یونسکو و هفته جهانی سواد رسانه ای و اطلاعاتی

 به گزارش بورس نیوز، شعار هفته جهانی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در سال جاری (۲۰۲۳/۱۴۰۲) نیز با توجه به اهمیت سواد رسانه‌ای و رویداد‌های گسترده و فراگیر عصر دیجیتال از سوی یونسکو با عنوان؛ "سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در فضا‌های دیجیتال: دستور کار جمعی جهانی" تعیین شده است تا بیانگر یک اولویت ملی و بین المللی نسبت به آموزش و فرهنگ سازی سواد اطلاعاتی و رسانه‌ای در عصر و فضای دیجیتال و لزوم اولویت بخشی دولت‌ها در توجه و آموزش نسبت بدان در نظام آموزشی و مدیریتی آن‌ها در راستای اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد (https://sdgs.un.org/goals) باشد. یادداشت حاضر به بهانه" هفته جهانی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی" از سوی محمدرضا زمانی درمزاری (فرهنگ)، مدرس دانشگاه و رئیس کمیسیون حقوق بین الملل و حقوق بشر نمایندگی سازمان UNESCO MIL در منطقه آسیا و اقیانوسیه منتشر می‌گردد.

کنفرانس هفته جهانی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی ۲۰۲۳:

تمرکز بر حوزه دیجیتال در برنامه هفته جهانی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی ۲۰۲۳، فرصتی را برای مطالعه و بررسی شیوه‌های تقویت همکاری چندجانبه با پلتفرم‌های دیجیتالی و بهره مندی از سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در سیاست گذاری و اجرا فراهم خواهد آورد و بنا به اعلام قبلی یونسکو مقرر گردید نسبت به برگزاری کنفرانس هفته جهانی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی ۲۰۲۳ در کشور اردن اقدام گردد. در کنفرانس مزبور، ده جلسه عمومی پیش بینی گردید و بنا بود جنبه‌های مختلف سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در فضا‌های دیجیتال، از جمله روزنامه نگاری، سیاست‌های رسانه ای، آموزش، صنعت فیلم و بازی، رفاه کودکان و نوجوانان، هوش مصنوعی و نقش عوامل موثر بر رسانه‌های اجتماعی مورد بررسی و تبادل نظر قرار گرفته و ضمن افزایش همکاری‌های دولت‌ها و سازمان‌های شرکت کننده در آن؛ میز گرد سازمان ملل متحد با هدف هماهنگی اقدامات مشترک در سراسر برنامه‌ها و صندوق‌های سازمان ملل متحد و نشست وزیران برای به اشتراک گذاشتن سیاست‌ها و استراتژی‌های مؤثر در این باره در دستور کار آن کنفرانس قرار گیرد. با این حال، با وجود برنامه اعلامی برگزاری کنفرانس هفته جهانی سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی ۲۰۲۳ از سوی یونسکو در کشور اردن با هدف گسترش سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در فضا‌های دیجیتال، کنفرانس مزبور به جهت بحران‌های منطقه‌ای و بین المللی کنونی در خاورمیانه لغو گردید و برنامه نشست‌های کارشناسی و پنل‌های تخصصی آن قابل مطالعه و دریافت است (https://www.unesco.org/en/weeks/media-information-literacy-۲۰۲۳/plenary-sessions).

تعریف سواد (Literacy) از دیدگاه یونسکو:

برابر آخرین داده‌های منتشره یونسکو؛ بیش از ۸۶ درصد از جمعیت جهان خواندن و نوشتن می‌دانند و در مقایسه با ۶۸ درصد در سال ۱۹۷۹، پیشرفت بزرگی در سوادآموزی حاصل شده است. با وجود این، در سراسر جهان حداقل ۷۶۳ میلیون نفر از بزرگسالان فاقد توانایی خواندن و نوشتن می‌باشند که دو سوم آنها، زن بوده و ۲۵۰ میلیون کودک نیز ناکام از آموزش مهارت‌های اولیه سواد می‌باشند و قبل از همه‌گیری کووید-۱۹ که بدترین اختلال در آموزش در یک قرن گذشته را ایجاد کرد، ۶۱۷ میلیون کودک و نوجوان به حداقل سطح مطالعه نرسیده بودند! وضعیت مذکور مبتنی بر نخستین تعریف یونسکو از سواد می‌باشد (https://www.unesco.org/en/literacy/need-know).

