برق و زرق طلا در چشم سرمایه‌گذاران/ اجازه دولت به شیرجه تولیدکنندگان در بازار کم‌عمق ارز آزاد
به گزارش بورس‌نیوز، این روزها مردم از ترس افزایش قیمت کالاها، به تقاضای خرید در بازارهای مختلف شدت بخشیده‌اند و شامل صف‌های خرید گاه عجیب و باورنکردنی در بازارهای خودرو و پوشک و... هستیم. موج افزایش قیمت کمتر بازاری را تخریب نکرده و با این شرایط، بسیاری به آینده اقتصادی خوش‌بین نیستند.
امیر جعفر‌زاده پژوهشگر اقتصادی در گفت‌وگو با بورس‌نیوز با اشاره به نابسامانی‌های اقتصادی کشور گفت: مهم‌ترین علت آشفتگی بازارهای مختلف، بی‌اعتمادی مردم به مسئولان اقتصادی بوده و زمانی که رئیس‌جمهور و وزرای اقتصادی و رئیس بانک مرکزی، در مصاحبه‌های متعدد به‌صراحت اعلام کردند نرخ دلار افزایش نخواهد داشت و به فاصله کمتر از 6 ماه نرخ دلار در بازار آزاد 3 برابر می‌شود؛ اعتبار دولت خدشه‌دار شده و پیامد این بی‌اعتمادی آن است که دولتمردان در مورد هر کالایی اظهارنظر کنند.
وی ادامه داد: افزایش تقاضا به افزایش قیمت‌ها و در پاره‌ای موارد به کمبود کالا در برخی مناطق منجر شده و جو منفی را تشدید خواهد کرد و اگر به میزان کافی ارز در اختیار دولت نبود که در صورت بروز بحران بتواند اوضاع را مدیریت کند، بهتر بود وعده عدم افزایش قیمت به مردم داده نمی‌شد.
وی افزود: تنها اتفاقی که در سطح کلان رخ‌داده، کاهش چنددرصدی فروش نفت کشور بوده، که البته این موضوع هم توسط مسئولان تائید نشده اما واکنش‌های منفی در کشور بسیار شدیدتر بوده و طوری تقاضای خرید ارز و سکه شدت گرفته که گویی روند فروش نفت کشور کلاً مختل شده و اتفاق حادی به وقوع پیوسته است.
کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه واکنش‌ها با واقعیت‌های اقتصادی هماهنگی ندارد، تصریح کرد: فقط و فقط به دلیل بی‌اعتمادی به دولت، سوء مدیریت سیاست‌گذاران و ترس مردم از آینده بوده که نرخ دلار بر اساس مدل‌های اقتصادی نباید از 8 هزار تومان فراتر می‌رفت و دلار در قیمت‌های بالاتر از این مبلغ، حباب دارد؛ نمی‌توان گفت افزایش نرخ ارز منطقی نیست چراکه با توجه به وضعیت موجود و بدبینی به آینده و جهش تقاضای ارز در بازار، افزایش نرخ ارز توجیه‌پذیر است.
جعفر زاده در خصوص سیاست‌های قیمت‌گذاری کالاها در کشور اظهار کرد: به دلیل افزایش نرخ ارز و تورم در برخی بازارها، بهای تمام‌شده تولیدات افزایش‌یافته و اگر در این شرایط مجوز آزادسازی قیمت‌ها صادر شود، تورم تشدید خواهد شد و اگر قیمت‌ها سرکوب شود، که البته به نظر می‌رسد سیاست دولت در چنین مواقعی سرکوب قیمتی است، تولید دیگر صرفه اقتصادی نخواهد داشت.
وی افزود: پیامد سرکوب قیمت‌ها، کاهش حجم تولیدات و کمبود عرضه کالاها و تشدید تورم خواهد بود و این وضعیت، دورنمای آینده را تار کرده همچنین علاوه بر این، دغدغه اختلال درروند صادرات فرآورده‌های غیرنفتی یا اخلال درروند انتقال ارز حاصل از صادرات شرکت‌ها نیز به نگرانی‌ها دامن زده است.
