فرارو-قیمت دلار و شاخص بورس هفته‌های اخیر را همسو با هم به‌صورت کاهشی طی کرده‌اند. پیش از این بروز نشانه‌های مثبت سیاسی یا اقتصادی، موجب کاهش نرخ دلار و افزایش شاخص بورس می‌شد و نشانه‌های منفی نیز، صعود دلار و افت بورس را در پی داشت اما در شرایط فعلی که گفته می‌شود «خوش‌بینی‌ها» به آینده توافق هسته‌ای موجب «افت دلار» شده است، شاهد کاهش شاخص بورس هم هستیم.
حباب بورس در حال ترکیدن است
دکتر حسین راغفر استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادیدر گفتگو با فراروگفت: «به نظر من تناقضی در رفتار بازار ارز و بورس وجود ندارد. کاهش ارزش دلار به دلیل خوش بینی هایی است که نسبت به امکان توافق هسته ای وجود دارد که این امر چشم انداز مثبتی از بهبود جایگاه اقتصادی ایران در اقتصاد منطقه و جهان را نوید می دهد که می تواند آثار مثبتی برای اقتصاد ایران و تقویت پول ملی داشته باشد.»
وی ادامه داد: «اما علت کاهش شاخص بورس این است که طی سال های اخیر حباب بزرگی در بازار سرمایه شکل گرفته و عمده تقاضاهایی که صورت می گرفت به صورت بلوکی و از طریق نهاهای دولتی و شبه دولتی بود.»
وی افزود: «تداوم شرایط رکود اقتصادی و رشد منفی اقتصادی سال های 91 و 92 و پیش بینی نه چندان مثبت برای سال 93 در میزان تقاضا برای خرید سهام موثر است و موجب کاهش قیمت سهام در بازار خواهد شد.»
این کارشناس مسائل اقتصادی خاطرنشان کرد: «به نظر من حباب موجود در بازار بورس هنوز نترکیده است اما به هر حال کاهش شاخص بورس منطقی است.»
راغفر در پاسخ به این سوال که چرا شاخص بورس در سالهایی که رشد اقتصادی منفی بود در حال افزایش بود، اما اکنون که به نظر می رسد وضعیت رو به بهبود است با وضعیت قرمز مواجه شده است؟، گفت: «علت آن دستکاری هایی بود که در تقاضا صورت می گرفت و خریدهای بلوکی توسط نهادهای دولتی و شبه دولتی موجب افزایش شاخص بورس می شد که البته کاملا کاذب بود.»
وی افزود: «اما امروز تداوم وضعیت رکود تورمی این امکان را فراهم نمی کند که با شاخص ها به نحو سیاسی رفتار کرد. لذا تداوم رکود تورمی در کنار عدم تلاش دولت برای دستکاری در تقاضا باعث شده واقعیت های بازار سرمایه بیش از هر زمان دیگری خود را نشان دهد.»
در بورس حباب قیمتی وجود ندارد
اما نصرالله برزنی کارشناس و فعال بازار سرمایهدر گفتگو با فراروگفت: «اصولا رفتار قیمت ها با رفتار سرمایه گذاران ارتباط مستقیم دارد و رفتار سرمایه گذاران بر اساس انتظارات آینده شکل می گیرد.»
وی درباره دلایل کاهش قیمت دلار در بازار گفت: «یکی از علل آن افزایش عرضه دلار در بازار است که بخشی از این امر ناشی از آزادسازی پول های بلوکه شده ایران است که قسمتی از آن به بازار عرضه شده است و بخش مهمتر ناشی از وجوه حاصل از صادرات پتروشیمی ها است که با لغو تحریم ها در این بخش به راحتی می توانند اقدام به صادرات کنند و وجوه دریافتی را به کشور بازگردانند.»
وی ادامه داد: «علت دیگر وجود انتظاراتی است که اکنون نسبت به بهبود روابط ایران و کشورهای صنعتی غربی به واسطه مذاکرات هسته ای ایجاد شده است.»
این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: «همچنین نیاز غرب به همکاری ایران برای فرونشاندن بحران موجود در عراق در کاهش قیمت دلار تاثیرگذار است. علت تاثیر این مورد بر کاهش قیمت دلار به این دلیل است که این انتظار را بوجود می آورد که روابط ایران با غرب بهبود پیدا کند و لذا تحریم ها کاهش و دلار بیشتری به کشور وارد شود.»
وی افزود: «دلیل دیگر کاهش قیمت دلار، افزایش قیمت نفت و مشتقات نفتی است که موجب افزایش ورود دلار بیشتر به کشور شده است.»
برزنی درباره دلایل کاهش شاخص بورس گفت: «یکی از دلایل انتظاراتی است که وجود دارد. در حال حاضر مهم ترین موتور محرک بورس پتروشیمی ها هستند و وقتی قیمت دلار کاهش می یابد این انتظار ایجاد می شود که درآمد پتروشیمی ها کاهش پیدا کند؛ در حالی که این انتظار اشتباه است.»
وی ادامه داد: «همانطور که عرض شد با رفع تحریم های پتروشیمی صادرات در این حوزه افزایش پیدا می کند و حتی اگر قیمت ها کاهش یابد با توجه به افزایش صادرات دلار بیشتری نصیب تولیدکنندگان می شود.»
وی افزود: «با این حال عکس العمل فوری سرمایه گذاران این است که چون ارزش دلار کاهش پیدا می کند ممکن است EPS صادرکنندگان کاهش پیدا کند و لذا با فروش یا عدم خرید سهام موجب کاهش شاخص بورس می شوند.»
برزنی در پاسخ به این سوال که چرا در گذشته با کاهش قیمت دلار، شاخص بورس افزایش می یافت؟، گفت: «چون در آن زمان دلایل دیگری وجود داشت که قوی تر از این عامل بودند و همیشه برآیند چند عامل نتیجه دیکری بدست می دهد.»
این فعال بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که آیا کاهش فعلی شاخص بورس ناشی از ترکیدن حباب شکل گرفته در بازار سرمایه نیست؟، گفت: «به هیچ عنوان در بورس حباب قیمتی وجود ندارد و در چند ماه اخیر هم حبابی شکل نگرفته است.»
برزنی در پاسخ به این سوال که چرا در دو سال گذشته که شاهد رشد منفی اقتصاد بودیم، شاخص بورس در حال افزایش بود و اکنون که وضعیت اقتصاد رو به بهبود است، شاخص بورس در حال کاهش می باشد؟، گفت: «در دو سال گذشته به هیچ عنوان شاخص واقعی بورس افزایش پیدا نکرده است.»
وی ادامه داد: «اگر در این مدت شاخص بورس از 27 هزار به 90 هزار واحد رسید به دلیل سه برابر شدن ارزش دلار بود. به عبارت دیگر در این مدت ارزش پول ملی کاهش یافت و شاخص واقعی بورس هم (به قیمت واقعی ریال) کاهش یافته است.»
وی افزود: «اما اینکه چرا اکنون شاخص بورس در حال کاهش است، ناشی ار رفتار طبیعی بازار است و در همه جای دنیا نوسان جزو اجتناب ناپذیر حرکت قیمت ها در بازار سرمایه است. لذا با توجه به انتظارات خوش بینانه موجود قطعا در آینده ای نه چندان دور شاهد رشد شاخص ها خواهیم بود.»
اخبار مرتبط
ارسال نظر
اخبار روز
خبرنامه