سواد در معنای تاریخی و سنتی آن بیانگر خواندن و نوشتن می‌باشد. سواد، بخشی جدایی ناپذیر از حق آموزش و پایه و اساس یادگیری مادام العمر و محرک توسعه پایدار است و" ائتلاف جهانی برای سوادآموزی" نیز ناشی از درک همین ضرورت و مهم بوده است (https://www.uil.unesco.org/en/literacy/global-alliance). در این میان، " توانایی خواندن و نوشتن"، نخستین تعریف یونسکو از سواد در اوایل قرن بیستم بود که تنها معطوف به توانایی خواندن و نوشتنِ زبان مادری بود و از نظر آن سازمان، فردی باسواد به شمار می‌رود که برخوردار از توانایی خواندن و نوشتن زبان مادری خود باشد. " فراگیری رایانه و یک زبان خارجی" بعنوان دومین تعریف یونسکو از سواد به شمار رفته که در اواخر قرن بیستم ارائه گردید و بر مبنای آن، توانایی خواندن و نوشتنِ زبان مادری بعنوان معیار و ملاک با سوادی نبوده و بر ضرورت توانایی استفاده از رایانه و آموختن یک زبان خارجی هم تاکید گردید. 

با این حال، با تغییر مفهوم و قلمرو و شمول سواد در عصر دیجیتال؛ سواد، ابعاد گوناگونی به خود در عرصه رسانه و فضای مجازی و شبکه‌های الکترونیکی یافت و دیگر در معنای خواندن و نوشتنِ صرف به مانند گذشته نبود و جامعه جهانی، به ناچار با پدیده‌های جدیدی مانند" سواد اطلاعاتی، سواد دیجیتال، سواد رسانه ای، سواد شبکه‌های اجتماعی و اقتصادی، سواد اطلاعاتی، سواد حقوقی، سواد سایبری، هوش مصنوعی" و مانند آن‌ها در عصر ارتباطات مواجه گردید که رهاورد گذار از دنیای گذشته به دنیای مدرن و پسا مدرنِ امروزی است و جامعه ایرانی نیز با وجود" فرهنگ دانشمند پنداری حقوقی و تخصصی" مشهود و جاری در آن، متاثر از رویداد‌های بین المللی در حوزۀ سواد امروزی بوده است.