وی ادامه داد: شاید اگر دولت به‌گونه‌ای دیگر عمل می‌کرد، شدت و سرعت بروز اتفاقات منفی کمتر بود؛ اما دولت با سیاست‌گذاری‌های نسنجیده اجازه داد بازار کم‌عمق ارز آزاد، تمامی بازارها را تحت تأثیر قرار دهد. دولت می‌توانست با تزریق ارز به بازار و آزادسازی معاملات ارزی، اوضاع را مدیریت کند؛ ولی به نظر می‌رسد دولت نه ارز فیزیکی کافی برای این منظور در اختیار دارد و نه چنین قصدی دارد. رئیس بانک مرکزی هم تلویحاً این سیگنال را با بازار داده که ارزی عرضه نخواهد شد.
وی اضافه کرد: با این روند، دلالی تقویت‌شده و مادامی‌که مشکلات فروش نفت ایران و انتقال درآمدهای ارزی کاملاً مرتفع نشده باشد، سقفی برای افزایش نرخ ارز وجود نخواهد داشت و با این وضعیت به تثبیت نرخ ارز در کوتاه‌مدت خوش‌بین نیستم.
این کارشناس بازارهای مالی در پاسخ به این سؤال که "با شرایط کنونی بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری چیست" عنوان کرد: تنها بازاری که نوسان قیمت‌ها و یا حتی ایجاد حباب قیمت در آن، اثر تورمی بر اقتصاد نخواهد داشت، بازار سرمایه بوده و در حال حاضر اکثر سهم‌های بزرگ بازار باقیمتی کمتر از قیمت اسمی معامله می‌شوند. بدون شک به‌محض ایجاد اندکی ثبات و آرامش در فضای اقتصادی، سهم‌های بزرگ رشد حداقل 40 درصدی خواهند داشت.
جعفر‌زاده اظهار کرد: البته رشد بازار سرمایه درگرو مثبت بودن چشم‌انداز اقتصادی کشور است و تحقق این مهم مشروط به مدیریت دولت و ترسیم فضای روشن اقتصادی، ورود شرکت‌های جدید و توسعه بازار سهام، تعمیق بازار بدهی، گسترش ابزارهای مشتقه معاملات آتی و... خواهد بود. ضمن اینکه باید شرایطی فراهم شود تا امکان تأمین مواد اولیه و صادرات صنایع بورسی تسهیل شود.
وی افزود: متأسفانه در چنین مواقعی گاه شاهد تصمیم‌گیری‌های غیرمنطقی و وارونه از سوی مسئولان هستیم؛ مثلاً درحالی‌که سکه در بازار فیزیکی با فشار تقاضا مواجه است، به‌جای تقویت معاملات آتی سکه در بورس، اقدام به توقف معاملات آتی سکه شد! معاملات آتی به‌مراتب تبعات کمتری نسبت به معاملات فیزیکی و نقدی داشته و حتی ایجاد بازاری برای معاملات آتی ارز ضروری است.
این فعال بازار سرمایه در ادامه گفت: گرچه بازار سرمایه، مناسب‌ترین بازار جهت سرمایه‌گذاری تلقی می‌شود؛ اما در تمام اقتصادها، در وضعیت عدم خوشبینی نسبت به آینده، طلا جذاب‌ترین گزینه برای سرمایه‌گذاری است. مادامی‌که ترس از آینده بر فضای اقتصادی حاکم باشد، حباب قیمت سکه هرروز بزرگ‌تر خواهد شد و با دست‌کاری قیمت‌ها نمی‌توان جلوی موج تورمی را گرفت. اما سرمایه‌گذاران در بازار ارز و سکه طلا باید در نظر داشته باشند که قیمت‌ها در این بازارها به علت هراس از آینده رشد کرده و حباب دارد؛ بنابراین به‌محض آنکه سیگنالی مبنی بر رفع مشکلات فروش نفت و انتقال ارز به کشور دریافت شود، قیمت ارز و سکه در بازار افت خواهد کرد.
این پژوهشگر اقتصادی در خاتمه تصریح کرد: در شرایط فعلی هرگونه هجوم برای خرید یک کالا، منجر به افزایش قیمت بیشتر آن کالا و به هم خوردن توازن عرضه و تقاضا خواهد شد. با توجه به وضعیت بازارها بهتر است از ایجاد تقاضای کاذب به دلیل ترس از آینده در بازارهای کالایی خودداری کنیم و به التهاب بازارها دامن نزنیم.
