بررسی چشم انداز آتی دلار، طلا و نفت / معرفی گزینه‌های مناسب برای سرمایه‌گذاری

جعفرزاده: مولفه‌های زیادی در بازارهای جهانی اثرگذار است؛ ولی آنچه اخیرا تاثیر بیشتری بر بازارها داشته، تایید نظر کمیته بازار آزاد فدرال رزرو در مورد کاهش نرخ بهره بوده است.

این کمیته در جلسات خود که هر ۶ هفته یکبار برگزار می شود، مسایل مختلفی از جمله بیکاری و اشتغال، رشد اقتصادی و تورم را بررسی می کند. 

نرخ بهره در امریکا از سال ۲۰۰۸ به شدت کاهش یافت و به ۲۵صدم درصد رسید. ولی به منظور کاهش ریسک های اقتصادی، فدرال رزرو در دو سال اخیر نرخ بهره را تدریجا تا ۱.۲درصد افزایش داد. اما پس از تغییر رییس بانک مرکزی آمریکا، سیاست افزایش نرخ بهره مورد انتقاد قرار گرفت و در مرحله اول افزایش نرخ بهره را متوقف کرده و در مرحله دوم (تقریبا ۲هفته قبل) بحث کاهش نرخ بهره مطرح شد. کاهش نرخ بهره، اتفاقی است که کاملا با سیاست های ترامپ همسو است. 

پیش بینی می شود کاهش نرخ بهره در ۳مرحله محقق شود و با اجرای این سیاست، انبساط مالی حاصل شده و قیمت های جهانی هم تحت تاثیر قرار بگیرد. کما اینکه خبر احتمال کاهش نرخ بهره باعث افزایش نرخ جهانی هر اونس طلا از محدوده ۱۲۸۰دلار به ۱۳۵۰دلار شد. 

جعفرزاده: با اجرای سیاست های انبساط مالی در امریکا، پول ارزان می شود؛ در نتیجه قدرت خرید افزایش یافته و قیمت طلا و کامودیتیها افزایش خواهد یافت. با در نظر گرفتن چشم انداز اقتصادی آمریکا و برنامه کاهش نرخ بهره، به نظر می رسد در چشم انداز یک ساله ، روند قیمت طلا و کامودیتی ها در بازارهای جهانی صعودی باشد. 

تهدید بزرگی که در برابر این موضوع وجود دارد، کاهش رشد اقتصادی اروپا در نتیجه افزایش قیمت کامودیتی ها است. احتمال کاهش تقاضای اروپایی ها، اتفاق مثبتی در بازارهای جهانی نخواهد بود. 

چالش دیگر، جنگ تجاری امریکا و چین است که اگر تشدید گردد، افت قیمت کامودیتی ها را به دنبال خواهد داشت. بنابراین چشم انداز بلندمدت قیمت کامودیتی ها در صورت تداوم و تشدید جنگ تجاری امریکا و چین، نزولی خواهد بود. ترامپ تهدید کرده که در صورت عدم ملاقات با رییس جمهور یا مسوول دولت چین، تعرفه ۲۵درصدی وضع خواهد کرد. اما در کوتاه مدت به دلیل بحث کاهش نرخ بهره فدرال رزرو، قیمت ها برای چند ماهی ، افزایشی خواهد بود. 

به طور کلی اقتصاد امریکا در شرایط پر ریسکی قرار دارد و در صورت کاهش نرخ بهره، این ریسک ها چندبرابر خواهد شد. به نظر می رسد کاری که بانک مرکزی امریکا انجام داده باعث می شود که در بلندمدت احتمال بحران اقتصادی در آمریکا بیشتر شود. با قبول این هزینه که احتمال بحران را در آینده بیشتر کنند، می خواهند به منافع کوتاه مدت در مورد رشد اقتصادی حتی به صورت مصنوعی دست یابند. این بی ربط با انتخابات آمریکا و ترامپ نیست. بنابراین حتی ممکن است ابعاد بحران اقتصادی در اواخر سال ۲۰۲۱، به اندازه سال ۲۰۰۸باشد. این اقدام بانک مرکزی امریکا، در دو تا سه سال آینده ریسک اقتصادی آمریکا را بالا می برد و احتمال بحران را افزایش می دهد.

