مرور ۴ عامل مهم در مقوله سرمایه گذاری

هابیل خاوری، کارشناس بازار سرمایه در یادداشتی برای بورس‌نیوز نوشت: در مقوله سرمایه گذاری همواره باید به ۴ عامل دقت و توجه ویژه‌ای داشت:

۱_ ریسک آن سرمایه گذاری در حالت کلی و سپس مقایسه آن در بازار سنتی و ابزار‌های نوین مالی

۲_ میزان بازدهی دارایی مورد سرمایه گذاری و مقایسه بازار سنتی و ابزار‌های نوین مالی

۳_ نقد شوندگی آن دارایی

۴_ هزینه‌های معاملاتی و عملیاتی و نگهداری آن دارایی یه به عبارتی کارمزد معاملاتی

از طرفی نحوه محاسبه قیمت طلا یکی از چالش‌های خرید طلا و جواهرات توسط سرمایه گذاران بوده است، به نحوی که در بازار سنتی قیمت واحد هر گرم طلا را در فاکتور نمی‌نویسند (فرمول محاسبه قیمت کل) و فقط به نوشتن وزن کل، عیار و قیمت کل بسنده می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود که شما در همان لحظه متوجه نشوید که طلافروش بالاخره قیمت را همان گونه که به شما گفته بودند حساب کرده یا خیر. در بازار سنتی قیمت نهایی یک قطعه طلا برابر است با وزن طلا ضرب‌در قیمت واحد که قیمت واحد به معنای قیمت طلای خام (مثلا ۱۸ عیار) به اضافۀ اجرت ساخت به اضافۀ ۷ درصد سود است. اما ابزار‌های نوین مالی این مشکلات وجود ندارد، ضمنا در بازار سنتی همواره قیمت طلا غیرواقعی است، بدین معنا که در هر طلا فروشی یک قیمت به شما اعلام می‌شود، اما در ابزار‌های مبتنی بر طلا قیمت شفاف و واقعی است.

دقت کنید اجرت ساخت قطعات مختلف طلا نیز با هم یکسان نیست؛ و حتی طلای ساخته شده توسط کشور‌های مختلف نیز دارای اجرتی متفاوت است؛ و در کل فرمول زیر فرمول محاسبه قیمت طلای ۱۸ عیار در بازار سنتی است:
۱۰% مالیات بر ارزش افزوده + ۷% سود طلافروش + (وزن طلا × (اجرت ساخت + قیمت یک گرم طلای ۱۸ عیار))

همانطور که مشاهده می‌کنید اگر قصد سرمایه گذرای در طلا را دارید، هزینه‌های معاملاتی سنگینی توسط طلا فروشان در بازار سنتی به شما تحمیل می‌شود به گونه‌ای که می‌توان گفت در بحث خرید طلای نو تا ۴۰ درصد بالاتر از قیمت را باید پرداخت کنید، به همین خاطر اکثر افراد به خرید و فروش طلای دست دوم و یا آبشده روی می‌آورند که مشکلات بسیار زیادی را برای خریداران و فروشندگان به وجود می‌آورد که همین موارد نیز دارای کارمزد‌های معاملاتی بسیار بالای هستند.

مزایای سرمایه گذاری در در ابزارهای مبتنی بر طلا

اما در نقطه مقابل ابزار‌هایی که در بازار سرمایه ایران مبتنی بر طلا هستند شامل گواهی سپرده سکه طلا با میزان کارمزد خرید و فروش ۰.۰۲۵ و گواهی سپرده شمش طلا با کارمزد ۰.۰۰۴۸ و قرارداد آتی صندق طلا با کارمزد ۰.۰۰۰۶ و قرار داد آتی صندوق طلا (تسویه و تحویل) با کارمزد ۰.۰۰۱۴ و صندوق‌های کالایی مبتنی بر طلا با کارمزد ۰.۰۰۱۲۵ و قرار داد‌های اختیار معامله برای سکه طلا با کارمزد ۰.۰۰۱۳۶ و در نهایت قرار داد اختیار معامله برای سکه طلا (تسویه و تحویل) ۰.۰۰۱۴ می‌باشد، که با مقایسه این ارقام با کارمزد‌های بازار سنتی اختلاف فاحشی به چشم می‌خورد، اما لازم به ذکر است با توجه به پدید وارنگی افکار عمومی نسبت به سرمایه گذاری در بازار سرمایه افراد هزینه‌های معاملاتی سنگینی را متحمل می‌شود و در بازار سنتی سرمایه گذاری می‌کنند، به جرات می‌توان گفت بازار سنتی صرفا برای دیدگاه بلند مدت مناسب است، اما سرمایه گذاری درابزار‌های مبتنی بر طلا برای هر سه دیدگاه کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت گزینه‌ای بسیار ایده آل می‌باشد.

