد و پس انداز آن)، " سواد رسانهای" (آگاهی و مهارت شهروندان نسبت به رسانه‌ها و اطلاعات معتبر و نامعتبر و تفکر انتفادی و تحلیلی مبتنی بر آن)، "سواد تربیتی" (توانایی تربیت فرزندان به نحو شایسته و بایسته در جهت حق بر آموزش و زندگی)، "سواد رایانه‌ای" (دانستن مهارت‌های راهبری رایانه)، "سواد سلامتی" (آگاهی لازم نسبت به اطلاعات مربوط به تغذیه سالم و کنترل بیماری‌ها در راستای حق بر سلامت و حق بر حیات)، "سواد نژادی و قومی" (شناخت نژاد‌ها و قومیت‌ها بر اساس احترام و عدم تبعیض)، "سواد بوم‌شناختی" (آگاهی نسبت به حفاظت از محیط زیست و زیست بوم)، " سواد تحلیلی" (توانایی شناخت، ارزیابی و تحلیل نظریه‌ها و دیدگاه‌های مختلف و ایجاد استدلال‌های منطقی بدون پیش داوری و تعصب)، " سواد انرژی" (توانایی مدیریت مصرف انرژی) و" سواد علمی" (آموزه‌های علمی و دانشگاهی و توانایی گفتگو و بحث و حل و فصل مسائل با روش‌ها و متد‌های علمی و عقلانی مناسب و موثر) می‌باشد (https://www.unesco.org/en/literacy/need-know) که نوعاً مبتنی بر مهارت‌های متعدد بوده و نظام آموزشی ایران فاقد ساز و کار‌های مناسب و موثر مهارت افزایی و توانمندسازی دانش آموزان و دانشجویان و شهروندان نسبت بدان‌ها می‌باشد و نظام آموزشی و فرهنگی کشور مبتنی بر مهارت پروری متناسب با تعددِ مصادیق سوادِ مورد تعریف یونسکو نمی‌باشد و بر مبنای تعریف سوم آن سازمان، به ترتیب مزبور نیز بیشتر افراد به جهت عدم برخورداری از تعریف و ویژگی‌های سوادی مذکور فاقد سواد به نظر می‌رسند.
سرانجام، یونسکو با بازنگری در تعریف سواد و ارائه چهارمین تعریف خود نسبت بدان؛ سواد را مبتنی بر" توانایی تغییر" اعلام نموده که بر مبنای آن، فرد با سواد به کسی اطلاق می‌شود که از مهارت و توانایی برای تغییر در زندگی و حیات فردی و اجتماعی خویش بر اساس دانسته‌ها و آموزه‌های خود برخوردار باشد و در نتیجه، فرد فاقد توانایی در تغییر در زندگی و حیات وی فاقد سوادِ مورد نظر یونسکو بوده و بعنوان فردی بی سواد به شمار می‌رود.
سواد رسانهای، سواد نوین جهانی:
سواد رسانهای به زبان ساده مبتنی بر سواد سنتی است و اشکال جدیدی از خواندن و نوشتن ارائه می‌کند. سواد رسانه ای، از پدیده‌های نوین در عصر ارتباطات و دنیای جهانی دیجیتال به شمار می‌رود که با سواد رسانه‌های دیجیتال (Digital Media Literacy) متفاوت می‌باشد. سواد رسانهای مبتنی بر مهارت خاص در دسترسی، تحلیل، ارزیابی و انتقال اطلاعات و پیام‌های رسانه‌های چاپی و غیر چاپی، درک تفاوت و تمایز انواع رسانه‌ها و محصولات رسانهای و ساز و کار‌های بهره مندی مناسب و موثر از رسانه‌ها و پیام رسانهای شبکه‌های اجتماعی و دیجیتال است که با هدف مهارت افزایی و توانمندسازی شهروندان در جهت ارزیابی، تحلیل و تفکر انتقادی نسبت به پیام‌ها و اطلاعات منتشره می‌باشد و برآیند آن نیز مبتنی بر توانا ساختن افراد با آموزش مهارت در درک و نقد و تحلیل اطلاعات در دنیای دیجیتال و پیشگیری از پیامد‌های منفی و زیانبارِ مترتب بر انتشار اطلاعات و داده‌ها در دنیای کنونی و مجازی است و بعنوان یکی از سواد‌های دوازده گانه مطروحه از سوی یونسکو در سومین تعریف ارائه شده آن به شمار می‌رود که بر ضرورت آموزش و ترویج و ارتقاء آن از سوی آن سازمان و دیگر نهاد‌های بین المللی و منطقه‌ای نیز تاکید شده است.
