بورس، کوره پول‌سوزی یا کارنامه‌سازی!
به گزارش واحد آمار و نظرسنجی (آبسیم پلاس) بورس نیوز، گویا مصوبات شبانه بازار خراب‌کن سازمان بورس تمامی ندارد.
در ابتدا سازمان بورس با دستورالعملی عجیب، سهامداران تازه وارد را یک ماه در آب نمک قرار داد و الزام آن‌ها به قبولی در آزمون، موج ورود سرمایه‌گذاران جدید و مردم عادی به بازار سرمایه را از تب و تاب انداخت.
سوال: آیا راه بهتری برای آموزش‌محور کردن بازار سرمایه و سهامداران تازه وارد وجود نداشت؟ آیا این دستورالعمل موجب کندی ورود نقدینگی و حتی قهر مردم عادی با بازار سهام نمی‌شود؟
در گام دوم، فرمول حجم مبنا را تغییر و افزایش داد و موجب شد تا سهم‌ها به کندی حرکت کنند و افت و خیز قیمتها مثل گذشته نباشد و شور و هیجان در سهم‌ها بخوابد. به این ترتیب، شتاب رشد قیمت سهم‌ها که محرک و انگیزه سهامداران تازه وارد بود نیز گرفته شد و دومین ضربه به سهامداران تازه وارد زده شد.
سوال: هدف سازمان از این مصوبه چی بود؟ آیا افزایش حجم مبنا به رشد بازار سرمایه کمک می‌کند؟ آیا راه دیگری برای بستن دست سفته‌بازان وجود نداشت که آسیبی به سایر اکثریت سهامداران وارد نشود؟ آیا متولیان بازار سهام به روز‌های کم رونق که حجم و ارزش معاملات افت می‌کند، فکر کرده‌اند؟ در روز‌های کم حجم بازار چگونه می‌توانند انتظار داشته باشند قیمت پایانی سهم‌ها تغییری به خود ببینند؟
در نظرسنجی آبسیم پلاس در خصوص مصوبات سازمان در مورد سهامداران تازه وارد و حجم مبنا، ۵۹ درصد از سهامداران اعلام کردند این دستورالعمل‌ها به رشد بازار سرمایه کمکی نمی‌کند.
همیشه عرضه اولیه برای اهالی بازار سرمایه و به خصوص سهامداران تازه‌وارد از جذابیت بالایی برخوردار است اما؛ سازمان بورس در گام سوم، این محرک قوی ورود نقدینگی به بازار سرمایه را نیز مورد هدف قرار داد. در مصوبه‌ای، درصد قابل توجهی از عرضه‌های اولیه را به صندوق‌های سرمایه‌گذاری اختصاص داد و سهم سهامداران از عرضه اولیه را بیش از پیش کاهش دادند.
سوال: این که سازمان به دنبال جا انداختن صندوق‌های سرمایه گذاری بین اهالی بازار و به خصوص سرمایه گذاران عادی است، نکته قابل قبولی است اما؛ آیا بهتر نبود روشی انتخاب می‌شد که از جذابیت عرضه‌های اولیه کاسته نشود؟
آبسیم پلاس بورس نیوز این مورد را نیز به نظرسنجی گذاشت که طی آن، ۸۶ درصد از اهالی بازار سرمایه معتقدند اختصاص درصد بالایی از عرضه‌های اولیه به صندوق‌های سرمایه گذاری منصفانه نیست و دور از انصاف و منطق است.
در گام چهارم، سازمان بورس در اقدامی خلق‌الساعه و البته باز هم شبانه، به همراه فرابورس تصمیم گرفتند میزان نوسان قیمت سهم‌ها را از ۵ درصد به ۲ درصد کاهش دهند!
سعید اسلامی بیدگلی عضو شورای عالی بورس در خصوص این مصوبه جنجالی گفته بسیاری از سهم‌ها با فعالیت سفته‌بازانه رشد زیادی داشته‌اند و بالاتر از ارزش خود هستند که ایجاد نگرانی می‌کند. از گفته این عضو شورای عالی بورس این گونه میشود استنباط کرد که کاهش دامنه نوسان قیمت به این دلیل انجام شده تا دست سفته‌بازان بسته شود.