افزون بر آن، تحولات بین المللی مزبور در دهه دوم قرن ۲۱؛ زمینه تغییر و اصلاح تعریف سواد را از نظر یونسکو در سومین تعریف آنرا فراهم آورد و بر مبنای آن، ضمن افزودن ۱۲ نوع سواد از سوی آن سازمان و تغییر اساسی ماهیت و قلمرو و شمول آن، تعریف سواد از دیدگاه یونسکو کاملاً تغییر یافت و بر مهارت‌های متعددی نسبت بدان تاکید گردید و مشتمل بر؛ "سواد عاطفی" (توانایی برقراری روابط عاطفی با خانواده و دوستان در جهت حق بر حیات و زندگی)، "سواد ارتباطی" (توانایی برقراری ارتباط مناسب با دیگران و دانستن آداب اجتماعی)، "سواد مالی" (توانایی مدیریت مالی در خانواده و جامعه و مدیریت هزینه کرد و پس انداز آن)، "سواد رسانه‌ای" (آگاهی و مهارت شهروندان نسبت به رسانه‌ها و اطلاعات معتبر و نامعتبر و تفکر انتفادی و تحلیلی مبتنی بر آن)، "سواد تربیتی" (توانایی تربیت فرزندان به نحو شایسته و بایسته در جهت حق بر آموزش و زندگی)، "سواد رایانه‌ای" (دانستن مهارت‌های راهبری رایانه)، "سواد سلامتی" (آگاهی لازم نسبت به اطلاعات مربوط به تغذیه سالم و کنترل بیماری‌ها در راستای حق بر سلامت و حق بر حیات)، "سواد نژادی و قومی" (شناخت نژاد‌ها و قومیت‌ها بر اساس احترام و عدم تبعیض)، "سواد بوم‌شناختی" (آگاهی نسبت به حفاظت از محیط زیست و زیست بوم)، "سواد تحلیلی" (توانایی شناخت، ارزیابی و تحلیل نظریه‌ها و دیدگاه‌های مختلف و ایجاد استدلال‌های منطقی بدون پیش داوری و تعصب)، "سواد انرژی" (توانایی مدیریت مصرف انرژی) و"سواد علمی" (آموزه‌های علمی و دانشگاهی و توانایی گفتگو و بحث و حل و فصل مسائل با روش‌ها و متد‌های علمی و عقلانی مناسب و موثر) می‌باشد (https://www.unesco.org/en/literacy/need-know) که نوعاً مبتنی بر مهارت‌های متعدد بوده و نظام آموزشی ایران فاقد ساز و کار‌های مناسب و موثر مهارت افزایی و توانمندسازی دانش آموزان و دانشجویان و شهروندان نسبت بدان‌ها می‌باشد و نظام آموزشی و فرهنگی کشور مبتنی بر مهارت پروری متناسب با تعددِ مصادیق سوادِ مورد تعریف یونسکو نمی‌باشد و بر مبنای تعریف سوم آن سازمان، به ترتیب مزبور نیز بیشتر افراد به جهت عدم برخورداری از تعریف و ویژگی‌های سوادی مذکور فاقد سواد به نظر می‌رسند!

سرانجام، یونسکو با بازنگری در تعریف سواد و ارائه چهارمین تعریف خود نسبت بدان؛ سواد را مبتنی بر" توانایی تغییر" اعلام نموده که بر مبنای آن، فرد با سواد به کسی اطلاق می‌شود که از مهارت و توانایی برای تغییر در زندگی و حیات فردی و اجتماعی خویش بر اساس دانسته‌ها و آموزه‌های خود برخوردار باشد و در نتیجه، فرد فاقد توانایی در تغییر در زندگی و حیات وی فاقد سوادِ مورد نظر یونسکو بوده و بعنوان فردی بی سواد به شمار می‌رود. بر این اساس، کسب سواد، یک عمل آنی و یکباره نبوده و فراتر از مفهوم متعارف خود به عنوان مجموعه‌ای از مهارت‌های خواندن، نوشتن و شمارش و تحلیل به شمار می‌رود و به عنوان وسیله‌ای برای شناسایی، درک، تفسیر، ایجاد و ارتباط در دنیای فزاینده دیجیتال و سرشار از اطلاعات در حال تغییر می‌باشد. در این حالت؛ سواد، تداوم یادگیری و مهارت در خواندن، نوشتن و استفاده از اعداد در طول زندگی است و بخشی از مجموعه بزرگتری از مهارت‌ها است که شامل مهارت‌های دیجیتال، سواد رسانه ای، آموزش برای توسعه پایدار و شهروندی جهانی و مهارت‌های شغلی خاص است و مهارت‌های سوادآموزی خود در حال گسترش و تکامل هستند و مردم بیشتر و بیشتر با اطلاعات و یادگیری از طریق فناوری دیجیتال و هوش مصنوعی مواجه می‌شوند.

