وظیفه سازمان بورس درقبال عدم افشای اطلاعات توسط شرکت‌ها

میثم علیمحمدی کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با بورس‌نیوز مطرح کرد: شرکت‌های حسابرسی طبق وظیفه‌ای که برای آن‌ها تعریف شده، بررسی تمامی موضوعات مرتبط با صورت‌های مالی و تراکنش‌های مالی رخ داده در یک شرکت را بر عهده دارند و به‌صورت ادواری در قالب گزارش‌های حسابرسی، این اطلاعات را به‌صورت شش ماهه و سالانه برای شرکت‌های بورسی در سایت کدال و برای سایر شرکت‌ها برای خود سهامداران ارسال می‌کنند.

وی افزود: این شرکت‌ها موظف به ایجاد این اطمینان برای سهامداران هستند که تمام اتفاقات رخ داده در یک شرکت به‌صورت قانونی و در قالب دستور العملات و مقررات است و اگر خارج از این باشد طبیعتا در گزارش‌های حسابرسی قید خواهد شد؛ بنابراین شرکت‌های حسابرسی مکانیزمی هستند که برای سهامداران اطمینان خاطر ایجاد می‌کنند _سهامدارانی که طبیعتا در شرکت حضور ندارند و لازم است این اطمینان را به دست آورند که قوانین، مقررات و دستورالعمل‌ها به‌صورت کامل اجرا خواهد شد_

علیمحمدی بیان کرد: همه این موارد در ذیل مجموعه حاکمیت شرکتی قرار دارد. بحث شفافیت دارای اهمیت بسیار است و هرآنچه در یک شرکت رخ می‌دهد طبیعتا باید افشا شود. درخصوص موضوع حاکمیت شرکتی، ابزار‌های مختلفی وجود دارد؛ یکی از این ابزار‌ها ایفای نقش توسط موسسات حسابرسی است که اطلاعات را به‌صورت کامل در قالب تعریف شده توسط سازمان بورس یا برای شرکت‌های غیر بورسی بر اساس بخشنامه‌های موجود افشا کنند. خود این شفافیت موضوع بسیار مهمی است تا سهامداران و سایر ذی نفعان، اعم از دولت و نهاد‌های ناظر، در جریان اطلاعات و آمار و ارقام یک شرکت قرار بگیرند و اگر شرکت از مسیر اصلی خود دور شد و حسابرسی بر این موضوع تاکید ورزید، توسط سهامداران عمده یا نهاد‌های ناظر این موضوع بررسی شده و بتوانند شرکت را در ریل اصلی خود قرار دهند.

وی تأکید کرد: یکی از موضوعات مهم در بازار سرمایه وجود شفافیت است؛ به عبارتی تعریف مکانیزمی که اطلاعات، صورت‌های مالی و سایر ابعاد اتفاقات رخ داده در یک شرکت را منتشر کند، موضوع بسیار حائز اهمیتی است. طبیعتا سرمایه به سوی شرکت‌هایی خواهد رفت که اطلاعات آن‌ها شفاف باشد و به موقع و با هزینه کمتر در دسترس همگان قرار بگیرد. شفافیت یکی از ابعاد مهم در همه بازار به خصوص بازار‌های مالی است و به هر میزان که به این سمت پیش برویم و شرکت‌ها را ملزم به شفافیت هرچه بیشتر و افشای اطلاعات سازیم، طبیعتا به نفع همگان خواهد بود.

کارشناس بازار سرمایه گفت: درباره دلیل عدم افشای اطلاعات توسط برخی از شرکت‌ها باید گفت، این موضوع نیازمند اقداماتی از جانب نهاد ناظر است. برای مثال درخصوص شرکت‌های بورسی، سازمان بورس و سایر ارکان مرتبط باید قوانین سختگیرانه‌ای را راجع به موضوع درنظر بگیرند. قوانینی نیز در این خصوص وضع شده، اما ضروری است که این موضوعات به شکل سختگیرانه‌تری اعمال شوند و انتشار به موقع اطلاعات در رتبه ناشر تأثیر بگذارد.

علیمحمدی تصریح کرد: پیشنهاد می‌شود معیاری تعریف گردد تا افشای به موقع اطلاعات و یا در مقابل عدم افشای اطلاعات در زمان مقرر، در تابلو یا بازاری که شرکت در آن پذیرفته شده تأثیر بگذارد؛ برای مثال شرکتی که در تابلوی بورس تهران قرار دارد پس از عدم رعایت قوانین افشای اطلاعات، تنزل بازار داشته باشد و به یکی از بازار‌های پایین‌تر بورس منتقل شود و یا حتی از شرکت بورس حذف و به یکی از شرکت‌های فرابورس منتقل گردد.

