ضروری‌ترین اقدام سازمان بورس برای بهبود بازار

به گزارش بورس‌نیوز این روزها عده‌ای از کارشناسان و تحلیلگران معتقدند بسیاری از سهم‌های بازار، ارزنده بوده اما؛ افت قیمت‌ها همچنان ادامه دارد و عده‌‌ای دیگر از کارشناسان نیز معتقدند که با در نظر گرفتن ابهامات موجود، نمی‌توان از ارزنده بودن سهم‌ها سخن گفت.

مهدی سوری کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با بورس نیوز در خصوص وضعیت این بازار را بیان کرد: "ارزندگی" پارامتری است که علاوه بر آنکه به تولید و فروش شرکت‌ها مرتبط بوده و این فاکتور تحت تاثیر انتظارات آتی هم قرار دارد؛ انتظارات آتی سرمایه‌گذاران در تمام بخش‌های اقتصادی این روزها در مبهم‌ترین حالت ممکن قرار دارد و در شرایطی که مسئولان و سیاستگذاران ما برای جزئی‌ترین امور رسانه‌ای و عکس‌های یادگاری فرصت و زمان کافی در اختیار دارند، مشاهده می‌شود که تصمیمات مهمی که سرمایه‌گذاری در تولید را در کشور ما تحت تاثیر قرار می‌دهد (از جمله تصمیم گیری در مورد حذف ارز دولتی، نرخ خوراک پتروشیمی ها، قیمت گذاری دستوری و...) با تأخیر، تعلل و بلاتکلیفی مواجه است.

وی ادامه داد: از نظر فعالان اقتصادی این بلاتکلیفی‌ها ریسک تلقی می‌شود و در شرایطی که سرمایه‌گذاران نمی‌دانند در صورت ورود به حوزه تولید، فردا مسئولان چه تصمیمی اتخاذ خواهند کرد منطقی است که سرمایه‌گذاری جذابیتی نداشته باشد.

این فعال صنعت کارگزاری افزود: ضروری‌ترین اقدامی که مسئولان و سیاست گذاران در شرایط کنونی به منظور بهبود اوضاع اقتصادی کشور می‌توانند انجام دهند شفاف‌سازی افق اقتصادی برای چند سال آینده است؛ فرمول‌های مربوط به بهای تمام شده و درآمد در تمامی کسب‌و‌کارها باید به صورت صریح و شفاف برای یک بازه زمانی مشخص اعلام شود؛ این بلاتکلیفی‌ها موجب ترس سرمایه‌گذاران می شود .

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه "بی‌اعتمادی" را بزرگ‌ترین مشکل این بازار خواند و گفت: ترس و بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران در کل فضای اقتصادی کشور، از آنجا ناشی می‌شود که مسئولان و دولتمردان ما فراموش کرده‌اند که از قدیم گفته‌اند چو دخلت نیست، خرج آهسته تر کن! در حالی که دولت درآمدهای چندانی در اختیار ندارد، برای خودنمایی وعده‌‌های هزینه‌زایی داده می‌شود و طرح‌هایی به اجرا در می‌آید که به نفع اقتصاد کشور نخواهد بود.

وی اضافه کرد: به عنوان مثال در شرایط کنونی، احداث سالانه ۱ میلیون واحد مسکونی، وعده‌ای هزینه‌زا است که اجرای آن اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار خواهد داد و با اوضاع فعلی بود کسری بودجه دولت بعید است که با موفقیت به سرانجام برسد؛ طرح چنین وعده‌هایی در شرایطی که می‌دانیم دولت با کسری بودجه مواجه است، این ترس را برای تمامی فضای اقتصادی کشور ایجاد می‌کند که هرکجا پولی وجود داشته باشد دولت‌به طور به طریقی آن پول را هزینه خواهد کرد.

سوری افزود: متاسفانه مردم ما این روزها همچون فرزندانی هستند که باید پول خود را از پیش چشم پدر مخفی کنند، چراکه پدر به بهانه تامین مخارج خانوار به پس اندازهای فرزندان خود رحم نمی‌کند! دولت‌ها برای جبران کسری بودجه و تامین مالی خود هرکجا که پولی بوده، به آن حوزه ورود کرده و نه فقط بازار‌سرمایه که این روزها باید دغدغه تامین مالی دولت از بانک‌ها را هم داشته باشیم؛ این عدم امنیت مردم نسبت به سرمایه‌گذاری‌های شان، باعث کاهش رغبت به سرمایه‌گذاری در کشور ما شده و سرمایه‌گذاران عمدتاً یا تمایل به خروج سرمایه‌های خود از کشور پیدا کرده‌اند و یا ترجیح می‌دهند سرمایه‌های خود را در جایی سرمایه‌گذاری کنند که دولت به آن دسترسی نداشته باشد. این نااطمینانی نه فقط به بازار سرمایه که به پیکره اقتصاد و رفاه مردم ما صدمات جبران ناپذیر خواهد زد.