سواد رسانه‌ای (Media Literacy):

سواد رسانه‌ای به زبان ساده مبتنی بر سواد سنتی است و اشکال جدیدی از خواندن و نوشتن ارائه می‌کند. سواد رسانه ای، از پدیده‌های نوین در عصر ارتباطات و دنیای جهانی دیجیتال به شمار می‌رود که با سواد رسانه‌های دیجیتال (Digital Media Literacy) متفاوت می‌باشد. سواد رسانه‌ای مبتنی بر مهارت خاص در دسترسی، تحلیل، ارزیابی و انتقال اطلاعات و پیام‌های رسانه‌های چاپی و غیر چاپی، درک تفاوت و تمایز انواع رسانه‌ها و محصولات رسانه‌ای و ساز و کار‌های بهره مندی مناسب و موثر از رسانه‌ها و پیام رسان‌های شبکه‌های اجتماعی و دیجیتال است که با هدف مهارت افزایی و توانمندسازی شهروندان در جهت ارزیابی، تحلیل و تفکر انتقادی نسبت به پیام‌ها و اطلاعات منتشره می‌باشد و برآیند آن نیز مبتنی بر توانا ساختن افراد با آموزش مهارت در درک و نقد و تحلیل اطلاعات در دنیای دیجیتال و پیشگیری از پیامد‌های منفی و زیانبارِ مترتب بر انتشار اطلاعات و داده‌ها در دنیای کنونی و مجازی است و بعنوان یکی از سواد‌های دوازده گانه مطروحه از سوی یونسکو در سومین تعریف ارائه شده آن به شمار می‌رود که بر ضرورت آموزش و ترویج و ارتقاء آن از سوی آن سازمان و دیگر نهاد‌های بین المللی و منطقه‌ای نیز تاکید شده است.

چشم‌انداز فناوری‌های دیجیتال امروزی حکایت از آن دارد که ۶۲.۵ درصد از جمعیت جهان از اینترنت و ۵۸.۴ درصد از آن‌ها بعنوان فعال در رسانه‌های اجتماعی به شمار می‌روند که در معرض مستمرِ افزایش آنلاینِ اطلاعات نادرست، اخبار و گزارشات فیک و خلاف واقع و داد‌های اطلاعاتی مغایر در فضای دیجیتال قرار دارند که تهدیدی آشکار و بالقوه نسبت بر حق بر سلامت و حق بر حیات افراد بشر و تخدیشِ سلامت روح و روان و افکار و رفتار آن‌ها می‌باشد و آموزش تفکر انتقادی و مشارکت مدنی و اجتماعی مربوط بدان بعنوان رهاورد سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در اطلاعات آنلاینِ فراگیر و منتشره در فضای رسانه و مجازی؛ از زمرۀ وظایف یونسکو در این باره در جهت توسعه همکاری‌های بین المللی مرتبط با حقوق بشر بین دولت‌ها می‌باشد (https://www.unesco.org/en/weeks/media-information-literacy?hub=۶۶۸۳۳)

بر این اساس، سواد رسانه ای، افراد را منتقد و متفکر و بعنوان شهروندی فعال و پویا و دانا و برخوردار از مسئولیت پذیری فردی و اجتماعی و حرفه‌ای می‌سازد و اهمیت سواد رسانه‌ای آنجا بیشتر نمایان می‌شود که اخبار و گزارشات منتشره در رسانه‌ها به اشکال گوناگون بر زندگی و هستی و نگرش و جهان بینی و باور‌ها و ارزش‌ها به طور روزمره اثر می‌گذارند و رسانه‌ها بعنوان یک ابزار قدرتمند فرهنگ سازی و اطلاع رسانی به شمار می‌روند و جوامع را متاثر از خود می‌سازند، به گونه‌ای که شهروندان با آگاهی نسبت به کارکرد رسانه‌های عمومی و شیوه‌های تاثیر گذاری آن‌ها بهتر می‌توانند اثرات پیام‌های منتشره و هدایت شده از سوی رسانه‌ها را کنترل یا مدیریت نمایند و بر این اساس، سواد رسانه‌ای در یک معنا بیانگر هر آنچه که قدرت انسان را برای کنترل آثار ناشی از انتشار اخبار و گزارشات در رسانه‌ها و فضای مجازی افزایش دهد، به شمار می‌رود. از اینروست که قدرت در نگاه هانا آرنت به معنای" اثر گذاری در دیگران" بیان شده است و فرد موثر و تاثیر گذار که برخوردار از " شخصیت آلفایی" و بدور از" شخصیت ب تایی"، واگرا و منفعل است، نوعاً جامعه و پیرامون خود را متاثر از اندیشه‌ها و رویکرد‌ها و کارکرد‌های شخصی و حرفه‌ای خویش می‌سازد.