اثر بعد شفافیت بر عملکرد و سودآوری شرکت‌ها

وی افزود: این موضوعات باید تسری یابد و همه این موضوعات به این برمی‌گردد که حاکمیت شرکتی توسط شرکت و ناشر رعایت گردد. ضروری است این موضوع نهادینه شود که رعایت حاکمیت شرکتی قطعا اثر خود را بر همه ذی نفعان و حتی خود شرکت و مشتری‌ها، تأمین کنندگان، سهامداران و همه افرادی که در زنجیره ارزش شرکت قرار دارد، می‌گذارد.

کارشناس بازار سرمایه مطرح کرد: برخی از شرکت‌ها به اهمیت موضوع حاکمیت شرکتی و بحث شفافیت پی نبرده‌اند. به هر میزان که شرکت شفاف‌تر بوده، اطلاعات به‌روزتری داشته و افشای اطلاعات را به موقع انجام دهد، قطعا در میان مدت و بلندمدت تأثیر خود را بر آن شرکت خواهد گذاشت.

علیمحمدی اظهار داشت: با بررسی شرکت‌های مختلف می‌توان به این نتیجه رسید که هرچند ممکن است برخی از شرکت‌ها بخواهند توسط عدم افشای اطلاعات برخی از اهداف موجود در شرکت را پیاده سازند، اما طبق بررسی روند‌ها می‌توان به این نتیجه رسید که شرکت‌هایی که افشا‌های به موقع داشته و اطلاعات خود را منتشر کرده‌اند، به مرور زمان تأثیر خود را بر عملیات شرکت گذاشته و در بعضی از شرکت‌ها روند سودآوری نیز مشاهده می‌شود.

وی تصریح کرد: سازمان بورس و نهاد‌های ناظر و ناشران باید قوانین تشبیهی و تنبیهی را وضع کنند تا بتوانیم این موضوع را نهادینه سازیم. با توجه به اینکه انتظار شفافیت از شرکت‌هایی که وارد بورس می‌شوند بیش از سایر شرکت‌ها است، سازمان بورس وظیفه دارد قوانین را بر اساس مطالعات تطبیقی که در سایر کشور‌ها وجود دارد و بومی سازی آن در ایران، تعریف کند.

وی ادامه داد: در چند سال اخیر قوانین خوبی وضع شده، اما جلوگیری از عدم رعایت این قوانین نیاز به بررسی موضوع دارد. لازم است سازمان بورس با همکاری ناشران قوانینی را وضع کند تا بتواند شرکت‌ها را مجاب به افشای اطلاعات و ملزم ساختن حسابرسان به افشای اطلاعات سازد تا درصورت عدم افشا از طریق وضع قوانینی خاص موسسه حسابرسی را نیز درگیر این موضوع نماید؛ به‌طور مثال برای موسسه حسابرسی قوانینی وضع شود که اگر ظرف مهلت مقرری اطلاعات شرکت‌ها از قیبل صورت‌های مالی یا سایر اطلاعاتی که نیاز بازار است افشا نشد، قواعد تنبیهی درنظر گرفته شود.

کارشناس بازار سرمایه گفت: این موضوع نیازمند این است که سازمان حسابرسی نیز به عنوان یکی از سازمان‌های زیر مجموعه وزارت اقتصاد وارد میدان شود و با همکاری سازمان این اتفاق را رقم بزند تا اطلاعات به موقع و در زمان مشخص برای سهامداران منتشر شوند.

علیمحمدی خاطرنشان کرد: بعد شفافیت است که سبب خواهد شد سرمایه گذاری در شرکت‌ها اتفاق بیفتد و شرکت‌ها توسعه پیدا کنند، به خصوص درمورد شرکت‌های سهامی عام فهرست شده در بازار بورس به هر میزان که شرکت‌ها شفاف‌تر باشند و اطلاعات خود را به موقع منتشر نمایند، بر اساس شواهد موجود می‌توان گفت که این شفافیت اثربخشی و درآمد‌های عملیاتی شرکت را بهبود خواهد بخشید و خود این موضوع در میان مدت و کوتاه مدت اثر خود را بر روند سودآوری و افزایش درآمد‌های عملیاتی یک شرکت خواهد گذاشت.