سد بند "فرار مالیاتی"

به گزارش بورس نیوز یکی از مهم‌ترین مسائلی که در کشور ما کمتر به آن پرداخته شده، بحث اجرای نظام مالیاتی عادلانه است. اقشار ضعیف از جمله کارگران و کارمندان مالیات می پردازند؛ ولی بسیاری از اشخاص با درآمد بالا مثل بعضی پزشکان و وکلا و حتی دلالان، از زیر بار پرداخت مالیات، شانه خالی می کنند.

قوانین مالیاتی کشور سال ها قبل تدوین شده و در طی این سال ها، بارها و بارها معافیت‌های مالیاتی جدید تعریف شده است. در حالی که در هیچ جای دیگر دنیا، چنین بذل و بخشش هایی در حوزه مالیات مرسوم نیست. رقم معافیت های مالیاتی بالا است و اصلاح مقررات مربوط به معافیت های مالیاتی، ضروری است.

برای مثال اخیرا یکی از مقامات کشوری از لزوم معافیت مالیاتی سلبریتی ها صحبت کرده؛ حال آنکه بعضی از این سلبریتی ها درآمدهای چند میلیاردی در سال دارند. اما اصولا در کشور ما، درآمدهای بسیاری از افراد، شفاف نیست و اجرای نظام مالیاتی عادلانه دور از دسترس به نظر می رسد.

غلامحسین دوانی عضو انجمن حسابداران خبره آمریکا و عضو جامعه حسابداران رسمی ایران و کارشناس امور مالیاتی در گفتگو با بورس نیوز در این خصوص بیان کرد: معافیت های مالیاتی ایران در قانون سال ۱۳۴۵ که مهمترین قانون مالیاتی کشور بوده، هدفمند و جهت دار بوده است؛ ولی در دوران بعد از انقلاب، معافیت های مالیاتی هدفمند نبوده و ذینفعان یا نمایندگان مجلس با اعمال فشار، معافیت‌های مالیاتی ایجاد کرده‌اند که در نتیجه آن فرار مالیاتی به بیش از ۴۰درصد برسد.

وی افزود: در تمامی نقاط دنیا، معافیت‌های مالیاتی وجود دارد اما؛ این معافیت‌های جهت‌دار و هدفمند بوده و در تولید، نقش مثبت دارد؛ در حالی که معافیت‌های مالیاتی در ایران، سیاسی است.

دوانی تصریح کرد: در حال حاضر دولت به درآمدهای مالیاتی نیاز داشته و وقتی برای اخذ مالیات به برخی اشخاص حقوقی یا حقیقی مراجعه می‌شود، می‌بینیم عده‌ای از آنها قانونا معافیت مالیاتی داشته و عده‌ای دیگر راه‌های فرار از مالیات را می دانند. برای مثال در هیچ جای دنیا، هنرمندان از پرداخت مالیات معاف نشده اند. در کشور آمریکا هنرمندان بسیار بزرگی وجود دارد که مشمول مالیات هستند. ورزشکاران هم مالیات می دهند و چندی قبل مسی بعنوان جادوگر فوتبال جهان ۳۵ میلیون یورو جریمه شد و حتی بحث زندان رفتن وی هم مطرح شد، در حالی که در ایران جرات نمیکنیم از بازیکنان معروف مالیات بگیریم. ورزشکاران ما حتی رقم قرارداد خود را به درستی افشا نمی کنند!

وی اضافه کرد: طرح معافیت مالیاتی سلبریتی ها، توهین به مردم ایران بود. چرا باید جامعه کار و تولید مشمول مالیات باشد، اما خانم یا آقای سلبریتی با چشم و ابرو و... فیک، مشمول مالیات نشود؟ در قانون مالیات ها اساسا چیزی بعنوان خودی و غیر خودی و... ندارد. در قانون مالیات ها تمامی اشخاصی که درآمد دارند، به موجب ماده ۱ مشمول پرداخت مالیات هستند. اگر قرار است معافیتی تعریف شود حتما باید هدفمند باشد. مثلا در مناطق بسیار محروم کشور می توان میزان معافیت مالیاتی حقوق و دستمزد را بیشتر از سایر مناطق قرار داد تا اشتغالزایی در آن مناطق تشویق شود. معافیت های مالیاتی مناطق آزاد کشور هم بایست مورد بازنگری قرار بگیرد.

نیاز به مالیات ستانی صحیح
محمدرضا جعفریان مشاور مالیاتی اتاق اصناف ایران در این رابطه اظهار کرد: مادامی که تبعیض و معافیت مالیاتی در کشور وجود داشته باشد و دولت در چارچوب قانون به مردم گزارش ندهد، مالیات ستانی صحیح اتفاق نخواهد افتاد. وقتی مردم از امنیت شغلی برخوردار نباشند، به راحتی مالیات نمی دهند و اینجاست که اختلاف طبقاتی صورت می گیرد.

وی افزود: «مالیات» ابزاری است که از قرن ها قبل و در حکومت های مختلف مورد استفاده قرار می گرفته و این ابزار بسیار قوی و به نفع جامعه است.

هر قانون و مقرراتی که منفعت را محدود کند، مورد مقاومت قرار می‌گیرد
محسن ابراهیمی، معاون حسابرسی سازمان مالیاتی استان تهران در این راستا عنوان کرد: ضعف‌هایی در اجرای قانون وجود دارد اما؛ بطور کلی چند عامل در این ضعف، بسیار تاثیرگذار هستند.

وی افزود: مجری قانون و قانونگذار، در مالیات ستانی دخیل هستند اگر قانونی مناسبی نداشته باشیم، رفتار بازار تغییر خواهد کرد؛ در بازار همواره دنبال منفعت‌طلبی هستیم و این از ریشه‌های بازار است؛ لذا هر قانون و مقرراتی که منفعت را محدود کند، مورد مقاومت قرار می گیرد.»

ابراهیمی اضافه کرد: از طرفی قانون بد باعث می شود رفتار بازاریاب به سمت خلاف حرکت کند؛ مجری دریافت مالیات فقط سازمان مالیاتی نیست و نهادهای مختلف و دستگاه قضایی نیز باید جهت هماهنگی امور، وارد عمل شوند.