چشم‌انداز فناوری‌های دیجیتال امروزی حکایت از آن دارد که ۶۲.۵ درصد از جمعیت جهان از اینترنت و ۵۸.۴ درصد از آنها بعنوان فعال در رسانه‌های اجتماعی به شمار می‌روند که در معرض مستمرِ افزایش آنلاینِ اطلاعات نادرست، اخبار و گزارشات فیک و خلاف واقع و داد‌های اطلاعاتی مغایر در فضای دیجیتال قرار دارند که تهدیدی آشکار و بالقوه نسبت بر حق بر سلامت و حق بر حیات افراد بشر و تخدیشِ سلامت روح و روان و افکار و رفتار آنها می‌باشد و آموزش تفکر انتقادی و مشارکت مدنی و اجتماعی مربوط بدان بعنوان رهاورد سواد رسانهای و اطلاعاتی در اطلاعات آنلاینِ فراگیر و منتشره در فضای رسانه و مجازی؛ از زمرۀ وظایف یونسکو در این باره در جهت توسعه همکاری‌های بین المللی مرتبط با حقوق بشر بین دولت‌ها می‌باشد. بر این اساس، سواد رسانه ای، افراد را منتقد و متفکر و بعنوان شهروندی فعال و پویا و دانا و برخوردار از مسئولیت پذیری فردی و اجتماعی و حرفه‌ای می‌سازد و اهمیت سواد رسانهای آنجا بیشتر نمایان می‌شود که اخبار و گزارشات منتشره در رسانه‌ها به اشکال گوناگون بر زندگی و هستی و نگرش و جهان بینی و باور‌ها و ارزش‌ها به طور روزمره اثر می‌گذارند و رسانه‌ها بعنوان یک ابزار قدرتمند فرهنگ سازی و اطلاع رسانی به شمار می‌روند و جوامع را متاثر از خود می‌سازند، به گونه‌ای که شهروندان با آگاهی نسبت به کارکرد رسانه‌های عمومی و شیوه‌های تاثیر گذاری آنها بهتر می‌توانند اثرات پیام‌های منتشره و هدایت شده از سوی رسانه‌ها را کنترل یا مدیریت نمایند و بر این اساس، سواد رسانهای در یک معنا بیانگر هر آنچه که قدرت انسان را برای کنترل آثار ناشی از انتشار اخبار و گزارشات در رسانه‌ها و فضای مجازی افزایش دهد، به شمار می‌رود. از اینروست که قدرت در نگاه هانا آرنت به معنای" اثر گذاری در دیگران" بیان شده است و فرد موثر و تاثیر گذار که برخوردار از " شخصیت آلفایی" و بدور از" شخصیت ب تایی"، واگرا و منفعل است، نوعاً جامعه و پیرامون خود را متاثر از اندیشه‌ها و رویکرد‌ها و کارکرد‌های شخصی و حرفه‌ای خویش می‌سازد.
