بورس و «دامنه‌نوسان»؛ حذف یا ادامه

به گزارش بورس‌نیوز، یکی از موارد اختلاف این روزهای بازارسرمایه در بین کارشناسان بورسی، حذف یا ماندگاری دامنه‌نوسان بر پیکره بازار است.

این موضوع بسیاری از اهالی بازار و حقیقی‌های بازار را با یک چالش مواجه ساخته که آیا برچیده شدن دامنه‌نوسان به نفع بازارسرمایه‌ای است که اسیر صف‌های طولانی مدت می‌شود یا خیر!  

در همین راستا بورس‌نیوز بخش دوم گفت‌وگو با فردین آقابزرگی کارشناس و پیشکسوت بازارسرمایه به شرح زیر است: 

بخش نخست گفت‌وگو با فردین آقابزرگی : "بورس" و هزاران سوال؛ آیا به آینده خوش‌بین هستید

دامنه نوسان؛ خوب یا بد، بازار باید به کدام سو حرکت کند

آقابزرگی: تعدادی از همکاران ما که مطالعات تطبیقی خوبی نیز دارند در پاسخ به این سوال متاسفانه فضای مختلطی از بازار‌های اولیه پیشرفته و بومی سازی داخل ایجاد می‌کنند و بحث شان این است که درست است که این سازوکار درستی نیست، اما بازار ما این قدر بالنده نیست که ما رهایش کنیم و این سیستم کنترلی و ایجاد دامنه لازمه اداره امور در بازار است.

ما اصل و اساس کارمان را باید بنا قرار دهیم. اگر بازار عمق کافی داشته باشد و شناور آزاد سهام شرکت ها، به سطحی باشد که تعادل خودانتزام در آن حاصل شود هیچ جای نگرانی نباید وجود داشته باشد. اما اگر بخشی از اطلاعات بازار‌های مالی خارج از کشور و بخشی از انتظارات داخل کشور مخلوط شود بیراهه‌ترین راه است که انتخاب کردیم. یعنی نه به صورت کامل کنترل وجود دارد و نه به صورت کامل منطبق با بازار‌های مالی پیشرفته است. شاید بتوان اسمش را تابو گذاشت. تابوی کنترل قیمت و تعصب بی دلیلی که وجود دارد.

اهالی بورسی با این موضوع موافقند یا مخالف

آقابزرگی: به یاد دارم خیلی از همکاران استدلال می‌کردند که سهامداران ممکن است سهام ارزنده را به قیمت‌های پایین بفروشند و ما باید جلوی آن را بگیریم. این اشتباه‌ترین تفسیری است که ما می‌توانیم از عملکرد سیستم نظارتی داشته باشیم.

بازار به صورت درونزا براساس یک منطق و اصول حرکت می‌کند. شخصی که حاضر است که سهام ارزنده اش را به قیمت نازل بفروشد مطمئنا به کسی می‌فروشد که خریدار از روی آگاهی آن سهم را خریداری می‌کند و، چون دوطرف افراد محدودی نیستند این یعنی بازار. شکل بازار یعنی تعدد خریداران و فروشندگان حرکت بازار را همین معیار تعیین می‌کند.

ما نباید به نیابت از طرف بازار مکانیزم داشته باشیم. در حوزه نظارت و کنترل بر قیمت‌ها نه در حوزه بازارسرمایه و نه در اقتصاد نتوانستیم موفق عمل کنیم و این به منزله رهاسازی تلقی نمی‌شود.

به صورت پلکانی می‌شود این‌ها را افزایش داد. کما اینکه تا یک ماه گذشته خیلی از مسئولان عالیرتبه در سازمان بورس و فرابورس و... خودشان تئوریسین طرح همین موضوع بودند، اما به دلایل بازدارنده این کار انجام نشده و تنها نتیجه قطع امید از برداشتن دامنه نوسان است.

استقلال و پرسپولیس آمدند، انتظار داشتید

آقابزرگی: سال ۹۹ دو صندوق پذیره نویسی شد و امسال از طریق این دو باشگاه می‌تواند منابع قابل توجهی نصیب دولت و سهامداران عمده شرکت‌ها که کماکان دولت است، شود.

مساله‌ای که خودم متعجب بودم، این بود که بعد از سال‌های زیادی وقتی این صورت‌های مالی خیلی شفاف منتشر شد اصلا انتظار نداشتم جزئیاتی که در یک سازوکار ابتدایی در امور مالی خیلی ساده می‌تواند از پراکندگی حساب‌ها جلوگیری کند شامل ۲۷، ۲۸ بند حسابرس بوده و نشان دهنده این است که این موضوع از ابتدا درست کنترل نشده است.

