دلایل ناپایداری نرخ ارز چیست؟

به گزارش بورس‌نیوز، آیت الله مصباحی مقدم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس شورای فقهی بانک مرکزی، امروز سه‌شنبه ۱۶ بهمن ماه در دهمین همایش مالی اسلامی که به همت انجمن مالی اسلامی ایران و با محوریت جهش تولید با مشارکت مردم در بازارهای مالی اسلامی در محل سازمان بورس و اوراق بهادار برگزار شد، اظهار داشت: امام صادق (ع) در حدیثی فرموده‌اند که این مالی که در دست شماست برای خدا است و به عنوان امانتی در اختیار انسان‌ها قرار گرفته است. اگر به این موضوع اینگونه نگاه کنیم، بسیاری از مشکلات قابل حل خواهد بود. اما این ودیعه به گونه‌ای تجویز شده که انسان‌ها باید از آن بهره‌مند شوند و در استفاده از آن در امور روزمره مانند خوردن و پوشیدن، مقتصدانه عمل کنند.

وی ادامه داد: مقصود از مقتصدانه، تنگ‌نظری نیست بلکه بهینه مصرف کردن و کمک به مستمندان با مازاد آن است. فقر فقیر تنها با کمک اغنیا قابل رفع است. طبیعتاً برخی افراد به دلیل توانایی و ظرفیت خود، می‌توانند بیشتر رشد و توسعه یابند و این مسئولیت آنهاست که به طبقات دیگر کمک کنند.

مصباحی مقدم همچنین خاطرنشان کرد: افرادی که مقتصدانه مصرف می‌کنند و با مازاد خود به دیگران کمک می‌نمایند، هر آنچه از خوردن و پوشیدن و سایر نیازها استفاده کنند، حلال است و در غیر این صورت، مصرف اسراف‌گونه حرام است. این در حالی است که سرمایه‌هایی در دست مردم وجود دارد که بلااستفاده مانده است، از جمله ارزی که در دست آنها راکد است و همچنین طلایی که کنار گذاشته‌اند؛ برآورد ما نشان می‌دهد که این رقم بالغ بر ۷۰ میلیارد دلار است.

وی اضافه کرد: در حالی که ما به دنبال جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی به میزان ۵ میلیارد دلار هستیم، این ۷۰ میلیارد دلار در حال راکد ماندن است. زمانی این ارزها در بانک‌ها با سودهای یک یا دو درصدی نگهداری می‌شدند، اما پس از لطمه خوردن به اعتماد مردم، به جای ارز، معادل ریالی به آنها پیشنهاد شد و به این ترتیب، ارزها از بانک‌ها خارج شدند.

مصباحی مقدم تصریح کرد: دولت، نظام بانکی و سازمان بورس باید در راستای ایجاد اعتماد اقدام کنند. بورس کالا تا حدی در این زمینه موفق بوده است. پیشنهاد من راه‌اندازی صندوق پروژه در بازار سرمایه برای پروژه‌های بالادستی و پایین دستی صنایع نفت و گاز با نرخ بازگشت داخلی بالا است.

این مقام مسئول یادآور شد: من این پیشنهاد را روز شنبه به آقای رئیس‌جمهور ارائه کردم. همچنین پیشنهاد دومی که مطرح کردم، مربوط به ارز است. ثبات قیمت ارز می‌تواند به ثبات سایر قیمت‌ها کمک کند، زیرا با نوسانات قیمت ارز، قیمت کالا و خدمات نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد. آمار جدید تراز تجاری ما نشان می‌دهد که با نفت، ۲۸ میلیارد دلار مثبت و بدون نفت، ۲ میلیارد دلار منفی است.

وی در ادامه گفت: سوال این است که با این مازاد ارز، چرا نرخ ارز ثبات ندارد و افزایش می‌یابد؟ پاسخ این معما به دو دلیل داخلی و خارجی بازمی‌گردد. همانطور که رئیس بانک مرکزی اشاره کرده، علت داخلی به کانال‌هایی مربوط می‌شود که نرخ‌سازی می‌کنند و غالباً مدیریت آنها در خارج از کشور است و مسئولان قادر به مقابله با آن نیستند. با ۲۸ میلیارد دلار مازاد ارز، نباید شاهد افزایش قیمت ارز باشیم. منطق نادرست در مدیریت ارزی این است که نرخ بر اساس تفاوت تورم داخلی و خارجی محاسبه می‌شود و عرضه و تقاضا نادیده گرفته می‌شود. 

این مقام مسئول همچنین افزود: سوال مهم این است که تا چه حد باید برای تشویق صادرکنندگان، نرخ را افزایش دهیم. در این میان، نباید نقش دولت را نادیده گرفت، زیرا بخش اعظم درآمد ارزی توسط شرکت‌های دولتی تولید می‌شود و این شرکت‌ها معمولاً ارز خود را احتکار کرده و در زمان مناسب به بازار تزریق نمی‌کنند. علاوه بر این، برخی مسئولین با تعیین کف قیمت، موجب کاهش قدرت خرید مردم تا ۲۵ درصد می‌شوند!

مصباحی مقدم در پایان خاطرنشان کرد: زمانی که مسئولی صحبت می‌کند که بر روی امور تأثیر دارد، باید بیشتر مراقب سخنان خود باشد. موضوع بعدی رشد نقدینگی است. این مسأله در هر اقتصادی باید همزمان با رشد کالا و خدمات اتفاق بیفتد. اگر رشد نقدینگی کمتر از رشد کالا و خدمات باشد، رکود به وجود می‌آید و اگر بیشتر باشد، تورم ایجاد می‌شود. باید تدبیری اتخاذ شود که نقدینگی به‌طور مستقیم به تولید تزریق شود و برای جلوگیری از رشد نقدینگی، تأمین مالی بانک‌ها باید به تولیدکنندگان، نه به متقاضیان، مستقیم انجام شود.

انتهای پیام/