سواد رسانهای و اهداف توسعه پایدار
اهداف توسعه پایدار (SDGs)، با عنوان رسمی دگرگونی جهان ما؛ دستور کار برای توسعه پایدار؛ مجموعه‌ای از اهداف مقرر و مصوب سازمان ملل متحد می‌باشند که ضمن تصویب از سوی آن سازمان بعنوان طرحی برای دستیابی به آینده بهتر و پایدارتر برای همه تا سال ۲۰۳۰ به شمار می‌رود و سواد رسانهای و اطلاعاتی (MIL) نیز با اهداف توسعه پایدار در دستور کار ۲۰۳۰ هماهنگ و مرتبط است و تاکید دبیر کل سازمان ملل متحد برای همکاری دیجیتالی و اقدام مشترک سازمان ملل برای رسیدگی به مسائل پیرامون تحولات دیجیتال در دوران کنونی نیز بیانگر آنست. بر این اساس، سواد رسانهای و اطلاعاتی در فضا‌های دیجیتال نیازمند همکاری چندجانبه است. دستورالعمل‌های یونسکو برای تنظیم پلتفرم‌های دیجیتال و رویکرد چندجانبه برای شناسایی و تضمینِ آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات که در کنفرانس جهانی یونسکو در ۲۱ تا ۲۳ فوریه ۲۰۲۳ مورد بحث قرار گرفت، اقدامات لازم برای تقویت رسانه‌ها را تبیین نمود و بر رویکرد چندجانبه نسبت به سواد رسانهای و اطلاعاتی و ضرورت طراحی، اجرا و ارزیابی همه جانبه و هدفمند استراتژی‌ها و سیاست‌های مربوط بدان تاکید دارد.
سواد رسانهای و حقوق بشر
سواد رسانهای ارتباط نزدیکی با حق بر آموزش، حق آزادی بیان، حق دسترسی آزاد به اطلاعات و انتشار آنها، حق ابراز عقیده و حق برقراری ارتباط و حقوق ارتباطات در راستای حقوق بشری شناسایی شده در حقوق بشر دارد و بعنوان یکی از اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد نیز به شمار می‌رود که زمینه ساز تحقق حقوق بشری مذکور، ترویج دموکراسی و توسعه پایدار، گفتگوی بین فرهنگ‌ها و تمدن ها، برابری و حمایت برابر قانون از شهروندان خواهد بود و موجب پیدایی و پویایی و شکوفایی شهروندان آینده بعنوان انسان‌های متفکر و منتقد و اندیشه ورز خواهد شد که از آن بعنوان" شهروند دیجیتال و هوشمند" و برخوردار از" تفکر انتقادی" و دارای مشارکت و مسئولیت پذیری فردی و اجتماعی در جامعه یاد می‌گردد و از اینروست که سواد رسانهای و اطلاعاتی (MIL) بعنوان یک پدیدۀ نوین عصر حاضر با آموزش شهروندان و کاربران فضا‌های اجتماعی و رسانه‌های دیجیتال به تفکر انتقادی و بدور از مصلحت اندیشی‌های متعارف- جامعه ملی و بین المللی را متاثر از خود کرده است و شهروند دیجیتالِ امروز نیز بعنوان شهروند خاموش دیروز نبوده و نمادی از جنبش و جوشش و پویشِ ناشی از پرسش گری، مطالبه گری، دادخواهی و دادگری در راستای تفکر انتقادی و تحلیلیِ ناشی از سواد رسانهای و اطلاعاتی مذکور در دوران دیجیتال و جهانی شدن ارتباطات می‌باشد.
سواد رسانهای و اطلاعاتی (MIL) به مانند یک چتر و پوشش در درک و آموزش تفکر انتفادی، اساساً مبتنی بر سه رکن و بعد مبنایی سواد اطلاعاتی، سواد رسانهای و سواد (ICT) دیجیتال می‌باشد که با آموزش و فراگیری و فرهنگ سازی مستمر و موثر آن می‌تواند موجبات ارزیابی انتقادی نسبت به اطلاعات و داده‌های منتشره رسانه‌ها و فضای مجازی را در پرتو MIL سواد رسانهای و اطلاعاتی فراهم آورد. گرچه، امروزه کودکان و نوجوانان در یافتن و استفاده از رسانه‌ها برای سرگرمی؛ آگاه و دانا و توانا می‌باشند، اما این سئوال اساساً مطرح است؛ چه تعداد از آن کودکان می‌توانند از ابزار‌های مزبور برای یافتن پاسخ‌های معنادار، انجام پژوهش‌ها و مطالعات مبتنی بر شواهد، طرح و تبادل یک بحث یا دنبال کردن اخبار استفاده کنند؟ کودکان و نوجوانان با انواع محتوا مواجه هستند و در واقع باید از قدرت درک و تشخیص اخبار و اطلاعات خوب و بد و درست و نادرست برآیند.
