عوامل اصلی تعیین کننده مسیر بازار سرمایه امروز

پویان مظفری، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با بورس‌نیوز مطرح کرد: چند پارامتر در حال هدایت بازار به جهت‌های مختلف هستند؛ یکی از این پارمتر‌ها رشد نرخ دلار نیما است که انتظار سودآوری در بازار را افزایش می‌دهد. عامل دوم فضای ریسک سیستماتیک موجود در منطقه و کشور است که این موضوع سبب ایجاد ریزش در بازار می‌گردد. عامل سوم نیز که از شب گذشته بسیار پررنگ شد و پرداختن به آن اهمیت بسیاری دارد، سیاست‌های انقباضی دولت و بانک مرکزی است. شب گذشته خبر رسید که در حراج اوراق مرابحه اسلامی این هفته قرار است ۶۰ هزار میلیارد تومان اراد عرضه گردد، هرچند در این حراج این رقم لزوما فروخته نخواهد شد. در بودجه یک سقف ۲۵۰ هزار میلیاردی برای اراد وجود داشت که این سقف با ۶۰ هزار میلیاردی که در این هفته ارائه می‌شود پر خواهد شد؛ بنابراین دولت پس از این نباید قادر به فروش اوراق باشد، اما باید درنظر داشت که مهرماه همچنان به پایان نرسیده و همه اوراق دولت که باید در بودجه فروخته می‌شدند، برای فروش بر کانتر قرار گرفتند. این نگرانی بیانگر این است که احتمال دارد مجددا فضای فروش اوراق در کشور جدی شود. بورسی‌ها خاطره خوبی از فضای فروش اوراق ندارد و این تفکر وجود داشته که فروش اوراق بازار سرمایه را با مشکل مواجه می‌کند.

وی افزود: با توجه به نبود تحولات سیستماتیک از روز گذشته تا امروز، به نظر می‌رسد اصلی‌ترین درایور منفی روز جاری، سیاست‌های انقباضی بوده است. این سیاست‌های انقباضی را در دو وجه می‌توان ارزیابی کرد؛ یک وجه ارادی هستند که قرار است به فروش برسد که این اتفاق در مهرماه افتاده است و در ادامه سال احتمالا مجددا چاپ اوراق داشته باشیم و وجه دیگر نیز عملیات بازار بازی است که بانک مرکزی انجام می‌دهد. بانک مرکزی در انتهای بهار، سیاست عملیات بازار باز خود را به عملیات میان‌مدت تبدیل کرد. این تغییر به معنای افزایش سررسید پولی که به بانک‌ها ارائه می‌شد، از یک هفته به ۹۰ روز بود. در انتهای تابستان، این سررسید به یک ماه کاهش یافت و در حال حاضر به هفت روز بازگشته است. به طور خلاصه، عملیات بازار باز که سررسید آن میان‌مدت شده بود، مجدداً به کوتاه‌مدت بازگشته است. هرچه مدت‌زمان پولی که بانک مرکزی به بانک‌ها قرض می‌دهد طولانی‌تر باشد، سیاست انبساطی‌تر و هرچه کوتاه‌مدت‌تر باشد، انقباضی‌تر خواهد بود.

مظفری ادامه داد: مجموع این عوامل سبب شد فضای انقباضی نسبت به بازار سرمایه ایجاد شود. هرچند بازار در روز جاری منفی شد، اما واکنش بزرگی نیز به این موضوع نشان نداد. این سیاست‌ها در بازار چندان بی اهمیت نیز نیستند و اثرگذار خواهند بود. شرایط انقباضی سرمایه گذاری را دشوار خواهد کرد، اما باید توجه داشت در صورتی که ریسک‌های سیستماتیک در کشور کاهش یابد مجددا فضای سرمایه گذاری در کشور مهیا خواهد شد.

کارشناس بازار سرمایه گفت: به طور کلی منطقی‌ترین پیشنهاد در این برهه این است که اطمینان به وضعیت سودآوری یک سهم در خرید آن مدنظر قرار گیرد. با توجه به اینکه پی بر‌ای تحلیلی کل بازار و شرکت‌های سودده به عدد تقریبی ۶ و نیم واحد رسیده است، توجیهی برای خرید سهامی که پی بر‌ای بالای ۷ دارند، وجود ندارد. اصلاح سبد در راستای بنیادی‌تر شدن سهم‌ها نتایج بهتری را ایجاد خواهد کرد.

وی اشاره کرد: همچنین یک فرمول مشخص وجود دارد که اگر فردی نگران ریسک موجود در منطقه است، می‌تواند در بازار طلا سرمایه گذاری کند و اگر هم ریسک‌ها را مقطعی می‌داند، می‌تواند بر سهام سرمایه گذاری نماید. توسط سهم‌هایی که پی بر ای‌های خوبی دارند و در مجامع نیز سود‌های خوبی را تقسیم می‌کنند، می‌توان در برابر سیاست‌های انقباضی ایستاد. سال مالی برخی سهم‌ها منتهی به آذر سال جاری است و به عنوان مثال در شش ماه سود مجمع نیز تقسیم می‌کنند که گزینه‌های بهتری برای سرمایه گذاری خواهند بود. با توجه به شرایط کنونی رشد و سوداوری برای فعالین و سهامداران بیش از تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌ها مورد اقبال قرار می‌گیرد.

مظفری اظهار داشت: در فضای فعلی بازار سرمایه، دلار نیما در حال رشد است و بازار سودآوری را مدام بروز می‌کند؛ اما ریسک‌های کلان بسیاری نیز همچون ریسک‌های سیستماتیک و پس از آن ریسک سیاست انقباضی که دولت و بانک مرکزی پیش گرفته‌اند، وجود دارد. بسیاری از سهامی که با دلار نیما کار می‌کنند همچون سهام‌های متانولی و اوره‌ای اخیرا بازدهی‌های مناسبی داشته اند. در صورتی که فاصله دلار نیما و آزاد به فاصله منطقی حوالی ۱۲ درصد بازگردد، برخی از صنایع می‌توانند شرایط بهتری را تجربه کنند. صنایع صادراتی محور، فلزات اساسی، شیمیایی‌ها و پالایشی‌ها و برخی از تک سهم‌ها که فروش آن‌ها در بورس کالا است، می‌توانند تحت تاثیر دلار نیما رشد کرده و مورد اقبال قرار گیرند، اما به نظر می‌رسد در صنایع ریالی اثر محسوسی ایجاد نگردد.