آیا بازارگردانان توازن بازار را تأمین می‌کنند

ابوالفضل شهرآبادی در گفت‌وگو با بورس نیوز درباره انتقاد اخیر درباره نوسان‌گیری بازارگردانان افزود: سازمان بورس و اوراق بهادار ابزار لازم برای شناسایی نوسان‌گیران را در اختیار دارد و قطعاً با این افراد برخورد می‌کند از سوی دیگر اگر تعداد اندکی از بازار گردانان نوسان‌گیری می‌کنند، نباید اقدام آنان را به تمام بازار گردان‌ها تعمیم داد.

وی با تأکید بر اینکه بازارگردانان در همه بازار‌های مالی دنیا فعال هستند، گفت: بازارگردانان به‌عنوان بخشی ضروری در بورس‌های بزرگ دنیا تلقی می‌شوند در واقع، بازارگردانی خاص ایران و پدیده‌ای خودساخته نیست، بلکه ریشه و پیشینه جهانی دارد.

شهرآبادی با بیان اینکه حضور بازارگردانان برای نقدشوندگی در بازار یک ضرورت است، تاکید کرد: البته اگر در کنار بازار گردانان مطابق بازار‌های پیشرفته دنیا موضوعی به‌عنوان متخصصان (Specialists) را هم داشته باشیم؛ می‌تواند به بازار کمک بیشتری کند، این متخصصان، بازار گردانان دائمی یک شرکت هستند و در بلندمدت روی چند سهم خاص، کار کرده و در طی زمان، از آن سهم خاص حمایت می‌کنند در واقع، حرکت آن‌ها نوعی سیگنال دادن به بازار در خصوص آن سهم‌هاست و این افراد، متخصصان آن سهم تلقی می‌شوند.

کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: ما در بازار از وجود این متخصصان بی‌بهره هستیم و فقط بازار گردانان معمولی را داریم که البته برای نقدشوندگی بازار کمک قابل‌توجهی هستند و برای ایجاد تعادل در بازار بسیار مؤثر عمل می‌کنند.

وی با بیان اینکه باید به این موضوع حتماً توجه داشت که عملیات بازارگردانان باید برای خودشان سودآور باشد، ادامه داد: اگر عملیات یک بازارگردان بعد از یک سال منجر به ایجاد سود برای او شود، ایراد تلقی نمی‌شود، زیرا اگر بازارگردانی سودآور نباشد؛ بازار گردانان این کار را رها خواهند کرد پس شناسایی سود، به‌هیچ‌وجه، نقطه منفی در عملکرد بازارگردان محسوب نمی‌شود.

شهرآبادی با تأکید بر اینکه بازارگردانان، نباید نوسان‌گیری کنند، تاکید کرد: هدف بازارگردان باید ایجاد نقدشوندگی برای بازار باشد و روی قیمت ذاتی سهم خریدوفروش انجام دهد.

به گفته وی، در حال حاضر تعداد بازار گردانان افزایش‌یافته و تعداد زیادی بازارگردان در حال فعالیت هستند بنابراین، احتمال نوسان گیری برخی بازار‌گردانان، منتفی نیست، اما این اقدام اقلیتی ناچیز را نباید به کل بازار‌گردانان تعمیم داد.

شهرآبادی اضافه کرد: اتهام نوسان گیری، نیاز به بررسی دارد و سازمان بورس و اوراق بهادار ابزار لازم قانونی برای بررسی را در اختیار دارد.

کارشناس بازار سرمایه افزود: نکته دیگری که باید به آن توجه داشت این است که منابع مالی در اختیار بازارگردان از دو منبع، تنخواهی اختصاص داده شده از سوی شرکت و منابع مالی خود بازارگردان است که هر دوی این منابع مالی محدود و ناکافی هستند و به‌ویژه در روز‌های منفی شدن بازار، این منابع به اتمام می‌رسد و بازارگردان نمی‌تواند نقش مناسب خود را ایفا کند.

وی با بیان اینکه باید برای بازار گردانان منابع مالی بزرگ‌تر و بلندمدت‌تر تدارک دیده شود، گفت: برای عملیات مستمر و مؤثر بازارگردانی بزرگ، سازمان بورس باید بتواند ترتیبی اتخاذ کند که جدای از دریافت اعتبار از کارگزاری‌ها، بانک‌ها نیز اعتبار ویژه‌ای در اختیار بازار گردانان قرار دهند یا برای بازار گردانان بزرگ، اوراق بدهی مانند اوراق مرابحه یا اوراق اجاره برای خرید سهام، منتشر شود که ارقامی از ۱۰ میلیارد تومان به بالا را می‌توان از این طریق تأمین مالی کرد، البته برای بازارگردانی که سهام شرکت‌های بزرگ را تأمین مالی می‌کنند ارقام زیر ۵۰ میلیارد تومان چندان کارساز نیست.

شهرآبادی با بیان اینکه برای سهام شرکت‌های بزرگ نیز لازم است از چند بازارگردان استفاده شود، تصریح کرد: برای شرکتی مثل شستا باید ۱۰ بازارگردان داشته باشیم و اگر هر یک از این بازار گردانان ۵۰ میلیارد تومان منابع در اختیار داشته باشند می‌توانند نقدشوندگی و توازن چنین سهم‌هایی را حفظ کنند.