بر این مبنا در مطالعات انجام شده بر این مهم تاکید گردیده است؛ سال‌های اولیه، پایه‌های حیاتی برای یادگیری سوادآموزی مادام‌العمر را فراهم می‌کند و مهم است که اطمینان حاصل شود که سیاست‌ها و آموزش اولیه در کشور‌ها با اهداف آموزش و ترویج کودکان و نوجوانان و شهروندان به مهارت‌های لازم زیست شهری در جهان مدرن گام بر دارد و دانش آموز عصر دیجیتال نیز بعنوان یک شهروند متفکر و منتقد و آگاه و دانا خواهد بود و سواد رسانهای و اطلاعاتی؛ ابزاری سودمند و ارزشمند برای مهارت افزایی و توانمندسازی کودکان و نوجوانان در مسیر آینده هوشمند و دیجیتال در قرن حاضر به شمار می‌رود.
با این حال، بدون توجه و درکِ تفاوت بین سواد رسانهای و اطلاعاتی و شهروندی دیجیتال نمی‌توان برداشت درستی از آنها داشت. شهروندی دیجیتال مبتنی بر توانایی ارزیابی انتقادی رسانه‌ها و فناوری آنلاین، ابزار‌ها و اطلاعات بوده و ناظر به نحوه زندگی و نحوه تعامل شهروندان با فناآوری‌های پیرامون آنها می‌باشد، لکن، سواد رسانهای و اطلاعاتی (MIL) همراه با تفکر انتقادی نسبت به رسانه‌های پیرامون شهروندان می‌باشد و بعنوان ابزار اصلی و اساسی شناخت رسانه‌ها و نقش رسانه‌ها در جامعه به شمار می‌رود و به جهت دارا بودن قدرت تجزیه و تحلیل اطلاعات و داده‌ها در تفکر انتقادی، زمینه ساز خلاقیت شهروندان در یک جامعه دموکراتیک را نیز فراهم خواهد آورد.
سازمان سواد رسانهای و اطلاعاتی یونسکو
یونسکو بعنوان سازمان پیشرو در آموزش و ترویج سواد رسانهای و اطلاعاتی است. سواد رسانهای و اطلاعاتی افراد را قادر می‌سازد تا در مورد اطلاعات و استفاده از ابزار‌های دیجیتال به طور انتقادی تفکر کرده و از انتخاب‌های آگاهانه‌ای در مورد نحوه مشارکت در ایجاد صلح، برابری، آزادی بیان، گفتگو، دسترسی به اطلاعات و توسعه پایدار برخوردار گردند. یونسکو با حمایت از توسعه سواد رسانهای و اطلاعاتی برای همه حمایت برآنست تا توانایی مردم برای تفکر انتقادی و نقد خردمندانه را فراهم کند.
سازمان بین المللی MIL از ارکان سازمان علمی فرهنگی ملل متحد (یونسکو) بوده که مسئولیت آموزش، فرهنگ سازی، احترام، ارتقاء و ترویج سواد رسانهای و اطلاعاتی یونسکو را در سطح جهانی بر عهده دارد.
ائتلاف سواد رسانهای و اطلاعاتی سازمان یونسکو (The UNESCO Media and Information Literacy Alliance) که پیش از آن بعنوان ائتلاف جهانی عضویت در سواد رسانهای و اطلاعاتی (Global Alliance for Partnerships on Media and Information Literacy ; (GAPMIL) به شمار می‌رفت در تلاش است تا از توان همکاری‌های بین المللی استفاده کرده و اطمینان یابد که تمامی شهروندان کشور‌های مختلف، امکان دسترسی به اطلاعات و رسانه‌ها را دارند و در این ارتباط افراد و سازمان‌های مختلف به نمایندگی از بیش از یکصد کشور موافقت کرده اند تا توان و مشارکت خود را به کار گرفته و به اتفاق برای ایجاد تحولات لازم در این زمینه اقدام کنند.