سواد رسانه‌ای و اهداف توسعه پایدار:

اهداف توسعه پایدار (SDGs)، با عنوان رسمی دگرگونی جهان ما؛ دستور کار ۲۰۳۰ برای توسعه پایدار؛ مجموعه‌ای از اهداف مقرر و مصوب سازمان ملل متحد می‌باشند که در سال ۲۰۱۵ به تصویب مجمع عمومی آن سازمان رسیده است و بعنوان طرحی برای دستیابی به آینده بهتر و پایدارتر برای همه تا سال ۲۰۳۰ به شمار می‌رود و سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی (MIL) نیز با اهداف توسعه پایدار در دستور کار ۲۰۳۰ هماهنگ و مرتبط است و تاکید دبیر کل سازمان ملل متحد برای همکاری دیجیتالی و اقدام مشترک سازمان ملل برای رسیدگی به مسائل پیرامون تحولات دیجیتال در دوران کنونی نیز بیانگر آنست. بر این اساس، سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در فضا‌های دیجیتال نیازمند همکاری چندجانبه است. دستورالعمل‌های یونسکو برای تنظیم پلتفرم‌های دیجیتال و رویکرد چندجانبه برای شناسایی و تضمینِ آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات که در کنفرانس جهانی یونسکو در ۲۱ تا ۲۳ فوریه ۲۰۲۳ مورد بحث قرار گرفت، اقدامات لازم برای تقویت رسانه‌ها را تبیین نمود و بر رویکرد چندجانبه نسبت به سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی و ضرورت طراحی، اجرا و ارزیابی همه جانبه و هدفمند استراتژی‌ها و سیاست‌های مربوط بدان تاکید دارد.

سواد رسانه‌ای و حقوق بشر:

سواد رسانه‌ای ارتباط نزدیکی با حق بر آموزش، حق آزادی بیان، حق دسترسی آزاد به اطلاعات و انتشار آنها، حق ابراز عقیده و حق برقراری ارتباط و حقوق ارتباطات در راستای حقوق بشری شناسایی شده در حقوق بشر دارد و بعنوان یکی از اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد نیز به شمار می‌رود که زمینه ساز تحقق حقوق بشری مذکور، ترویج دموکراسی و توسعه پایدار، گفتگوی بین فرهنگ‌ها و تمدن ها، برابری و حمایت برابر قانون از شهروندان خواهد بود و موجب پیدایی و پویایی و شکوفایی شهروندان آینده بعنوان انسان‌های متفکر و منتقد و اندیشه ورز خواهد شد که از آن بعنوان" شهروند دیجیتال" و برخوردار از" تفکر انتقادی" و دارای مشارکت و مسئولیت پذیری فردی و اجتماعی در جامعه یاد می‌گردد و از اینروست که سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی (MIL) بعنوان یک پدیدۀ نوین عصر حاضر با آموزش شهروندان و کاربران فضا‌های اجتماعی و رسانه‌های دیجیتال به تفکر انتقادی و بدور از تقیّه‌های متعارف- جامعه ملی و بین المللی را متاثر از خود کرده است و شهروند دیجیتالِ امروز نیز بعنوان شهروند خاموش دیروز نبوده و نمادی از جنبش و جوشش و پویشِ ناشی از پرسش گری، مطالبه گری، دادخواهی و دادگری در راستای تفکر انتقادی و تحلیلیِ ناشی از سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی مذکور در دوران دیجیتال و جهانی شدن ارتباطات می‌باشد.

سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی (MIL) به مانند یک چتر و پوشش در درک و آموزش تفکر انتفادی، اساساً مبتنی بر سه رکن و بعد مبنایی سواد اطلاعاتی، سواد رسانه‌ای و سواد ICT/ دیجیتال می‌باشد که با آموزش و فراگیری و فرهنگ سازی مستمر و موثر آن می‌تواند موجبات ارزیابی انتقادی نسبت به اطلاعات و داده‌های منتشره رسانه‌ها و فضای مجازی را در پرتو MIL یا سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی فراهم آورد. گرچه، امروزه کودکان و نوجوانان در یافتن و استفاده از رسانه‌ها برای سرگرمی؛ آگاه و دانا و توانا می‌باشند، اما این سئوال اساساً مطرح است؛ چه تعداد از آن کودکان می‌توانند از ابزار‌های مزبور برای یافتن پاسخ‌های معنادار، انجام پژوهش‌ها و مطالعات مبتنی بر شواهد، طرح و تبادل یک بحث یا دنبال کردن اخبار استفاده کنند؟ کودکان و نوجوانان با انواع محتوا مواجه هستند و در واقع باید از قدرت درک و تشخیص اخبار و اطلاعات خوب و بد و درست و نادرست برآیند. 

بر این مبنا در مطالعات انجام شده بر این مهم تاکید گردیده است؛ سال‌های اولیه، پایه‌های حیاتی برای یادگیری سوادآموزی مادام‌العمر را فراهم می‌کند و مهم است که اطمینان حاصل شود که سیاست‌ها و آموزش اولیه در کشور‌ها با اهداف آموزش و ترویج کودکان و نوجوانان و شهروندان به مهارت‌های لازم زیست شهری در جهان مدرن گام بر دارد و دانش آموز عصر دیجیتال نیز بعنوان یک شهروند متفکر و منتقد و آگاه و دانا خواهد بود و سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی؛ ابزاری سودمند و ارزشمند برای مهارت افزایی و توانمندسازی کودکان و نوجوانان در مسیر آینده هوشمند و دیجیتال در قرن حاضر به شمار می‌رود.

با این حال، بدون توجه و درکِ تفاوت بین سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی و شهروندی دیجیتال نمی‌توان برداشت درستی از آن‌ها داشت. شهروندی دیجیتال مبتنی بر توانایی ارزیابی انتقادی رسانه‌ها و فناوری آنلاین، ابزار‌ها و اطلاعات بوده و ناظر به نحوه زندگی و نحوه تعامل شهروندان با فناآوری‌های پیرامون آن‌ها می‌باشد، لکن، سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی (MIL) همراه با تفکر انتقادی نسبت به رسانه‌های پیرامون شهروندان می‌باشد و بعنوان ابزار اصلی و اساسی شناخت رسانه‌ها و نقش رسانه‌ها در جامعه به شمار می‌رود و به جهت دارا بودن قدرت تجزیه و تحلیل اطلاعات و داده‌ها در تفکر انتقادی، زمینه ساز خلاقیت شهروندان در یک جامعه دموکراتیک را نیز فراهم خواهد آورد. بر این اساس است که یادگیری نحوۀ استفاده صحیح از یک موتور جستجوگر در اینترنت؛ یک مهارت مهم برای شهروند دیجیتال است و پس از کسب اطلاعات؛ لازم است مهارت‌های عرضی مانند تفکر انتقادی را با جستجو و مقایسه منابع مختلف آنلاین به کار گیرد و با توانایی تجزیه و تحلیل انتقادی، طبقه‌بندی و پردازش و حفظ اطلاعات مربوطه، موجب کسب دانش و آگاهی شهروندان دیجیتال در طیف گسترده‌ای از موضوعات زیست شهری و کنونی می‌گردد و سرانجام نیز با درک تفاوت و تمایز بین اخبار و اطلاعات واقعی و مستند با اطلاعات جعلی و خلاف واقع، موجبات برداشت درست از اخبار و گزارشات و پیام‌های منتشره را فراهم آورند.

