اشتباه بزرگ در مدیریت نقدینگی سهام عدالت

به گزارش بورس‌نیوز، بررسی چالش‌های سهام عدالت با حضور مهدی دلبری مدیرعامل شرکت سبدگردان دارا در استودیو بورس نیوز برگزار شد.

بخش نخست این گزارش را اینجا بخوانید.

مهدی دلبری مدیرعامل شرکت سبدگردان دارا در گفت‌وگو با بورس نیوز ضمن تبریک سال نو بیان کرد: یکی از نکات حائز اهمیت در بررسی سهام عدالت، تنوع پرتفوی سهام عدالت است. با توجه به وجود سهم هایی از گروه های مختلف از جمله پتروشیمی، پالایشی، بانک و فلزات در سبد سهام عدالت، سهام عدالت دارای پرتفوی متنوعی است.‌

مدیریت نقدینگی سهام عدالت و انصاف! 

دلبری: نکته دوم در مورد سهام عدالت، بحث مدیریت نقدینگی است که باید به سمت تقسیم منصفانه و عادلانه سود حرکت کنیم. اگر قرار باشد تمام سود سهام عدالت بین سهامداران تقسیم شود، قطعاً سهامداران عدالت درصد سهامداری خود را در سال‌های آینده حفظ نخواهند کرد و در رقابت با سایر سهامداران، سهام عدالت تضعیف خواهد شد.

اگر سهام عدالت تمام سود نقدی را بین سهامداران تقسیم کند، در سال‌های آینده توانایی شرکت در افزایش سرمایه ها و پروژه های شرکت های سرمایه پذیر و... را نخواهد داشت.

معتقدم از این نقدینگی سهام عدالت می‌توان به عنوان یک پرتفوی فعال در فرصت های بازار سرمایه از جمله در پذیره‌نویسی‌ها، خریدهای بلوکی و ...‌ استفاده کرد.

در سال‌های گذشته، بلوک های ارزنده ای همچون بلوک "فارس" وجود داشته که سهام عدالت به‌عنوان بزرگ‌ترین سهامدار بازار سرمایه از آنها محروم شده است.

امیدوارم مدیریت نقدینگی به کمک سهام عدالت بیاید. در شرایطی قرار داریم که در تمامی شرکت ها حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد سود بین سهامداران تقسیم می شود.

حال آنکه در سهام عدالت ۱۰۰ درصد سود بین سهامداران تقسیم می شود. این نکته مهمی است که باید بدان توجه داشت.

جنگ حاکمیتی در شرکت‌های سهام عدالت

دلبری: بحث حاکمیت شرکتی در سهام عدالت است.‌ جنگی بین دولت و شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی و سهامداران مستقیم صورت گرفته که حق رای در کدام بخش قرار بگیرد.

در مورد تعیین اعضای هیات مدیره شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت باید طبق قانون تجارت عمل شود و مدیران دلسوز و دارای صلاحیت بر اساس حق رای انتخاب شوند و در راستای منافع سهامداران حرکت کنند. امیدواریم این اتفاق در سال جدید رخ دهد و سهامداران عدالت اطمینان خاطر داشته باشند که این ثروت ارزشمند به نحوه مناسب مدیریت می شود.

ارزندگی سهام عدالت را نمی‌توان فراموش کرد ؛ سهام عدالت به اندازه شاخص کل بورس اصلاح قیمتی داشته، ولی بعد از این انتظار می‌رود سهام عدالت از شاخص کل بورس عملکرد بهتری داشته باشد؛ چراکه پرتفوی سهام عدالت، پرتفوی نسبتاً ارزنده‌تری نسبت به سایر بازار است و تقریباً دو برابر بازده نقدی کل بازار سرمایه، سود تقسیمی داشته است.

البته امیدوارم حداقل نیمی از این سود، در پرتفوی سهام عدالت ماندگار شود و در افزایش سرمایه ها و پروژه ها و طرح های شرکت ها مورد استفاده قرار بگیرد.

انتقادات به نحوه آزادسازی سهام عدالت

دلبری: یکی از دلایل ریزش بازار سرمایه از نگاه کارشناسان این بازار، آزاد‌سازی سهام عدالت بوده است. مرحله دوم آزادسازی سهام عدالت، در سال ۹۹ دقیقا روز بعد از عید غدیر صورت گرفت.

