"سازمان بورس" و توان سلب صلاحیت مدیرعامل "فارس"

به گزارش بورس نیوز، با تغییر مدیرعامل هلدینگ صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس موجی از اعتراضات و انتقادات در فضای مجازی به راه افتاد. مدیرعامل جدید این مجموعه اگرچه کارنامه درخشانی داشته و تجربه سالها خدمت به کشور را همراه خود یدک می کشد، ولی تجربه فعالیت در صنعت پتروشیمی را ندارد و با توجه به آن که به سبب تحریم ها صنعت پتروشیمی ما بیش از هر زمان دیگری پیچیدگی دارد، چنین انتصابی می‌تواند هم منافع سهامداران را به مخاطره اندازد و هم به ضرر صنعت پتروشیمی کشور ما باشد. سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که آیا در چنین شرایطی، به لحاظ قانونی سازمان بورس و اوراق بهادار اختیار تایید و یا سلب صلاحیت مدیران عامل ناشران را دارد یا نه؟

دکتر غلامعلی میرزایی منفرد مدرس دانشگاه و مشاور حقوقی بازار سرمایه در گفت‌وگو با بورس نیوز در این خصوص بیان کرد: آنچه قوانین و مقررات به سازمان بورس و اوراق بهادار برای «تایید صلاحیت» مدیران تکلیف کرده، مربوط به مدیران «نهادهای مالی» و «تشکلهای خود انتظام» همچون بورس ها، فرابورس، سپردهگذاری مرکزی و شرکت مدیریت دارایی مرکزی است. البته که برخی از ناشران اوراق بهادار، از جمله برخی شرکتهای تامین سرمایه یا شرکتهای سرمایهگذاری، «دو بعدی» محسوب می شوند. یعنی هم ناشر هستند و هم نهاد مالی. لذا تایید صلاحیت مدیران این شرکتها نیز توسط سازمان بورس و اوراق بهادار انجام می شود.

این مدرس دانشگاه افزود: اما طبق ماده ۱۳ قانون توسعه ابزارها صراحتاً تایید صلاحیت مدیران عامل ناشران به سازمان بورس و اوراق بهادار محول نشده، لیکن این سازمان، اختیار سلب صلاحیت مدیران ناشران را دارد. به عبارتی بر اساس ماده ۱۳ قانون توسعه ابزارها، مديران ناشران اوراق بهادار شامل اعضاء هيأت مديره و مديرعامل بايد از صلاحيت حرفه‌اي لازم برخوردار باشند. در غیر اینصورت مرجع انتخاب‌كننده موظف است از انتخاب آنان به سمت هاي يادشده خودداري نموده و يا مديران انتخاب شده را از آن سمت بركنار نمايد.

این وکیل دادگستری اظهار داشت: به علاوه به موجب آیین نامه اجرایی این ماده، صلاحيت حرفه اي مديرعامل ناشر اوراق بهادار از حيث سوابق تحصيلي و تجربي منوط به احراز شرايط زير است:

1. داشتن حداقل مدرك تحصيلي كارشناسي مرتبط با موضوع فعاليت ناشر و مدارك قابل قبول دال بر آشنايي با مباني مديريت، اقتصاد، حسابداري و قوانين و مقررات مرتبط.
2. داشتن حداقل پنج سال سابقه كار مفيد و مرتبط با موضوع فعاليت ناشر.
3. در صورتي كه مشخص شود مدير انتخاب شده يا تأييد صلاحيت شده از ابتدا فاقد يكي از شرايط صلاحيت حرفه اي فوق الذکر بوده سازمان از مدير مربوطه سلب صلاحيت ميکند. در صورتي كه سازمان از مديري سلب صلاحيت نمايد، مدير مزبور مي تواند ظرف ده روز از تاريخ ابلاغ، از تصميم متخذه به هيئت مديره سازمان اعتراض نمايد. نظر هيئت مديره سازمان در اين خصوص قطعي و لازم الاجرا است.

این مشاور حقوقی سابق سازمان ادامه داد: پس اعضای هیئت مدیره و مدیران ناشران باید از معیارها و ویژگیهای خاصی برخوردار باشند و در صورت دارا نبودن این ویژگی ها، سازمان بورس و اوراق بهادار اختیار سلب صلاحیت آنان را دارد. در مورد انتصاب مدیرعامل صنایع پتروشیمی خلیج فارس، با توجه به قوانین و مقررات هیچگونه تخلفی از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار صورت نگرفته است؛ چرا که اصولاً حیطه اختیارات سازمان بورس و اوراق بهادار فرایند «پسینی» است نه«پیشینی»؛ یعنی اختیار سازمان مربوط به قبل از انتصاب مدیران عامل ناشران نیست و سازمان بورس و اوراق بهادار فقط بعد از انتخاب این مدیران، در صورتی که مدیر منصوب شده فاقد ویژگی ها و معیارهای قانونی مذکور باشد، امکان سلب صلاحیت مدیران را دارد.

میرزایی منفرد تصریح کرد: هر چند که بعد از انتخاب مدیران عامل و اعضای هیئت مدیره ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار به لحاظ قانونی اختیاراتی برای سلب صلاحیت افرادی که از ویژگی‌ها و معیارهای قانونی برخوردار نباشند، دارد؛ اما جا دارد در فرآیند اصلاح قانون بازار اوراق بهادار به این موضوع نیز پرداخته شود تا برای مرجع انتخاب کننده که بدون لحاظ صلاحیت حرفه ای لازم، مدیری را منصوب میکند و یا آنرا برکنار نمیکند، ضمانت اجرا پیشبینی کرد و یا به سازمان بورس و اوراق بهادار در تایید صلاحیت مدیران عامل و اعضای هیئت مدیره ناشران نیز اختیارات قانونی اعطا شود تا با انتخاب و انتصاب مدیر فاقد تخصص و تجربه مرتبط، منافع سهامداران به مخاطره نیفتد.

این حقوقدان بازار سرمایه در خاتمه افزود: چنین اختیاری را قانونگذار به بانك مركزي داده و در صورت سلب صلاحيت حرفه‌ اي اعضاي هيأت‌ مديره و مديران عامل بانكها و مؤسسات اعتباري، از مسؤوليت مربوطه منفصل مي ‌شوند و ادامه تصدي مديران مربوطه در حكم تصرف غيرقانوني در اموال عمومي محسوب مي‌ شود.