سوال: آیا واقعا کاهش دامنه نوسان موجب خروج سفته بازان از سهم میشود یا برعکس، به دلیل رسیدن سریع‌تر به حداقل و حداکثر قیمت مجاز، دست سفته‌بازان بازتر میشود؟!
اسلامی بیدگلی نگرانی از رشد نابجای سهم‌ها را دلیل تصویب این دستورالعمل عنوان کرده است.
سوال: مگر بر اساس قانون، نباید قیمت سهام از طریق عرضه و تقاضا تعیین شود؟ آیا این مصوبه خود به نوعی دستکاری قیمت نیست؟
کاهش دامنه نوسان قیمت در حالی رقم خورده که سال‌ها است بسیاری از فعالان بازار سهام درخواست برداشتن دامنه نوسان دارند؛ موردی که در بورسهای جهانی نیز انجام میشود و خبری از دامنه نوسان نیست.
سوال: چرا سازمان بورس بر خلاف معیار‌ها و استاندارد‌های جهانی حرکت می‌کند و بر خلاف خواست کارشناسان بازار سرمایه، نه تنها محدوده نوسان قیمت را بازتر نمی‌کند، بلکه آن را محدودتر از قبل نیز کرده است؟
شاهین چراغی عضو دیگر شورای عالی بورس در این رابطه به بورس نیوز دلیل اتخاذ چنین تصمیمی را به نوعی فرار از مالیات عنوان کرد. وی گفته با توجه به افزایش چند برابری شاخص در یک دوره کوتاه، بحث اخذ مالیات از سهامداران قوت گرفته اما؛ به همین جهت سه گزینه پیش‌روی سازمان قرار داشت:
۱- اخذ مالیات ۳ درصدی از هر خرید و فروش سهام
۲- نگهداری سهام تا سه ماه و چنانچه سهام زودتر از آن مورد فروش قرار گیرد، مشمول مالیات درآمد شود.
۳- کاهش دامنه نوسان و افزایش حجم مبنا
علی صحرایی مدیرعامل شرکت بورس نیز تصریح کرده که بازدهی بالای بورس باعث شده بود تا سازمان امور مالیاتی اصرار به دریافت مالیات از سرمایه گذاران این بازار داشته باشد.
در حالی مدیران سازمان بورس حرف از فشار سازمان امور مالیاتی می‌زنند که معاون سازمان امور مالیاتی در مصاحبه‌ای اذعان داشته برای ۲ تا ۳ سال آینده هیچ برنامه‌ای جهت اخذ مالیات جدید در حوزه سهام نداریم و تاکید کرد سازمان امور مالیاتی در این سیاست محدودکننده هیچ‌گونه نقشی نداشته است.
سوال: به نظر شما چرا مدیران سازمان بورس تقصیر را بر گردن سازمان امور مالیاتی انداخته‌اند؟ آیا خود از تبعات منفی تصمیمات خود آگاه بوده‌اند؟
این نکته را باید عنوان کرد که بر اساس ماده ۱۴۳ مکرر قانون مالیات‌های مستقیم، سازمان امور مالیاتی ۰.۵ درصد مالیات از خرید و فروش سهام دریافت می‌کند. بنابراین، رونق این بازار به نفع سازمان امور مالیاتی است و عاقلانه نیست که خود در مصوبه‌ای نقش داشته باشد که موجب کاهش درآمدهای خود میشود.
حال سازمان بورس به بهانه عدم اخذ مالیات بر عایدی سهامداران، گزینه سوم را انتخاب کرد؛ به عبارتی، سازمان خود را قربانی سهامداران نشان میدهد و اعلام کرده کاهش دامنه نوسان و افزایش حجم مبنا در جهت منافع سهامداران بوده تا مالیات پرداخت نکنند! این در حالی است که این دستورالعمل موجب کاهش حجم معاملات و به تبع آن کاهش مالیات پرداختی سهامداران میشود و به نظر نمی‌رسد با سیاست‌های مالیاتی همخوانی داشته باشد.
