ارزش کل بازار بورس حبابی است یا غیر حبابی؟
حال برای آنکه پاسخی در خصوص ابهام به وجود آمده در ذهن سرمایه گذاران مبنی بر این که ارزش واقعی بورس در حال حاضر حبابی است یا خیر، ارزش دلاری کل بازار بورس نسبت به سال های قبل و میزان ارزش ایجاد شده در هر سال بررسی می شود (محاسبه ارزش دلاری، افزایش واقعی ارزش کل بازار را نشان میدهد و از این جهت ما را قادر به مقایسه سال های مختلف با یکدیگر می سازد).
با توجه به این که ارزش کل بازار بورس از طریق ضرب قیمتهای سهام در میزان سهام منتشر شده بدست میآید،بنابراین هر نوع تغییر در حجم و قیمت های سهام موجب تغییر در ارزش کل بازار بورس می شود.
ارزش ایجاد شده در بازار از طریق افزایش سو آوری و در نتیجه نمود آن در افزایش قیمت سهام شرکت ها و همچنین عرضه های سهام و افزایش سرمایه شرکتها می باشد. مجموع عرضه های(خصوصی و دولتی) سهام و افزایش سرمایه های شرکت ها جریان ورودی ارزش بازار محسوب می شوند و جریان خروجی مربوط به سود تقسیمی است که از شرکت ها خارج و در نتیجه کاهش ارزش بازار را در پی دارد. بنابراین کسر جریان اولی از جریان دوم به عنوان ارزش خالص ایجاد شده در هر سال بدست میآید.
ارزش ایجاد شده در بین سالهای 89 تا 92 به ترتیب 7،6، 4.2 و 6.7 میلیارد دلار و ارزش کل بازار بورس در همین دوره به ترتیب 101، 75، 68.2 و 124.7میلیارد دلار میباشد. که در سال های 90 و 91 به دلیل جهش نرخ ارز در ایران ارزش دلاری کل بازار کمتر نشان داده شده ولی در سال 92 با افزایش قیمت سهام این کاهش جبران می شود. اگر سال 89 را به عنوان سال قبل از جهش ارزدر نظر بگیریم و متوسط ارزش ایجاد شده در هر سال حدود شش میلیارد دلار برای بازار سرمایه باشد، ارزش واقعی بورس برای سال 92 حدود 119 میلیارد دلار و برای سال 93 حدود 125 میلیارد دلار می باشد.
اکنون که در اواسط تیرماه 93 قرار داریم ارزش کل بازار سرمایه 111 میلیارد دلار می باشد و حداقل 12 درصد تا انتهای سال و رسیدن به رقم 125 میلیارد دلار فاصله دارد.بنابراین ارزش بازار سرمایه در شرایط کنونی نه تنها حبابی نبوده بلکه از ارزش واقعی سال 92 نیز 8 میلیارد دلار فاصله دارد.
ارقام محاسبه شده در شرایطی کاملا محتاطانه مورد بررسی قرار گرفته به گونه ای که به گفته سازمان بورس در سال 93، عرضه های اولیه نسبت به سال های قبل افزایش خواهد یافت همچنین با رفع تحریم های بین المللی، شرکتهای بورسی قادر خواهند بود سطح تولیداتشان را افزایش دهند و رشد اقتصادی در افزایش ارزش بازار بی نتیجه نخواهد بود.
منبع: سایت سازمان بورس اوراق بهادار تهران
ابولفضل صادقی باطانی
تحلیلگر بازار سرمایه