جعفرزاده: در این مورد، جهت طلا و کامودیتی ها کاملا متفاوت است. چشم انداز بازار طلا در هر صورت مثبت است. حتی در صورت بروز بحران اقتصادی در امریکا و کاهش قیمت کامودیتی ها، چشم انداز قیمت طلا صعودی است.

جعفرزاده: شرایط موجود، اثری روی نرخ طلا ندارد، ولی قیمت جهانی نفت خام را تحت تاثیر قرار می دهد. اما اگر جنگی رخ دهد، شرایط تغییر خواهد کرد و طلا احتمالا تا ۱۰درصد نوسان مثبت نشان خواهد داد.

در شرایط فعلی، در صورت توافق ایران و امریکا احتمالا قیمت نفت حداقل تحت تاثیر جو روانی، ۳ تا ۵دلار کاهش خواهد یافت. اما اگر تنش ها تشدید شده و محدودیت ها بیشتر شود، قیمت جهانی نفت خام ممکن است تا ۲۰دلار افزایش یابد. 

جعفرزاده: با در نظر گرفتن شرایط بازارهای جهانی، بازارهای داخلی در چند ماه آینده چشم انداز نسبتا مناسبی دارند؛ اما علاوه بر وضعیت بازارهای جهانی، اوضاع سیاسی هم بازارهای داخلی را تحت تاثیر قرار می دهد. اخبار سیاسی که مرتبا مخابره می شود، اثر به سزایی در روند بازارهای مختلف دارد. نرخ ارز هم فاکتور مهمی است که نباید از آن غافل شد.

جعفرزاده: مهم‌ترین اتفاقی که در بازار ارز افتاده، افزایش تدریجی و بی سروصدای نرخ ارز نیما بوده است. دلار از محدوده 8 هزار تومان به حدود ۱۰هزار تومان رسید و اختلاف نرخ ارز نیما با بازار آزاد از حدود ۵۰درصد به حدود ۱۵درصد رسید. به نظر کارشناسان بازار ارز، همگرایی نرخ نیمایی و نرخ آزاد سبب خواهد شد در صورت افزایش نرخ سامانه نیما، نرخ ارز آزاد کاهش یابد.

نکته اینجا است که تا اردیبهشت ماه، به دلیل معافیت ۸کشور از تحریم نفت ایران و امکان فروش نفت به چند کشور، نرخ ارز شیب نزولی داشت؛ ولی با توجه به عدم تمدید معافیت این ۸کشور، همه چیز بستگی به روند فروش و صادرات نفت خواهد داشت.

اگر اخبار سیاسی و روابط بین المللی مثبت باشد و به سمت توافق برویم، نرخ ارز افزایش نخواهد داشت؛ اما اگر خبرها منفی باشد، به نظر می رسد تحریم ها تشدید خواهد شد و نه فقط صادرات نفت که صادرات غیر نفتی کشور هم در معرض تهدید قرار خواهد گرفت.

 دشمن صادرات غیرنفتی ایران را نشانه گرفته و در صورت اختلال در صادرات غیرنفتی و عدم توافق، به نظر می رسد نرخ ارز افزایش یابد. اینکه در آن صورت دلار تا کجا بالا برود بستگی به وضعيت عرضه و تقاضاي دلار در داخل كشور در شرايط جديد خواهد داشت. 

 

جعفرزاده: خیر؛ منطقی نیست. لمس قیمت کمتر از 11_12 هزار تومانی دلار دور از ذهن است.به طور کلی از سال 92 تا آخر 96، نرخ نقدینگی سه برابر شد. رشد نقدینگی خود را در جاهای دیگر نشان داد؛ افزایش 3 برابری نرخ ارز، تورم و مسکن نتیجه رشد غول نقدینگی بود . تحريم‌ها صرفا موجب شدند زمانبندي تخليه اثرات نقدينگي بر اين بازارها تغيير كند و كمي زودتر اين اثرات تخليه شوند. در صورت کاهش تنش ها و بهبود روابط بین‌المللی، احتمالا دلار قیمت کمتر از 11 هزار تومان را لمس نخواهد کرد. 

