بورس کالا بستری برای بهبود اوضاع اقتصادی
به گزارش بورس نیوز، علی رحمانی درباره بورس کالا اظهار کرد: بورس کالا طی این سالها به عنوان بستری برای مبادله کالاها در بهبود اوضاع اقتصادی مؤثر بوده است؛ به طوری که از مهمترین اثرات این بازار، شفافسازی اقتصاد است.
نخستین مدیرعامل شرکت بورس اوراق بهادار تهران در پاسخ به اینکه بورس کالا در چه شرایطی میتواند در بهبود شاخصهای بازار ایفای نقش کند بیان کرد: بورس کالا، بازار و بستری برای انجام معاملات است که زیرساختهای مشخصی دارد. اما پس از اتفاقهای اقتصادی اخیر برخی توقعها از این بازار نشان میدهد که برخیها شناخت دقیقی از کارکردهای بورس کالا ندارند.
وی افزود: بورس کالا قرار نیست به تنهایی اقتصاد را سامان دهد و لزوماً چنین وظیفهای ندارد. به عنوان مثال وقتی دلار در بازار آزاد از ۸۰۰۰ به ۱۲ هزار تومان جهش میکند، برخی توقع دارند که بورس کالا بهتنهایی، روند صعودی قیمت کالا را کاهش دهد اما این توقع اشتباه است، زیرا از بزرگترین و اصلیترین اهداف بورس کالا «شفافسازی» است.
مدیر عامل اسبق شرکت بورس اوراق بهادار تهران ادامه داد: گلهمندی که اکنون در بازار و اقتصاد وجود دارد این است که چرا دلار ۴۲۰۰ تومانی به برخی محصولات تعلق میگیرد اما اجناس با قیمت ارز آزاد به مردم فروخته میشود؟ اینها مواردی است که هیچ ارتباطی با کارکردهای بورس کالا ندارد و اشتباه تصمیمگیری و نبود امکان رصد و نظارت از تولید تا مصرف است؛ اما از بورس انتظار میرود حتی در این شرایط نیز، به ارائه و ثبت آمارهای شفاف از عرضه و تقاضای کالاهای مهم و برقرار نظام عرضه و تقاضا با وجود همه محدودیتها بپردازد.
رحمانی افزود: نکته دیگر این است که به دلیل شرایط خاص اقتصاد کشور به خصوص در ماههای اخیر، متأسفانه فرصت فعالیت رانتخواران مهیا شده است. مثلاً دیده شده که حتی دام نیز توسط افراد سودجو به خارج از کشور صادر میشود؛ ایجاد چنین فضایی به همراه قیمتگذاریها، تأثیر منفی بر اقتصاد دارد اما اگر همین خرید و فروشها به بورس کالا منتقل شود، قطعاً خروجی آن به نفع اقتصاد ملی است.
مدیر عامل اسبق شرکت بورس اوراق بهادار تهران با اشاره به اینکه اقتصاد ایران دچار برخی عدم تعادلها و دخالتهای ناموفق است، گفت: هرچند دولت مجاز به مداخله موردی در بازار است اما همین دخالت را باید با هدفگذاری، برنامهریزی دقیق و ابزار کارآمد انجام دهد و اگر این موضوع رعایت نشود، نباید از نهادهایی نظیر بورس کالا انتظار معجزه داشته باشیم. با همه این تفاسیر باید عنوان کرد که موفقیت و کارایی ۱۰۰ درصدی بورس کالا در گرو فراهم بودن بسترهای قانونی و علمی و اقتصادی است و اگر برای مثال شاهد قیمتگذاری نادرست در بازار یک محصول باشیم، نباید از بورس کالا که برای عملیاتی کردن اقتصاد رقابتی و واقعی ایجاد شده است، توقع غیر منطقی داشت.
رحمانی با بیان اینکه هرنوع اقدام دستوری بدون سنجش تبعات سنگین برای اقتصاد دارد، تاکید کرد: بورس کالا یکی از بازارهایی است که خریدار و فروشنده یکدیگر را پیدا میکنند و عرضه و تقاضا بهصورت شفاف صورت میگیرد. اما اگر قرار باشد محصول در بورس با دلار ۴۲۰۰ تومانی معامله شود اما در بازار با قیمت روز عرضه شود، مشخص است که خودمان به رشد تقاضا در بورس دامن زدهایم. در اینجا اگر معاملات یک محصول در بورس کالا انجام نشود که دیگر آمار شفافی هم به دست نمیآید و مشخص نیست چه به روز بازارها میآید. به این ترتیب هر نوع اقدام دستوری اگر بدون سنجش دقیق یک بازار رقم بخورد، تبعات سنگینی برای اقتصاد از جمله بروز رانت و دلالی دارد.
وی در پاسخ به اینکه آیا بکارگیری ابزارهایی مانند قراردادهای آتی بر کاهش قیمتها تاثیرگذار است، گفت: بهطور قطع بورس ابزارهایی در اختیار دارد که میتواند به کاهش هزینههای مبادله منجر شود. یکی از این ابزارها، قراردادهای آتی و دیگری قرارداد اختیار معامله است که علاوه بر کاهش هزینه مبادله، زمینه ارتقای ساختار سنتی بازار و مدرن شدن آن را نیز فراهم میکند. در همین راستا معاملات قراردادهای اختیار معامله زعفران راهاندازی شد که این اتفاق خوبی است که در کنار گواهی سپرده به رشد بازار کمک میکند.
رحمانی درباره نقش بورس کالا در صادرات کشور بیان کرد: اگر نرخ ارز به درستی اعمال شود قطعاً بورس کالا مسیری است که میتواند جایگاه و قیمت محصولات ایرانی را در بازارهای جهان تثبیت و تقویت کند.
مدیر عامل اسبق شرکت بورس اوراق بهادار در پایان گفت: باید پذیرفت بورس کالا به اقتصاد ایران کمک میکند. این بورس یک فرصت سرمایهگذاری و حرکت به سمت اقتصاد آزاد و رقابتی را ایجاد کرده و بورس کالا در مسیر درستی قرار دارد و از منابع تأمین مالی برای اقتصاد ایران بوده است.