سوال: مگر در کارمزد پرداختی سرمایه‌گذاران بابت خرید و فروش سهام، سرفصل مالیات وجود ندارد؟ اخذ دوباره مالیات چه معنایی دارد؟ آیا سازمان بورس برای فرار از چاله به چاه افتاده است؟ آیا کاهش دامنه نوسان خود موجب سنگین شدن صف‌های خرید نمی‌شود؟
شایان ذکر است که در نظرسنجی شب گذشته آبسیم پلاس، ۷۸ درصد از سهامداران کاهش دامنه نوسان را ضروری نمی‌دانند و آن را عاملی برای رشد بازار تلقی نمی‌کنند.
علاوه بر این، ۵۶ درصد از افراد شرکت‌کننده در نظرسنجی دیگر، اظهار داشتند در معاملات روز شنبه عموم سهم‌ها با صف خرید همراه می‌شوند.
به نظر می‌رسد دولت از طریق سازمان بورس قصد دارد سرعت رشد بازار را با این ابزار‌ها و مصوبات کنترل کند و جذابیت آن را کاهش نشان دهد. روز‌ها و ماه‌های آخر سال ۹۲ از یاد و خاطره سهامداران قدیمی بازار سهام نمی‌رود؛ روز‌هایی که در ابتدای آغاز به کار دولت تبلیغ بازار سرمایه به تلویزیون نیز راه یافت و چنان سخن از بورس بین دولتمردان بود که نقدینگی فراوانی راهی بازار سهام شد اما؛ پس از به فاصله چند ماه "حباب" زمزمه هر روزه همان افرادی شد که تا چندی پیش تبلیغ بورس را می‌کردند و نتیجه برخی اقدامات در آن زمان، سقوط آزاد بورس بود.
سوال: اگر نیت دولت و نواب دولت جلوگیری از رشد بازار سرمایه است، پس چرا در مدت اخیر عملا اقدام به تبلیغ این بازار می‌کردند؟ آیا قرار است باز هم بورس به کوره پول‌سوزی تبدیل شود؟
البته برخی معتقدند، بر خلاف آن چه متولیان سازمان بورس عنوان میکنند که این مصوبات در جهت کنترل رشد قیمت سهام اتخاذ شده اما؛ هدفشان صرفا این بوده که دوران رونق بازار را تا بیشترین حد ممکن کش بدهند تا کارنامه کاری خود را پر کنند.
پیشنهاد میشود به‌جای این مصوبات بازار خراب‌کن، شرایط پذیرش و عرضه اولیه شرکت‌ها را کمی آسان‌تر کنید تا شرکت‌های بزرگ نیز بتوانند وارد بازار شوند و پاسخگوی نقدینگی باشند. زمانی‌که ۴ ماه متوالی هیچ شرکتی عرضه نمی‌شود، واضح است تقاضای کاذب برای برخی سهمهای کوچک ایجاد خواهد شد.
در مجموع، گام‌های چهارگانه سازمان بورس در چند روز اخیر، علاوه بر افت جریان ورود نقدینگی، صرفا موجب کاهش نقدشوندگی بازار سهام میشود و هیچ عایدی دیگری به دنبال نخواهد داشت و از هفته آینده شاهد قفل شدن سهم‌ها در صف خرید خواهیم بود. به این ترتیب، این گونه مصوبات یک‌شبه و خلق‌الساعه، همانند بسیاری دیگر از مصوباتی که در سال‌های گذشته به اجرا در آمد، محکوم به شکست است.
بنده راه كار دوم را بهتر مي‌پسندم:
2- نگهداری سهام تا سه ماه و چنانچه سهام زودتر از آن مورد فروش قرار گیرد، مشمول مالیات درآمد شود.