سازمان بین المللی MIL یونسکو:

یونسکو بعنوان سازمان پیشرو در آموزش و ترویج سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی است. سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی افراد را قادر می‌سازد تا در مورد اطلاعات و استفاده از ابزار‌های دیجیتال به طور انتقادی تفکر کرده و از انتخاب‌های آگاهانه‌ای در مورد نحوه مشارکت در ایجاد صلح، برابری، آزادی بیان، گفتگو، دسترسی به اطلاعات و توسعه پایدار برخوردار گردند. یونسکو با حمایت از توسعه سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی برای همه حمایت برآنست تا توانایی مردم برای تفکر انتقادی و نقد خردمندانه را فراهم کند. 

سازمان بین المللی MIL از ارکان سازمان علمی فرهنگی ملل متحد (یونسکو) بوده که مسئولیت آموزش، فرهنگ سازی، احترام، ارتقاء و ترویج سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی یونسکو را در سطح جهانی بر عهده دارد. ائتلاف سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی سازمان یونسکو (The UNESCO Media and Information Literacy Alliance) که پیش از آن بعنوان ائتلاف جهانی عضویت در سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی (Global Alliance for Partnerships on Media and Information Literacy ; (GAPMIL) به شمار می‌رفت در تلاش است تا از توان همکاری‌های بین المللی استفاده کرده و اطمینان یابد که تمامی شهروندان کشور‌های مختلف، امکان دسترسی به اطلاعات و رسانه‌ها را دارند و در این ارتباط افراد و سازمان‌های مختلف به نمایندگی از بیش از یکصد کشور موافقت کرده اند تا توان و مشارکت خود را به کار گرفته و به اتفاق برای ایجاد تحولات لازم در این زمینه اقدام کنند.

همکاری بین المللی در زمینه سواد رسانی برای نخستین بار در مجمع جهانی عضویت برای سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در تاریخ ۲۶ تا ۲۸ ماه ژوئن سال ۲۰۱۳ در ابوجا، پایتخت کشور نیجریه و با اهداف مقرر در آن برگزار گردید. سازمان MIL یونسکو در تاریخ اول ماه ژوئن سال ۲۰۲۲ طی اطلاعیۀ رسمی منتشره از اعضاء خود برای شرکت در انتخابات دعوت رسمی به عمل آورد و پس از برگزاری انتخابات جهانی آن در ۹ مارچ (مارس)، نتیجه قطعی انتخابات بین المللی آن در تاریخ ۱۱ ماه مه ۲۰۲۳ اعلام شد و آقای دکتر علیرضا باستانی، استاد شهیر علوم ارتباطات و سواد رسانه ای، عضو انجمن بین المللی سواد رسانه‌ای و مدیر انجمن سواد رسانه‌ای ایران (انسان) به عنوان نماینده قارۀ آسیا و اقیانوسیه و مدیر منطقه‌ای سازمان سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی یونسکو (UNESCO MIL) برای یک دوره کاری ۴ ساله انتخاب گردید. انتخاب یک دانشمند ایرانی بعنوان نماینده منتخب سازمان بین المللی MIL یونسکو در منطقه آسیا و اقیانوسیه؛ یک فرصت ملی، منطقه‌ای و بین المللی است (khabaronline.ir/xk۷mJ) و شایسته است با درک این مهم؛ موجبات آموزش، احترام، ترویج و ارتقاء سواد رسانه‌ای را در سطح ملی و بین المللی فراهم آورده و با هم افزایی مستمر و همگرایی موثر با اهداف مقرر در این باره با ایشان و مدیریت بین المللی در دستور کار وی در مقام همکاری با حسن نیت و شایسته نسبت بدان برآیند...

محمدرضا زمانی درمزاری-رئیس کمیسیون حقوق بین الملل و حقوق بشر نمایندگی سازمان UNESCO MIL در منطقه آسیا و اقیانوسیه