این کارشناس بازار سرمایه در رابطه با دغدغه‌های افزایش احتمالی نرخ حامل‌های انرژی یا نرخ خوراک پتروشیمی‌ها اظهار کرد: به طور کلی موافق قیمت‌گذاری دستوری در هیچ بخشی از اقتصاد کشور نیستم. مادامی که معتقدیم قیمت‌گذاری‌ها باید آزاد باشد، یعنی قیمت مواد اولیه و هزینه‌های تولید و نرخ فروش شرکت‌ها نباید به صورت دستوری تعیین گردد.

وی افزود: نکته اینجاست که به هر حال در صورت افزایش احتمالی بهای تمام شده تولید، نرخ فروش محصولات شرکت‌ها متناسب با افزایش هزینه‌های تولید تعدیل خواهد شد‌ و اگر قرار باشد سهام شرکتی تحت تاثیر این اتفاق افت قیمتی پیدا کند، باز هم بازار ما در این صورت به تعادل خواهد رسید اما؛ مشکل اصلی بازار سرمایه ما اینجاست که ما نمی دانیم چه تصمیمی در این خصوص اتخاذ خواهد شد.‌

سوری ادامه داد: با توجه به اینکه هم کلیت موضوع احتمال افزایش برخی هزینه ها در بودجه ۱۴۰۱ در هاله ای از ابهام است و هم سرمایه‌گذاران نمی‌دانند در صورت افزایش نرخ ها، به چه میزان افزایش نرخ خواهیم داشت، تحلیلگران هم رفتار محتاطانه تری در پیش گرفته اند و بدترین حالت ممکن را در تحلیل‌ها لحاظ کرده اند. یکی از قسمتهای بازار سرمایه ما هم این است که در مواقع ابهام به اتفاقات منفی، بیش واکنشی نشان می‌دهد. طبیعی است که با افزایش نرخ خوراک گازی پتروشیمی ها، حاشیه سود بعضی شرکت‌های پتروشیمی افت خواهد کرد، اما در شرایطی که خوراک گازی بسیار ارزانتر از نرخ خوراک مایع در اختیار شرکت‌های پتروشیمی قرار می‌گیرد، این سیگنال به اقتصاد کشور داده می شود که گاز در کشور ما بسیار ارزان است و انگیزه‌ای برای افزایش بهره وری در شرکت های پتروشیمی ایجاد نمی شود.

این کارشناس بازارسرمایه گفت: مشابه این شرایط را در سایر صنایع داخلی هم داریم. کما اینکه در صنعت پالایشی هم با وجود آن که کرک اسپرد محصولاتی همچون بنزین بالاتر از مازوت است، اما از آنجا که خریدار بنزین دولت است و نرخ فروش بنزین، نرخ دستوری و تکلیفی است؛ پالایشگاه‌ها ترجیح می دهند همچنان محصولاتی همچون مازوت را که دولت نفوذ کمتری در قیمت‌گذاری آنها دارد، در سبد تولیدات خود داشته باشند؛ حال آنکه به صورت منطقی چنانچه قیمت گذاری نرخ فروش محصولات صنعت پالایشی دستوری نباشد، پالایشگاه‌ها باید تمایل به تولید محصولات با کرک اسپرد بالاتر همچون بنزین داشته باشند و محصولات با گرک اسپرد پایین را از سبد تولیدات خود حذف کنند.

سوری در پایان خاطرنشان کرد: این شرایط ریشه‌های اقتصاد کشور ما را درگیر کرده است. با این تفاسیر باید گفت اگر فرض کنیم اتفاق خارق‌العاده‌ای رخ نخواهد داد و دولت تصمیم جدیدی اتخاذ نخواهد کرد و بسیاری از سهم ها در محدوده ارزندگی قرار دارد، ولی مادامی که این تصور را داشته باشیم که ممکن است در آینده تصمیماتی اتخاذ شود که در حال حاضر از آن اطلاع نداریم، هر نوع پیش بینی از آینده و تاثیری که اتفاقات در هزینه‌های تولید و درآمد فروش شرکت ها می گذارد، دقیق نخواهد بود!