سهامداران در انتظار هفته منفی؟

محمدرضا اعلمی، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با بورس‌نیوز مطرح کرد: به‌طور کلی زمانی که شرایط غیر عادی بر بازار تحمیل می‌شود، باید تصمیماتی اتخاذ گردد که از خرید و فروش هیجانی سرمایه گذاران جلوگیری کند. در حال حاضر در بطن اقتصاد کشور اتفاقی رخ نداده که به تصمیمات جهت سنگین‌تر شدن کفه‌ی عرضه منتج شود و فروش‌های هیجانی امروز به سبب اخبار منطقه است.

وی اشاره کرد: احتمال دارد در روز‌های آتی به دلیل شرایط منطقه‌ای، با یک بازار سرخ پوش مواجه باشیم و طبیعی است که در چنین شرایطی، تصمیم سرمایه گذاران مبتنی بر احساسات باشد و بازار از حالت عادی خود خارج شود.

اعلمی درباره رویکرد یا راهکار مناسب برای مواجهه با چنین شرایطی افزود: قانون راهکار‌های مختلفی را پیش روی سازمان بورس قرار داده تا با اتخاذ این تصمیمات بتوانند مدیریت بهتری برای بازار سرمایه در نظر بگیرند.

کارشناس بازار سرمایه گفت: تحدید دامنه نوسان و حتی به گونه دیگری محدود کردن متقارن دامنه نوسان، نه تنها از ریزش بازار جلوگیری نخواهد کرد بلکه به منفی شدن بازار نیز دامن خواهد زد. دامنه نوسان خاصیت آهنربایی دارد و این خاصیت سبب فشار فروش بیشتر در بازار خواهد شد. از سوی دیگر دامنه نوسان خاصیت سرایت پذیری دارد _به این معنا که صف‌های فروش یک روز را به روز آینده منتقل می‌کند_ طبق پژوهش‌هایی که در نقاط مختلف جهان و به‌خصوص در ایالات متحده صورت گرفته، ثابت شده که محدودیت دامنه نوسان نمی‌تواند از ریزش بازار جلوگیری کند و سیاستمداران از این حربه استفاده می‌کنند تا به جامعه اینگونه القا کنند که ما مراقب سرمایه شما هستیم.

وی عنوان کرد: به نظر می‌رسد که در شرایط اضطراری، در وهله اول تعطیل کردن بازار بهترین گزینه است و قانون این اجازه را صادر کرده که رئیس سازمان بورس برای سه روز بازار را تعطیل کرده و در صورت تداوم شرایط، بستن بازار را برای روز‌های آتی نیز تمدید کند. اگر این شرایط و این ریسک سیستماتیک منطقه‌ای ادامه دار باشد، پیشنهاد می‌شود افزایش حجم مبنا به جای محدود کردن دامنه نوسان به شکل مثبت و منفی یک درصد، در دستور کار قرار گیرد. به این معنا که دامنه نوسان به حالت عادی خود _مثبت و منفی شش درصد_ بازگردد و در صورت ادامه دار بودن این شرایط حجم مبنا توسط یک فرمول مشخص افزایش یابد تا قیمت پایانی سهام به دلیل فروش‌های هیجانی تغییر نکند و بازار با مشکل مواجه نگردد.

اعلمی یادآور شد: با محدود کردن دامنه نوسان در واقع بازار تعطیل اعلام شده است، چراکه در واقع از نقد شوندگی بازار جلوگیری می‌شود و تداوم این موضوع اعتماد عمومی نسبت به بازار را سلب کرده و از ورود پول نیز جلوگیری خواهد شد.

وی افزود: طی هفته گذشته هرچند روند مثبتی را در بازار سرمایه شاهد بودیم، اما تداوم محدودیت دامنه نوسان بیانگر باقی ماندن ریسک سیستماتیک تحمیل شده بر بازار بود و اتفاق امروز نیز مهر تاییدی بر این موضوع است.

کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: اصلاح برخی از عوامل همچون کاهش نرخ بهره و افزایش نرخ دلار نیما در طولانی مدت و بعضا میان مدت بر بازار سرمایه اثر مثبت می‌گذارد و اقتصاد را به صورت بنیادین تحت شعاع قرار می‌دهند، اما زمانی که صحبت از جنگ به میان می‌آید و خبر یا شایعه‌ای در این خصوص پخش می‌شود، در آن واحد بر بازار اثر می‌گذارد که اثرات ذهنی و روانی آن به لحاظ مالی و رفتاری برای سرمایه گذاران نسبت به ورودی‌های مثبتی همچون افزایش نرخ نیمایی شدیدتر است؛ بنابراین با گذشت زمان و آرام شدن فضای رسانه‌ای و منطقه‌ای، به‌طور تدریجی عقلانیت به بازار بازمی‌گردد.

اعلمی بیان کرد: تصمیماتی که برای ریزساختار‌های بازار سرمایه و مدیریت نحوه انجام معاملات اخذ می‌شوند باید به گونه‌ای باشند که از ضرر سهامداران در زمان بازگشت بازار به حالت عادی خود جلوگیری کنند. زمانی که اثرات روانی اینگونه اخبار به‌طور تدریجی کاهش یابد و عقلانیت به بازار بازگردد شاهد بازار بهتری خواهیم بود و دیگر نیازی به اتخاذ تصمیماتی همچون محدود کردن دامنه نوسان، افزایش حجم مبنا و یا تعطیلی بازار وجود نخواهد داشت.

وی خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد تداوم محدودیت دامنه نوسان سبب می‌شود شاهد یک بازار منفی باشیم و تا زمانی که سنگینی اخبار منطقه‌ای بر بازار باقی ست، شاهد عرضه‌های بسیار در بازار سرمایه خواهیم بود.