جعفرزاده: در بازار مسکن و دارایی های دیگر کاهش قیمت نخواهیم داشت؛ ولی انتظارات تورمی و سرعت رشد تورم کم خواهد شد. البته اگر اتفاق خاصی رخ ندهد که منجر به تشدید تنش ها شود، احتمالا بازار مسکن به دلیل کاهش قدرت خرید مردم، چندسالی در رکود به سر خواهد برد.

 

جعفرزاده: با فرض تثبیت قیمت های جهانی، باز هم دو اتفاق پیش روی اقتصاد ایران است؛ توافق یا عدم توافق.

 با فرض ادامه وضعيت موجود يعني نه بدتر شدن شرايط ديپلماتيك ايران با غرب و نه بهتر شدن آن، بازار سرمایه مناسب ترین گزینه برای سرمایه گذاری است. بسیاری از سهم ها به علت ریسک سیستماتیک، با دلار نیمایی قیمت گذاری شده و کمتر از ارزش ذاتی معامله می شوند. خودرو و مسکن به دلیل کاهش قدرت خرید مردم، جای رشد چندانی ندارند و برای سرمایه گذاری جذاب نیستند. طلا و دلار هم، به رغم چشم انداز مثبت طلای جهانی، احتمالا رشد زیادی نداشته و انتظارات سهامداران را برآورده نخواهند کرد. 

البته در صورت بروز اتفاق منفی در روابط بین‌المللی و افزایش تنش ها با امریکا، بازار سرمایه منفی شده و بالعکس، طلا و ارز رشد خواهند کرد. 

جعفرزاده: باید میزان افزایش نرخ محصولات هر صنعت را با نرخ تورم سنجید. صنایعی که محصولات آنها با نرخ ارز دولتی قیمت گذاری شده و قیمت گذاری در بازار کالا سرکوب شده پتانسیل افزایش نرخ فروش و رشد سودآوری خواهند داشت. اینها همگی بستگی به دولت دارد. تجربه نشان داده که اقتصاد کشور به سمت قیمت گذاری محصولات بر اساس نرخ ارز آزاد حرکت می کند و صنایع ذکر شده می توانند صنایع جذابی باشند. 

از طرفی دیگر در صورت بهتر شدن شرايط بين‌المللي و دستيابي توافق بين ايران و آمريكا، صنایع پتروشیمی به دلیل احتمال لغو تحریم ها، می توانند جذاب باشند.  

جعفرزاده: در این صورت بسیاری از مولفه های دیگر هم اثرگذار خواهد بود. اگر صادرات نفت ایران به محدوده 500 هزار بشکه برسد، حتما وضعیت خوبی نخواهیم داشت. در آن حالت، نرخ ارز افزایش خواهد یافت؛ ولی میزان افزایش نرخ ارز در حالت روند فرسایشی روابط بین‌المللی، نسبت به زمانی که «قطعا توافق نشود» شاید کمتر باشد. 

جعفرزاده: وضعیت آینده تمامی بازارها، به مسائل سیاسی وصل است و چون در کوتاه مدت کسی نمی داند چه اتفاقی ممکن است در عرصه سیاسی رخ دهد، نباید ریسک کرد و تمام تخم مرغ ها را در یک سبد چید؛ مگر اینکه کسی تحقیق کرده و روی تحلیل خود مطمئن باشد.

 اما سرمایه گذارانی که قصد حفظ ارزش پول خود را دارند، بهتر است با تشکیل پرتفوی یا سبدی از سرمایه گذاری ها، هم اقدام به خرید دارایی هایی که از افزایش نرخ ارز بهره می برند (مثل سکه و طلا) و هم اقدام به سرمایه گذاری در بازار سرمایه کنند. سهم هایی که پتانسیل افزایش نرخ فروش محصول را داشته باشند، و نیز سهم های وابسته به قیمت های جهانی (به دليل چشم انداز مثبت افزايش قيمت كاموديتي‌ها در كوتاه مدت و ميان مدت)، از جمله گزینه های مناسب سرمایه گذاری هستند.