هفته جهانی سواد رسانهای و اطلاعاتی
۲۴ تا ۳۱ اکتبر (دوم تا نهم آبان) بعنوان" هفته جهانی سواد رسانهای و اطلاعاتی" می‌باشد که ضمن نکوداشت آن از سوی یونسکو و سازمان‌های بین المللی و کشور‌های گوناگون و برگزاری برنامه ها، نشست‌ها و وبینار‌های علمی، کارشناسی و رسانهای مربوطه در جهت آموزش و ترویج و ارتقاء سواد رسانهای در جهان و افزایش آگاهی افراد بشر تاکید می‌گردد. شعار هفته جهانی سواد رسانهای و اطلاعاتی در سال جاری (۲۰۲۳/۱۴۰۲) نیز با توجه به اهمیت سواد رسانهای و رویداد‌های گسترده و فراگیر عصر دیجیتال از سوی یونسکو با عنوان؛ " سواد رسانهای و اطلاعاتی در فضا‌های دیجیتال: دستور کار جمعی جهانی" تعیین شده است تا بیانگر یک اولویت ملی و بین المللی نسبت به آموزش و فرهنگ سازی سواد اطلاعاتی و رسانهای در عصر و فضای دیجیتال و لزوم اولویت بخشی دولت‌ها در توجه و آموزش نسبت بدان در نظام آموزشی و مدیریتی آنها در راستای اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد باشد.
انتخاب یک دانشمند ایرانی بعنوان نماینده کمیته آسیا و اقیانوسیه سازمان یونسکو
همکاری بین المللی در زمینه سواد رسانی برای نخستین بار در مجمع جهانی عضویت برای سواد رسانهای و اطلاعاتی در تاریخ ۲۶ تا ۲۸ ماه ژوئن سال ۲۰۱۳ در ابوجا، پایتخت کشور نیجریه و با اهداف مقرر در آن برگزار گردید. سازمان MIL یونسکو در تاریخ اول ماه ژوئن سال ۲۰۲۲ طی اطلاعیۀ رسمی منتشره از اعضاء خود برای شرکت در انتخابات دعوت رسمی به عمل آورد و پس از برگزاری انتخابات جهانی آن در ۹ مارچ (مارس)، نتیجه قطعی انتخابات بین المللی آن در تاریخ ۱۱ ماه مه ۲۰۲۳ اعلام شد و آقای دکتر علیرضا باستانی، استاد شهیر علوم ارتباطات و سواد رسانه ای، عضو انجمن بین المللی سواد رسانهای و مدیر انجمن سواد رسانهای ایران (انسان) به عنوان نماینده قارۀ آسیا و اقیانوسیه (Regional Representative for Asia-Pacific) و مدیر منطقه‌ای سازمان سواد رسانهای و اطلاعاتی یونسکو (UNESCO MIL) برای یک دوره کاری ۴ ساله انتخاب گردید.
هدایت و برگزاری" اولین جشنواره بین المللی شادی و نشاط" (HAPPINESS & PEACE FOR ALL ; GLOBAL HAPPINESS FESTIVAL) با هدف آموزش، ارتقاء و ترویج شادی و صلح برای همه با همکاری مرکز آسیایی ACD و مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی در سال جاری (https://unesco-mil-apac.com/) و" طرح بین المللی صلح جهانی" بعنوان طرح مستقل UNESCO MIL APAC با همکاری یونسکو و سازمان ملل متحد، از زمرۀ دستاورد‌های یک ساله مدیریت ایشان و کمیته مشورتی آن سازمان (UNESCO MIL APAC) می‌باشد که در دستور کار یونسکو و سازمان ملل متحد قرار دارد و به همراه طرح جهانی تاسیس" دانشگاه بین المللی سواد رسانه ای"، " تدوین نظام آموزشی جهانی سواد رسانهای"، " طرح بین المللی جامعه دیجیتال و شهروند جهانی" و... در دستور پیگیری و اقدام کمیته آسیا و اقیانوسیه سازمان UNESCO MIL و مشاوران حقوقی و حرفه‌ای و بین المللی آن قرار دارد.
محمدرضا زمانی درمزاری_رئیس کمیسیون حقوق بین الملل و حقوق بشر کمیته منطقه‌ای آسیا و اقیانوسیه سازمان UNESCO MIL APAC
