چگونه صندوق مناسب خود را انتخاب کنیم؟

به گزارش بورس نیوز، سرمایه گذاری به معنای خرید یک یا چند دارایی با هدف افزایش ارزش آن در آینده است. به منظور فراهم نمودن رفاه بیشتر برای خود و خانواده، می‌توان در دارایی‌های مختلفی مثل زمین، مسکن، طلا، خودرو، سهام شرکت‌ها، ارز‌های دیجیتال و مانند آن سرمایه گذاری کرد.
 

رابطه ریسک و بازده در سرمایه‌گذاری

ریسک در واقع همان فاصله بازدهِ مورد انتظار ما و بازدهی است که عملا محقق شده است. در بازار بورس به عنوان یکی از انواع بازار‌های مالی، اگر شخص مستقیما دارایی مورد نظر خود را خریداری کند، سرمایه گذاری مستقیم و اگر یک نهاد مالی – مثل صندوق سرمایه گذاری - این کار را برای وی انجام دهد، سرمایه گذاری غیرمستقیم نامیده می‌شود. قابل ذکر است که به دلیل ماهیت متغیر بازارها، سرمایه گذاری همواره با ریسک همراه است؛ به عبارت دیگر، تصمیم اشتباه در سرمایه گذاری ممکن است به زیان و کاهش ارزش دارایی منجر شود.

افراد درجات مختلفی از ریسک پذیری دارند. بعضی از افراد، ریسک را نمی‌توانند تحمل کنند و اصطلاحاً ریسک گریز هستند و بعضی از افراد مایلند در سرمایه گذاری بیشتر ریسک کنند. به عنوان مثال کسانی که از ریسک گریزانند ترجیح می‌دهند سرمایه خود را در حساب بانکی نگه دارند و به سود تضمین شده آن قانع هستند. در مقابل کسانی که ریسک پذیری بالاتری دارند، برای سرمایه گذاری در دارایی‌هایی با ریسک بالاتر مثل سهام اقدام می‌کنند.

گروه اول سرمایه خود را در ازای بازدهی سالانه مشخصی به بانک می‌سپارند و گروه دوم با پذیرش ریسک، ممکن است سهام شرکتی را خریداری کنند و با افزایش قیمت سهام، بازدهی چندین ماه بانک را ظرف مدت کوتاهی بدست آورند. البته باید این نکته مهم را نیز در نظر گرفت که به دلیل نوسانات بازار، ممکن است گروه دوم با افت ارزش سهام مواجه شوند و در نتیجه بخشی از سرمایه خود را نیز از دست بدهند. این موضوع نشان می‌د‌هد که کنترل ریسک، نیاز به آموزش و صرف زمان دارد و بهتر است کسانی که فرصت کافی ندارند، این امر را بطور غیرمستقیم و توسط صندوق‌های سرمایه گذاری با تیم مدیریتی و تحلیلی مجرب انجام دهند. 

 صندوق‌های سرمایه‌گذاری

از آنجایی که سرمایه گذاری در بعضی از انواع دارایی مانند سهام شرکت‌ها با ریسک بیشتری نسبت به سایر دارایی‌ها همراه است و بسیاری از افراد از دانش و فرصت مورد نیاز در این زمینه برخوردار نیستند، معقول است که سرمایه گذاری را از طریق نهاد‌های مالی و با تکیه بر دانش و تجربه آ‌ن‌ها انجام داده و ریسک خود را کنترل کنند.

این کار می‌تواند از طریق صندوق‌های سرمایه گذاری و سبدگردانیِ اختصاصی انجام شود. در واقع سرمایه‌های خُردِ تعداد زیادی از افراد در این صندوق‌ها جمع شده و مبالغ تجمیع شده مطابق با قوانین سازمان بورس در انواع دارایی‌ها مثل سهام شرکت‌ها در صنایع مختلف و درصدی نیز در دارایی‌های دیگر سرمایه گذاری می‌شود تا ریسک سرمایه گذاری تا حد امکان کنترل شود.

انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری

برای آنکه سرمایه‌گذاران بتوانند بهترین صندوق سرمایه گذاری را متناسب با شرایط خود انتخاب کنند، می‌بایست دقت کنند که بازدهی و ترکیب دارایی صندوق با اهداف سرمایه گذاری آن‌ها هم راستا باشد. 

صندوق‌های سرمایه گذاری براساس ترکیب دارایی خود، انواع مختلفی دارند. صندوق‌های سهامی که بخش عمده دارایی آن‌ها در سهام سرمایه گذاری می‌شود؛ صندوق‌های درآمد ثابت که با سرمایه گذاری در اوراق بهادار کم ریسک مثل اوراق مشارکت، اوراق اجاره و اوراق خزانه، بازدهی ثابت با حداقل ریسک را به سرمایه گذاران ارائه می‌کنند؛ صندوق‌های مختلط که تقریبا نیمی از دارایی‌های این صندوق‌ها در اوراق با درآمد ثابت و نیم دیگر در سهام سرمایه گذاری می‌شود و می‌توان گفت با ریسک متوسط همراهند. 

همچنین صندوق‌های شاخصی که بازدهِ آن‌ها شبیه به شاخص بورس است؛ صندوق‌های بخشی که در یک صنعت خاص مثل فلزات اساسی، پتروشیمی، دارویی، غذایی ... سرمایه گذاری می‌کنند؛ صندوق‌های تضمین اصل سرمایه که ضمن ایجاد بازدهی مناسب برای سرمایه گذاران، اصل سرمایه آن‌ها را نیز تضمین می‌کنند؛ صندوق‌های مبتنی بر طلا که عمده دارایی آن‌ها در اوراق بهادار مبتنی بر سکه و شمش طلا سرمایه گذاری می‌شود؛ صندوق‌های اهرمی که با ارائه واحد‌های عادی (کم ریسک) و واحد‌های ممتاز (پرریسک) می‌توانند برای هر دو دسته سرمایه گذاران ریسک گریز یا ریسک پذیر جذاب باشند و انواع دیگری از صندوق‌ها مانند صندوق‌های بازنشستگی، صندوق‌های نیکوکاری، صندوق در صندوق، صندوق‌های تامین مالی و صندوق‌های بازارگردانی.

 شیوه‌های سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها

صندوق‌های سرمایه گذاری از نظر شیوه سرمایه گذاری به دو گروه تقسیم می‌شوند: صندوق‌های مبتنی بر صدور و ابطال که یا باید به صورت حضوری به شعب صندوق مراجعه کرد یا از طریق سامانه‌های اختصاصی در آن سرمایه گذاری کرد و صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) که واحد‌های این صندوق‌ها مانند سهام، از طریق سامانه‌های معاملاتی کارگزاری‌ها قابل خرید و فروش است.

بهترین صندوق سرمایه‌گذاری من چیست؟

از آنجا که بررسی صندوق‌های سرمایه گذاری از منظر فاکتور‌های تخصصی مانند ضریب آلفا و بتا برای افراد عادی آسان نیست، شیوه ساده‌تر برای انتخاب صندوق سرمایه گذاری می‌تواند بررسی بازدهی و عملکرد صندوق در دوره‌های مختلف، نوع ترکیب دارایی صندوق، سابقه و تجربه مدیریت صندوق باشد.

بنابراین، با توجه به اینکه سرمایه گذاران از درجات ریسک پذیری متفاوتی برخوردارند، پیش از انتخاب صندوق، می‌بایست ابتدا سطح ریسک پذیری خود را مشخص کنید و سپس براساس آن، نوع صندوق مربوطه را تعیین کنید. 

اگر نسبت به شرایط بازار، ریسک پذیری کمی دارید می‌توانید از صندوق‌های درآمد ثابت و تضمین اصل سرمایه استفاده کنید. اگر به دنبال سطح متوسطی از ریسک هستید می‌توانید از صندوق‌های مختلط با بازدهی و عملکرد مطلوب استفاده نمایید و اگر براساس تحلیل‌ها معتقد هستید که بازار سهام رشد زیادی را تجربه خواهد کرد، می‌توانید با پذیرش ریسک بالاتر در صندوق‌های سهامی و اهرمی سرمایه گذاری کنید