در آن مقطع افرادی که آزادسازی سهام عدالت را انتخاب کردند، حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان سهام در اختیار داشتند که این میزان سهام تقریبا از کل سهام شناور بازار سرمایه بیشتر بود!

طبیعی است که فروش این حجم سهام روی کلیت بازار سرمایه تاثیرگذار باشد. در کل دنیا در بورس ها، روش های مختلفی برای کاهش اثر چنین اقداماتی وجود دارد مثل استفاده از معاملات الگوریتمی، معاملات مخفی و ... ولی متاسفانه سازمان بورس و اوراق بهادار سال گذشته بر عکس روال کل‌ بورس های جهانی، معاملات الگوریتمی را متوقف کرد و هرکس که تصمیم به فروش داشت مجبور بود سفارش بزرگی وارد سیستم کند که این حجم فروش ترس ایجاد می‌کرد.

هر چند باید بپذیریم بازار سرمایه در آن مقطع، بازار گرانی بود؛ ولی آزادسازی سهام عدالت به تسریع اصلاح بازار سرمایه دامن زد و در سال ۹۹، شدیدترین و سریع ترین ریزش ۲ دهه گذشته اتفاق افتاد و در بازه زمانی ۳ الی ۴ ماهه شاهد ریزش ۳۵ درصدی بازار بودیم.

فرهنگ سازی سهام عدالت، فراموش شد

دلبری: معتقدم در بحث فرهنگ سازی سهام عدالت کاری انجام نشده و به دارندگان سهام عدالت آموزش نداده ایم که این سهام، ارزشمندترین دارایی آنها است و باید در نگهداری آن کوشا باشند.

شاید اگر به مردم آموزش داده میشد که باید اقدام به نگهداری سهام عدالت خود کنند، بازار سرمایه هم شرایط بهتری داشت.

سود نقدی سال ۹۹ سهام عدالت (که در پایان ۱۴۰۰ تقسیم شد) تقریباً دو برابر یارانه نقدی بود که مردم در مقطع ۱۲ ماهه دریافت کرده بودند.‌

همچنین معتقدم فعلاً نباید به سمت آزادسازی سهام عدالت حرکت کرد و باید راهکاری بیندیشیم که بخشی از اشتباهات قبلی را جبران کند. آزادسازی سهام عدالت باید در مقطع حداقل ۵ ساله و به صورت تدریجی و ترجیحا بلوکی انجام شود. بازار سرمایه گنجایش آزادسازی ناگهانی سهام عدالت را ندارد.

انتقادی به عملکرد شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت

دلبری: چالش جدی در مدیریت سهام عدالت وجود دارد. ۳۱ شرکت سرمایه گذاری استانی سهام عدالت با پرتفوی مشابه ایجاد شده که سهامداران مشابه و نیازهای نسبتاً مشابه هم دارند.‌ مدیریت پرتفوی این شرکتها باید مدیریت واحدی باشد.

نیازی نیست ۳۱ تیم مدیریت پرتفوی ایجاد شود تا امکان کنترل مدیریتی روی شرکت ها هم وجود داشته باشد.

به‌عنوان مثال در پرتفوی سهام عدالت، سهمی به نام مارون وجود دارد که برای داشتن ۱۰۰ هزار سهم این شرکت، دعواست!

چرا باید این سهم خرد شود و مدیریت آن را به دست اشخاص مختلف سپرد؟

باید به سمت مدیریت واحد این شرکت ها حرکت کرد تا ارزش پرتفوی شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت حفظ شود. ضمن اینکه معتقدم حتی رعایت دستورالعمل های تایید صلاحیت حرفه‌ای اعضای هیئت مدیره (طبق قانون بازار اوراق بهادار) برای تایید صلاحیت این افراد کافی نیست.

بزرگترین شرکت سرمایه گذاری در بازار سرمایه پرتفوی حداکثر ۳۵۰۰ میلیارد تومانی دارد. حال آنکه ارزش پرتفوی شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت اختلاف معناداری با ارزش پرتفوی شرکت‌های سرمایه‌گذاری عادی دارد و باید افراد بسیار خبره و با تجربه در ترکیب هیئت مدیره این شرکت ها قرار بگیرند.

این گفت وگو ادامه دارد...