جایگاه مهم صنعت خودرو در توسعه صنعتی و رونق تولید

به گزارش بورس نیوز، صنعت خودرو به لحاظ ارتباط گسترده با زنجیر‌های بالادستی و پایین دستی خود، صنعتی کلیدی محسوب شده و جایگاه مهمی در توسعه صنعتی و رونق تولید دارد، به طوری که نقش موثری در رشد و توسعه اقتصادی و حتی فرهنگی ایفا می‌کند. 

صنعت خودروسازی در ایران نیز با داشتن سهم ۱۸ درصدی از ارزش افزوده کل بخش صنعت و سهم حدود ۵/۳ درصدی در تولید ناخالص داخلی (GDP)، از جایگاه مهمی در اقتصاد ملی برخوردار است. خودروسازی ایران با قدمتی ۶۰ ساله، شاهد فرازونشیب‌های فراوانی بوده، به نحوی که جامعه از آن انتظارات فراوانی دارد، لذا آسیب شناسی مشکلات این صنعت و ارائه راهبرد‌های مناسب به منظور برون رفت از چالش‌های موجود، امری ضروری است.

عدم ثبات نرخ ارز و تثبیت دستوری آن باعث می‌شود که با بروز یک شوک مثل کاهش درآمد‌های نفتی، ارزش ریال در مقابل ارز‌های معتبر خارجی کاسته شده و به یکباره نرخ ارز رشد شدیدی را تجربه کند. این افزایش نرخ ارز برای خودروسازان داخلی که به کالا‌های واسطه‌ای وارداتی وابستگی جدی دارند، به منزله افزایش شدید هزینه‌های تولید و بالا رفتن قیمت تمام شده خواهد بود.

مشکلات متعدد درون ساختار صنعت خودرو کشور 

درحالی که برند‌های معتبر خودروسازی در جهان بیش از ۴ درصد از ارزش افزوده خود را به تحقیق و توسعه (R&D) اختصاص داده و به سرعت در پی تنوع و توسعه محصولات خود هستند، خودروسازان داخلی به طور متوسط کمتر از نیم درصد از فروش را به این امر اختصاص می‌دهند.  این موضوع باعث شده تفاوت بین تولید یک خودروی داخلی طی سال‌های متمادی، به تغییرات ناچیزی در قطعاتی مثل چراغ یا آینه خودرو محدود شود.

براساس این گزارش، صنعت خودرو، سومین صنعت از نظر وابستگی وارداتی در تامین مواد اولیه و واسطه‌ای از خارج از کشور است. فقدان برخی آلیاژ‌های فلزی و محصولات فولادی موردنیاز این صنعت نظیر ورق ها، کمبود مواد و محصولات شیمیایی همچون پلی پروپیلن، پلاستیک‌های مهندسی و حتی افزودنی‌های ریخته گری به دلیل عدم تکمیل زنجیره تولید صنایع بالادستی این صنعت مانند پتروشیمی، فلزات اساسی، لاستیک و پلاستیک و... موجب ارزبری شده است. 

همچنین، تغییرات سلیقه‌ای در سطح مدیران ارشد و میانی کارخانه‌های خودروسازی، عدم ثبات و پایداری در سیاست‌ها و استراتژی‌های خرد و کلان را به همراه دارد که به صورت جدی به بهبود وضعیت این صنعت آسیب وارد می‌کند. 

لازم به ذکر است، شرایط کلان اقتصادی نیز تاثیر مستقیم و جالب توجهی بر موفقیت یا عدم موفقیت صنایع در کشور دارد. در ایران نیز نظام تامین مالی ناکارآمد و تلاش برای حفظ مصنوعی ارزش ریال در برابر ارز‌های خارجی ازجمله شرایط اقتصاد کلان کشور است که تاثیر منفی بر عملکرد صنعت خودرو داشته است.