مسئولیت ناشران در قبال اطلاعات افشاشده/ پاسخی به منتقدان گزارش "وبملت"

به گزارش بورس‌نیوز، انتشار گزارش بانک ملت در روزهای اخیر انتقادات زیادی به همراه داشته است.

سید محمد امین حسینی کارشناس حقوقی بازار سرمایه در یادداشتی برای بورس نیوز نوشت:

بانک ملت با نماد "وبملت" در افشای اطلاعات بااهمیت الف اعلام کرده است که سود ناشی از افزایش نرخ تسعیر در سال مالی آینده حدود ۲۳۰۰ میلیارد خواهد بود. این در حالی است که پیش‌بینی کارشناسان ارقامی سه الی چهار برابر رقم اعلام‌شده از سوی بانک ملت است. فارغ از این‌که دلیل اختلاف فاحش رقم اعلامی بانک ملت و رقم محاسبه‌شده توسط کارشناسان چیست؟

در این یادداشت قصد دارم به بررسی مسئولیت ناشر در خصوص معقول و منطقی بودن اطلاعات افشاء شده بپردازم.

چنانچه ناشری در اطلاعات ارائه‌شده با در نظر گرفتن مفروضات بدبینانه سود پایینی را تخمین بزند و این پیش‌بینی بدبینانه باعث کاهش قیمت سهام و ضرر سهامداران شود چه مسئولیتی متوجه ناشر مربوطه خواهد بود؟ مشابه آنچه در خصوص نماد "فملی" و پیش‌بینی سود این نماد دیدیم و مدیران این مجموعه قیمت مس را با وجود تقاضای بالا برای فلز گران‌بها پایین در نظر گرفته بودند درحالی‌که امروز مس مرز ده هزار دلار را رد کرده است. جدا از بحث دو ناشر فوق، می‌خواهیم با نگاهی به قوانین بورس بررسی کنیم و ببینیم چنانچه ناشر با افشای اطلاعاتی که آمیخته با بدبینی و مفروضات غیرمنطقی است، باعث ضرر سهامداران و اشتباه محاسباتی آنان گردد چه مسئولیتی متوجه ناشر و مدیران آن است؟ آیا قوانین در این خصوص ضمانت اجرای مناسبی پیش‌بینی کرده است؟

تکلیف ناشران برای افشای اطلاعات برای شفافیت بازار سرمایه لازم و ضروری است. عدم اطلاع سهامداران از اطلاعات و اخبار، اطلاع با تأخیر سرمایه‌گذاران از اطلاعات و ارائه اطلاعات غلط به سرمایه‌گذاران باعث زیان سرمایه‌گذاران می‌گردد. به همین دلیل، ماده ۴۵ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ناشران مکلف به انتشار اطلاعات کرده است. ماده ۴۵ مقرر داشته است: «ماده ۴۵. هر ناشری که مجوز انتشار اوراق بهادار خود را از "سازمان" دریافت کرده است، مکلف است حداقل موارد زیر را طبق دستورالعمل اجرایی که توسط "سازمان" تعیین خواهد شد، به "سازمان" ارائه نماید:

1.  صورت‌های مالی سالانه حسابرسی شده
2.  صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای شامل صورت‌های مالی ۶ ماهة حسابرسی شده، و صورت‌های مالی سه‌ماهه
3. گزارش هیئت‌مدیره به مجامع و اظهارنظر حسابرس
4. اطلاعاتی که اثر بااهمیتی بر قیمت اوراق بهادار و تصمیم سرمایه‌گذاران دارد

ماده ۱۰ دستورالعمل انضباطی ناشران پذیرفته‌شده در بورس مقرر کرده است: «ناشر مکلف است اطلاعات خود را ظرف مهلت مقرر و در قالب فرم‌های معین، به‌صورت الکترونیکی و یا کتبی به طریقی که سازمان مشخص می‌کند، به سازمان ارائه نماید.»

در دستورالعمل انضباطی ناشران و قانون بازار اوراق بهادار می‌توان تنبیهات و مجازات انضباطی برای مدیرانی که اطلاعات خلاف واقع یا غیرمنطقی ارائه نموده‌اند، پیدا کرد. اما مسئله این است که این نوع از مجازات‌ها از بازدارندگی لازم و کافی برخوردار نیست.

برخی از حقوقدانان در مقالات علمی‌شان اذعان کردند برای بازدارندگی ازاین‌گونه تخلفات، مسئولیت مدنی ابزار کارآمدتری است چراکه در مسئولیت مدنی، مدیران مقصر باید به میزان زیانی که به سهامداران وارد نموده‌اند پاسخگو باشند. قطعاً این پاسخگویی بیشتر از تنبیهات انضباطی مثل درج در پرونده و... بازدارندگی دارد.

• بیشتر بخوانید:

بنیادی‌ها و کاهش مشهود فشار فروش