بیشتر بخوانید: سهامداران هیجان زده نشوند/"استقلال "و "پرسپولیس" شفاف شدند

این دو تیم، زیان‌ده هستند و مشکلات فراوانی دارند، در آینده به زیان بازارسرمایه نخواهند شد

آقابزرگی: هدف ما این است که سازوکار این دو باشگاه را به نحوی احیا کنیم که نه تنها از مدار زیاندهی خارج شوند بلکه خیلی بیش از پیش فعال شوند، صرفا هم بحث سودآوری مطرح نیست و این دوباشگاه در صورت داشتن بنیه مالی مناسب‌تر حتی می‌توانند سطح فوتبال و ورزش ما را ارتقا دهند؛ بنابراین یک طرح ملی است.

از طرفی دولت اصرار دارد این دو باشگاه را داشته باشد، همانطور که قرار بود پیش‌تر هر باشگاه به یک وزارتخانه واگذار شود. تغییر خاصی در وضعیت این دوباشگاه و ساختار آن به وجود نمی‌آید. ظاهر این است که نحوه اداره این دو باشگاه قرار است تغییر کند و اصلاح شود اما؛ با ۱۰ درصدی که به نظر من در آن نیز ابهام وجود دارد که با این ۱۰ درصد چه میزان مشارکت در مدیریت این دو باشگاه می‌تواند داشته باشد، نمی‌شود.

عرضه سهام این دوباشگاه برای من سهام عدالت را تداعی می‌کند. بخشی از سهام عدالت دارد به صورت شناور خرید و فروش می‌شود، اما کماکان نظام تصمیم گیری و اداره به دست دولت است.

این پذیره‌نویسی یا گل‌ریزان، یاد و خاطره پالایش و دارا را زنده نمی‌کند!

آقابزرگی: از نظر من برخلاف اصل ۴۴ قانون اساسی مادامی که ما در مدار اصلاح ترکیب دارایی‌ها و واگذاری مدیریت شرکت‌ها و نهاد‌های دولتی قرار نگیریم نتیجه کار ما مشابه صندوق‌های پالایشی و دارا می‌شود.

ریشه این نکته، اصلاح قانون بازار اوراق بهادار است. قانون ما مربوط به ۱۵، ۱۶ سال گذشته است. در فضایی که آن موقع تعداد محدودی بازیگر وجود داشت و دولت حاکمیت مطلق داشت، در حال حاضر نیز با همان قوانین و مقررات داریم کار می‌کنیم. طبیعی است که عملکرد مدیران و اشخاصی که با همان نظام انتخاب می‌شوند و کار می‌کنند و پاسخگویی شان نیز به همان منوال است، این ایرادات پیش بیاید و به ابهامات افزوده شود. ما باید سازوکار حکمرانی بازار سرمایه را به ترتیبی که منافع بلندمدت تک تک سهامداران در بازار سرمایه دیده شود، ببینیم.

بورس این‌روزها بازیگران زیادی پیدا کرده است، باید با کدام فرمان پیش رفت

آقابزرگی: اگر یک بازیگر داریم و سهم زیادی داشته باشد نظام گزینش از سطح شورای عالی بورس، تعیین هیات مدیره بورس، تعیین رئیس سازمان بورس و نوع پاسخگویی از عملکرد اگر بر منوال ۱۶ سال گذشته باشد خروجی آن همان بازار محدود و کوچک اندازه‌ای که در سنوات گذشته داشتیم می‌شود و روال عملکرد به همان سطح خواهد بود.

هرچند که انتظارات افزایش پیدا کرده و حداقل می‌دانیم که تناسب ندارد. کد‌های معاملاتی زیاد، سرمایه گذاران جدید و...، اما متاسفانه سازوکار اجرایی کار ما همان منوال گذشته است. اگر شفاف بگویم در شورای عالی بورس ما مطلقا منویات و صحبت‌های وزارت اقتصاد حاکم بر فعالیت هاست که بالادست سازمان بورس است. در حقیقت خواسته‌های دولت، برنامه‌ها و تصمیمات اقتصادی از آنجا ابلاغ می‌شود. قاعدتا مجری هم باید کار را انجام دهد.

به عنوان مثال شرکت‌هایی که متقاضی پذیرش در بورس بودند شاید به مدت یک سال در لیست انتظار بودند و یا در مقابل شرکت‌هایی داشتیم که اصلا واجد شرایط در بورس نبودند، اما به سرعت پذیرش شده و معامله شدند.