دلایل کاهش قابل توجه ذخیره آب در سد کرج چیست؟
به گزارش بورس‌نیوز، پروژه ساخت سد کرج در دهه ۱۳۴۰ آغاز گردید و پس از تکمیل، به عنوان یکی از پروژه‌های مهم زیرساختی کشور شناخته شد.
سد کرج به عنوان منبعی اساسی برای تأمین آب و انرژی در منطقه، نقش بسیار حیاتی در توسعه اقتصادی و اجتماعی استان البرز و اطراف آن ایفا می‌کند و یکی از سدهای مهم و شناخته‌شده در ایران است که در استان البرز و نزدیک به شهر کرج واقع شده است.
این سد بر روی رودخانه کرج ساخته شده و هدف اصلی آن تأمین آب شرب، کنترل سیلاب و تولید برق می‌باشد.
سد کرج از نوع خاکی با هسته رسی است و ارتفاع آن حدود ۱۱۰ متر می‌باشد. طول تاج سد حدود ۳۰۰ متر و حجم مخزن آن تقریباً ۲۵۰ میلیون متر مکعب است.
این سد دارای یک نیروگاه برق‌آبی است که قادر به تولید برق برای تأمین نیازهای محلی و شبکه سراسری می‌باشد. همچنین، سد کرج یکی از منابع اصلی تأمین آب شرب برای شهر کرج و تهران به شمار می‌آید.
از اهمیت سد کرج می‌توان به نقش کلیدی آن در تأمین آب شرب برای جمعیت بالای منطقه اشاره کرد و با ذخیره‌سازی آب، این سد می‌تواند به کنترل سیلاب‌های ناشی از بارش‌های شدید کمک کند.
دریاچه پشت سد به عنوان منطقه‌ای تفریحی و گردشگری شناخته می‌شود و امکاناتی برای ورزش‌های آبی و طبیعت‌گردی فراهم می‌کند.
متأسفانه در روزهای اخیر اخبار مربوط به کم آبی سد کرج منتشر شده است و کاهش سطح آب این سد و سایر سدها می‌تواند به دلایل متعددی مرتبط باشد.
کاهش بارندگی یکی از عوامل اصلی کاهش آب در سدها است و اگر بارش باران و برف در فصل‌های بارانی کمتر از حد نرمال باشد، حجم آب ورودی به سد کاهش می‌یابد.
با افزایش جمعیت و توسعه شهری، نیاز به آب شرب و کشاورزی نیز افزایش یافته که منجر به برداشت بیشتر از منابع آبی و کاهش سطح آب سدها می‌شود.
تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی ممکن است الگوهای بارش را تحت تأثیر قرار دهد و باعث کاهش بارش در برخی مناطق شود.
نحوه مدیریت منابع آب و استفاده از آن‌ها نیز تأثیرگذار است. عدم برنامه‌ریزی مناسب برای استفاده از آب‌های سطحی و زیرزمینی ممکن است به کاهش سطح آب سدها منجر شود.
در فصل‌های گرم، تبخیر آب از سطح دریاچه‌ها و سدها نیز به کاهش حجم آب موجود کمک می‌کند.
در برخی مناطق، آلودگی منابع آبی و خشکسالی‌های مکرر نیز می‌توانند به کاهش کیفیت و کمیت آب در سدها منجر شوند.
کاهش سطح آب در سدها می‌تواند به کمبود آب شرب برای ساکنان مناطق اطراف منجر شود و این موضوع ممکن است به بروز بحران‌های آب و افزایش فشار بر منابع آب زیرزمینی منجر گردد.
کمبود آب در سدها تأثیر مستقیمی بر تأمین آب مورد نیاز برای آبیاری زمین‌های کشاورزی دارد و این مسئله می‌تواند به کاهش تولید محصولات کشاورزی و افزایش قیمت مواد غذایی منجر شود.
اگر سدها برای تولید برق آبی طراحی شده باشند، کاهش آب می‌تواند منجر به کاهش تولید انرژی و افزایش وابستگی به منابع انرژی دیگر شود، که ممکن است به افزایش هزینه‌ها و مشکلات تأمین انرژی منجر گردد.
سدها نقش مهمی در کنترل سیلاب دارند و اگر سطح آب در سدها پایین بیاید، این قابلیت کاهش می‌یابد و ممکن است مناطق پایین‌دست در معرض خطر سیلاب قرار گیرند.
کاهش آب در سدها می‌تواند به تخریب اکوسیستم‌های آبی و کاهش تنوع زیستی منجر شود. موجودات زنده‌ای که به این اکوسیستم‌ها وابسته‌اند، ممکن است با خطر انقراض مواجه شوند.
با کاهش حجم آب در سدها، کیفیت آب ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد و غلظت آلاینده‌ها افزایش یابد و این موضوع می‌تواند به سلامتی انسان‌ها و موجودات زنده آسیب برساند. کاهش آب در سدها ممکن است منجر به بیکاری در بخش‌های مرتبط با کشاورزی و صنعت شود.
اگر سدها به عنوان مقاصد گردشگری شناخته شوند، کاهش آب می‌تواند به کاهش جذابیت این مناطق برای گردشگران منجر شود و در نتیجه به اقتصاد محلی آسیب برساند.
