تشدید احتمال رانت و فساد با اجرای طرح قیر تهاتری

به گزارش بورس نیوز اجرای طرح قیر تهاتری، انتقاداتی از سوی تولید کنندگان(هم پالایشی ها و هم قیرسازان) به همراه داشته است. به نظر می رسد اگر هم مواد اولیه یعنی وکیوم باتوم پالایشگاهها و هم محصول تولیدی یعنی قیر شرکت های تولید کننده، از طریق بورس عرضه می‌شد و دولت نقدینگی برای خرید قیر مورد نیاز اجرای طرح های عمرانی را به پیمانکاران اختصاص می داد، شرایط بهتر بود. ضمن اینکه گفته می شود بخشی از قیر رایگان سر از بازار آزاد درآورده است.

یاسر میرزایی کارشناس صنعت نفت در گفتگو با بورس نیوز در این خصوص بیان کرد: انتقاد شرکت های پالایشی و قیرسازان در مورد ثابت بودن قیمت خرید محصول از آنها انتقاد به جایی نیست ، چرا که محصول شرکت ها با قیمت ثابتی از آنها خریداری نمی‌شود و ما به التفاوت قیمت ثابت توسط دولت پرداخت می گردد و در نهایت تولید کنندگان محصولات خود را به قیمت کمتر از قیمت واقعی عرضه نمی کنند. اما همواره از منظر تحلیلی در طرح هایی که کالایی به صورت تهاتری توزیع شود، احتمال رانت و فساد و عدم تحقق هدف وجود دارد. البته که من آمار و اطلاعات واقعی مبنی بر سوء استفاده و رانت و فساد در اجرای طرح قیر تهاتری ندارم و نهادهای نظارتی باید در این خصوص اظهار نظر کنند.

میرزایی در ادامه اضافه کرد: قطعاً که بهتر بود به جای اجرای طرح قیر تهاتری اجازه داده می‌شد هم وکیوم باتوم پالایشگاه ها و هم قیر از طریق رینگ بورس عرضه شود و دولت منابع نقدی برای اجرای این طرح را در اختیار پیمانکاران قرار دهد؛ اما مشکل اینجاست که به نظر می‌رسد حلقه نقدینگی دچار مشکل است و حلقه مفقوده نقدینگی در دولت موجب شده دولت سراغ مکانیزم‌هایی برود که نیاز به پرداخت نقدی نداشته باشد و ریسک کمبود نقدینگی را به سایر بخش منتقل کند.

وی افزود:در نظر داشته باشید که در سالهای نه چندان دور با همین استدلال ها، یک بار دولت تصمیم به اجرای طرح های عمرانی با مکانیزم پرداخت نقدی گرفت و در آن زمان به علت تامین نشدن منابع بودجه ای، جای پرداخت نقدی، به پیمانکاران طرف قرارداد اوراق خزانه اسلامی تحویل داده شد که پیمانکاران هم رغبتی به دریافت اوراق خزانه اسلامی به جای طلب خود نداشتند و در نهایت برخی پیمانکاران برای نقد کردن اوراق خود، اوراق دریافتی از دولت را با کسر مبلغ قابل توجهی در بازار عرضه کردند که ضرر و زیانی برای پیمانکاران به همراه داشت. این موضوع بهانه‌ای شد تا مجلس دوباره اصرار به اجرای طرح قیر تهاتری داشته باشد.

میرزایی تصریح کرد: اما همچنان معتقدم اگر قرار به انتخاب بین بد و بدتر باشد، پرداخت روش نقدی و یا حتی پرداخت اوراق به جای وجه نقد به پیمانکاران از روش تهاتری بهتر است؛ چرا که نظارت بر گردش نقدینگی به مراتب راحت تر از نظارت بر گردش کالایی بوده و احتمال سو استفاده در آن کمتر است.