شرح دلایل تأخیر در ارائه گزارشات موسسات حسابرسی

حسین احمدی، کارشناس بازار سرمایه و مدیرعامل کارگزاری ایمن بورس در یادداشتی برای بورس‌نیوز نوشت: نقش حسابرس در ارتقای شفافیت و اعتماد، حسابرسی گزارش‌های مالی شرکت‌های دولتی و سازمان‌های غیرانتفاعی یکی از مراحل اساسی در فرایند اطمینان از صحت و شفافیت اطلاعات مالی است. این فرایند باعث تضمین عدم وجود نقصان یا تقلب در اطلاعات مالی و اطمینان از ارائه گزارش‌های مالی دقیق و قابل اعتماد به سهامداران، جامعه، و نهایتاً به عموم مردم می‌شود.

۱. افزایش شفافیت

حسابرسی تضمین می‌کند که گزارش‌های مالی توسط موسسات دولتی و سازمان‌های غیرانتفاعی به درستی و بدون تغییرات جعلی ارائه شده‌اند؛ این فرایند شفافیت را افزایش می‌دهد

۲. حفظ اعتماد

حسابرسی دقیق و مستند گزارش‌های مالی موجب حفظ اعتماد عمومی و سهامداران به سازمان‌ها و شرکت‌ها می‌شود و این اعتماد باعث جذب سرمایه و ایجاد رقابتی سالم در بازار خواهد شد.

۳. کاهش ریسک

حسابرسی به عنوان یک ابزار برای کاهش ریسک‌های مالی تقلب‌های احتمالی عمل می‌کند. این فرایند به سازمان‌ها کمک می‌کند تا عوامل خطر را تشخیص داده و از آن‌ها پیشگیری کنند و از به وجود آمدن فساد جلوگیری می‌کند.

۴. تایید قانونی

حسابرسی به عنوان یک نقطه تایید قانونی باعث به وجود آمدن اطمینان از انطباق گزارش‌های مالی با مقررات حسابداری و مالی مرتبط می‌شود.

۵. ارتقاء مدیریت داخلی

حسابرسی نه تنها به ارائه تاییدیه از صحت گزارش‌های مالی می‌پردازد، بلکه به سازمان‌ها کمک می‌کند تا نواقص و نقاط ضعف در سیستم‌ها و روند‌های داخلی خود را تشخیص داده و اصلاح کنند.

۶. ارزیابی عملکرد

حسابرسی نه تنها به ارزیابی دقیق گزارش‌های مالی بلکه به ارزیابی کارایی و کارایی سازمان‌ها نیز می‌پردازد. این به سازمان‌ها امکان می‌دهد تا نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی و بهبود‌های لازم را اعمال کنند.

۷. مشاوره تخصصی

حسابرسان به عنوان متخصصان مالی و حسابداری می‌توانند مشاوره‌های ارزشمندی را برای بهبود سیستم‌ها، کاهش هزینه‌ها و بهینه‌سازی فرایند‌های سازمانی ارائه دهند.

۸. اعتبار بین المللی

حسابرسی دقیق و مستند موجب افزایش اعتبار بین‌المللی سازمان‌ها و شرکت‌ها می‌شود. این اعتبار به سازمان‌ها کمک می‌کند تا در بازار‌های جهانی به عنوان نهاد‌های قابل اعتماد شناخته شوند.

حسابرسی گزارش‌های مالی شرکت‌های دولتی و غیرانتفاعی به تضمین صحت و شفافیت اطلاعات مالی، افزایش اعتماد، کاهش ریسک‌های مالی و بهبود کیفیت مدیریت داخلی کمک می‌کند. نقش حسابرس در تاکید بر تطابق با قوانین، تشخیص نواقص و ارائه مشاوره به سازمان‌ها از اهمیت بسزایی برخوردار است. با توجه به اهمیت این فرایند، همکاری موثر و هماهنگی میان حسابرسان، مدیران و کارکنان سازمان‌ها برای اجرای حسابرسی موثر ترکیبی از الزامات فنی و اخلاقی را می‌طلبد

از دلایلی که باعث می شود یک موسسه حسابرسی گزارش را دیر ارائه بدهد می‌توان به دلایل زیر اشاره کرد:

۱. عدم تخصص حسابرس در معیار

۲. اندازه‌ شرکت

۳. کم بودن حق الزحمه‌ حسابرس

۴. تداوم انتخاب حسابرس

۵. ضعف کنترل‌های داخلی

۶. تجدید ارائه‌ صورت‌های مالی

۷. استفاده‌ بیش از حد شرکت از اهرم مالی

با توجه به اینکه ارائه گزارش‌های مالی به موقع باعث افشای اطلاعات شفاف برای عموم ذی نفعان است، در صورت عدم ارائه گزارشات به موقع این پیش زمینه برای سهامدارن به وجود می‌آید که نسبت به سایر ذینفعان شرکت مانند مدیران اطلاعات کمتری دارند و این عدم اطلاع به موقع باعث از دست رفتن اعتماد سهامداران می‌شود.

از طرفی مدیرانی که از اطلاعات نهانی شرکت زود‌تر از سایر سهامداران مطلع می‌شوند یا به عبارتی عدم تقارن اطلاعاتی به وجود آمده میتوانند در تصمیم گیری‌ها سرعت بالاتری داشته باشند و همچنین عدم افشای اطلاعات باعث ایجاد هزینه نمایندگی شده و بر اساس فرضیه سیگنالینگ سهامداران بدون اعتماد به آینده شرکت ممکن است در سرمایه گذاری خود تجدید نظر کنند.

جلوگیری از معاملات سهام یا انتقال شرکت خاطی به بازار پایین‌تر، به ضرر سهامداران و در حقیقت تنبیه سهامداران است که این پدیده باعث ایجاد عدم اطمینان سهام داران به بازارسرمایه می‌شود که هم به ضرر اقتصاد کشور است و هم باعث از بین رفتن اعتماد عمومی است.

در حال حاضر شرکت‌هایی که از ارائه گزارش امتناع می‌کنند تنها به جریمه کوچکی که ۲۰ درصد مقدار مالیات است محکوم می‌شوند که گاهی هم دیده شده است که این جرائم به بخشودگی رسیده اند مگر در مواردی که بانک برای گرفتن بدهی خود اصرار داشته باشد.

بنابراین به نظر می‌رسد ایجاد جرائم محکم‌تر مالی و سلب صلاحیت مدیران ارشد شرکت‌ها چاره ساز‌تر باشد؛ ضمن اینکه ما از مقامات دولتی این تقاضا را داریم که با ایجاد قوانین محکم‌تر در این زمینه با احکام الزام آور شرکت‌ها را به ارائه گزارش‌های به موقع و شفاف حسابرسی شده مجبور نماید و همچنین برای شرکت‌های شفاف که گزارش‌های جامع و کاملی خصوصا در زمینه افشای اطلاعات زیست محیطی، حاکمیتی و اجتماعی دارند تخفیفات یا امتیازاتی را در نظر گرفته و به صورت اطلاعیه شرکت‌ها را ملزم به رعایت ایزو‌های به روز جهانی نمایند.