مدیریت صحیح منابع آب و حفظ سطح آب در سدها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا از بروز این مشکلات جلوگیری شود.
ترکیبی از این عوامل می‌تواند باعث کاهش سطح آب در سد کرج و دیگر سدهای کشور شود و برای مقابله با این چالش‌ها، نیاز به مدیریت بهینه منابع آب و برنامه‌ریزی مناسب برای مصرف و حفاظت از منابع آبی وجود دارد.
مدیرکل هواشناسی استان البرز در این خصوص گفت: متأسفانه در سال جاری نسبت به سال آبی گذشته با کاهش ۲۶ درصدی بارندگی مواجه بودیم.
آرش بهاروندی افزود: این آمار نسبت به دوره میانگین بارندگی ادوار گذشته، ۴۵ درصد کمبود دارد که نتیجه آن کاهش ۵۶ درصدی حجم مخزن سد کرج بوده است.
وی همچنین بیان کرد: طبق بررسی‌های کارشناسی صورت گرفته تا پایان سال نیز بارندگی قابل توجهی پیش‌بینی نشده است.
کاهش ۲۶ درصدی بارندگی‌ها در البرز
مدیر دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای البرز گفت: میزان بارش‌های سال آبی جاری این استان نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۶ درصد و در مقایسه با بلندمدت ۴۵ درصد کاهش نشان می‌دهد.
رجحان سزاوار افزود: کاهش بارندگی‌ها و مصرف بالا سبب شده تا ۵۶ درصد ظرفیت سد کرج خالی شود؛ البته اکنون ۵۰ درصد ظرفیت سد طالقان آب است که نسبت به مدت مشابه سال قبل وضعیت بهتری دارد؛ پارسال در این زمان ۳۷ درصد ظرفیت این سد آب بود.
وی اذعان داشت: انتظار می‌رود مردم استان البرز و مصرف‌کنندگان آب سدهای البرز در استان‌های مجاور بیش از پیش صرفه‌جویی کنند؛ با توجه به زمان خانه‌تکانی و نزدیکی ایام نوروز انتظار می‌رود مردم به وضعیت منابع آبی توجه بیشتری کنند.
مدیر دفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای البرز بیان کرد: سپردن فرش‌ها به قالیشویی‌ها و پرهیز از هدرروی آب مهمترین اقدام برای کاهش مصرف آب شرب است.
سزاوار یادآور شد: اگر روند بارش‌ها همچنان ادامه پیدا کند، تابستان آینده با مشکل کم‌آبی مواجه خواهیم شد که لازم است در بخش‌های شرب خانگی، کشاورزی و صنایع صرفه‌جویی شود.
همچنین وی تصریح کرد: بخشی از مشکلات کم‌آبی ناشی از تغییر اقلیم و بخش دیگر نیز مربوط به مصرف زیاد است که باید اطلاع‌رسانی شود.
سزاوار گفت: ۶۲ ایستگاه برای سنجش کمی و کیفی چاه‌های آب در استان البرز توسط شرکت آب منطقه‌ای راه‌اندازی شده است؛ بررسی وضعیت کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی این امکان را به ما می‌دهد تا مصارف را با توجه به منابع آبی مدیریت کنیم.
وی اظهار کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که فاصله دسترسی به منابع آب زیرزمینی البرز طولانی‌تر شده است؛ به عنوان مثال اگر در دهه‌های گذشته عمق دسترسی به آب زیرزمینی در شهرستان فردیس ۷۰ متر بود، اکنون به بالای ۳۰۰ متر رسیده است.
حجم آب سد کرج به ۸ درصد کاهش یافت
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان البرز با بیان اینکه وضعیت ذخیره آبی سد کرج خوب نیست، گفت: ۵۶ درصد مخزن سد کرج خالی است و میزان ذخیره این سد نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۸ درصد کاهش یافته است.
داوود نجفیان افزود: با توجه به کاهش بارش‌های سال آبی جاری، سد طالقان نیز وضعیت خوبی ندارد اما به خاطر کم شدن میزان رهاسازی آب، وضعیت ذخیره آبی آن بهتر از سد کرج است.
وی با تأکید بر صرفه‌جویی در مصرف آب گفت: امیدواریم شاهد بارش‌های خوبی در ماه‌های پیش رو باشیم تا وضعیت آب سدها بهتر شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان البرز با اشاره به اینکه اکنون طرح جامع آبرسانی البرز با سرعت در حال انجام است، افزود: ۲ شهرستان اشتهارد و نظرآباد امسال به شبکه آب سد طالقان متصل می‌شوند.
وی تصریح کرد: تلاش‌ها بر این است تا از طریق طرح‌های تغذیه مصنوعی بتوان سفره‌های زیرزمینی البرز را نجات داد، البته بستگی به وضعیت بارش‌ها دارد.
نجفیان در ادامه گفت: یکی از اهداف طرح جامع آبرسانی البرز برداشت بیشتر آب از سدها و کاهش وابستگی به منابع آب زیرزمینی است.
انتهای پیام/