سرمایه گذاری در طلای فیزیکی و سنتی مشکلات بسیار زیادی از جمله سرقت، گم شدن، شکستکی، تقلبی بودن، اختلاف عیار و از همه مهمتر کارمزد‌های سنگین معاملاتی را دارد، و از طرفی ریسک بالایی را به سرمایه گذار خود تحمیل می‌کنند. اما تمامی این مشکلات با سرمایه گذاری از طریق ابزار‌های مالی در بازار سرمایه پوشش داده می‌شوند؛ و به نوعی این معایب به مزایای سرمایه گذاری در بازار ابزار‌های مالی تبدیل می‌شوند، و این مورد که با حداقل ۵۰۰ هزار تومان می‌توانید دارایی طلا خریداری کنید.

اما اگر بخواهیم از بعدی دیگر به داستان نگاه کنیم و آن هم شعار سال یعنی جهش تولید با مشارکت مردم؛ باید گفت که هر یک کیلوگرم شمش طلا برای ۲۵ نفر به صورت مستقیم و برای ده‌ها نفر به صورت غیر مستقیم اشتغال زایی دارد.

قابلیت جمع آوری سرمایه های خرد و کلان از طریق بستر بازار سرمایه

شاید اکثر افراد فکر کنند که شعار سال فقط در گرو رونق بازار سنتی طلا است، اما این اشتباه است. این یک روند طبیعی در اقتصاد است و در شرایطی که تورم دامنه اش بالا است و اعداد معناداری دارد، طبیعی است که افراد تمایل دارند ارزش دارایی هایشان را حفظ کنند و در کالا‌های مختلف سرمایه گذاری کنند. البته در بسیاری از کشور‌ها این مسائل حل شده است، در آنجا حاشیه سود تولید بالاتر است، بنابراین منابع به سمت تولید حرکت می‌کند، یعنی به جای اینکه خودرو بخرند، سهام شرکت خودروساز را می‌خرند، به جای اینکه طلا یا ارز بخرند، ابزار‌های مبتنی بر طلا می‌خرند. یعنی در بازار بورسشان این منابع جذب می‌شود و هم ارزششان حفظ می‌شود و از طریق صندوق‌های مختلف حتی صندوق‌های طلا در کشور‌های مختلف، می‌تواند ارزش را حفظ کند. از ابزار‌های مبتنی بر طلا در بازار سرمایه قدرت جذب نقدینگی بالایی دارند اگر جانمایی درستی از آن‌ها صورت بگیرد، چرا که قابلیت جمع آوری سرمایه‌های خرد وکلان بسیار زیادی از طریق بستر بازار سرمایه وجود دارد، اما متاسفانه در برهه‌هایی با توجه به از بین بردن اعتماد سهامداران استقبال به برخی ابزار‌ها که هیچ ربطی به سهام ندارند دچار چالش‌هایی می‌شود که تماما از عدم اموزش صحیح و جانمایی درست ابزار‌های مالی است.

از طرفی اگر بخواهیم به زنجیره ابزار‌های مبتنی بر طلای بورس کالا نگاهی داشته باشیم می‌توان گفت که صندوق‌های سرمایه گذاری معامله بیش از ۱۴.۷ میلیارد واحد سرمایه گذاری به ارزش ۶۸۵ هزار میلیارد ریال را داشته اند و گواهی سپرده شمش طلا، معامله بیش از ۴۲ میلیون ورقه بهادار مبتنی بر شمش طلا به ارزش ۱۴۷ هزار میلیارد ریال، آپشن مبتنی بر طلا، معامله بیش از یک میلیون قرارداد به ارزش ۳.۸ هزار میلیارد ریال، آتی مبتنی بر طلا، معامله ۶۹۸ هزار قرارداد به ارزش ۱۴۵ هزار میلیارد ریال و گواهی سپرده سکه طلا، معامله بیش از ۴۶ میلیون ورقه بهادار مبتنی بر سکه طلا به ارزش ۱۴۱ هزار میلیارد ریال را داشته اند.

به عبارتی ابزار‌های طراحی شده بر پایه طلا در بورس کالا و بازار سرمایه به دلیل پایین بودن ریسک معاملات، و مزایای معاملاتی زیادی که دارند می‌توانند کمک قابل توجهی به متعادل سازی قیمت‌ها در بازار کند. معاملات و سرمایه گذاری در بازار طلا به دلیل اطمینان از حفظ ارزش پول و قدرت خرید همواره مورد توجه مردم و سرمایه گذاران بوده است؛ لذا ابزار‌های نوین مالی در حوزه طلا از جنبه روانی نیز در کنترل تورم و ثبات اقتصادی کشور کمک شایانی می‌کنند.