نگاهی جامع به عملکرد صندوق های سرمایه گذاری در هفته ای که گذشت

به گزارش بورس نیوز، بی‌تردید صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، یکی از ابزار‌های پرکاربرد در بازار‌های مالی کشور‌های توسعه یافته است. ضرورت تسلط و بهره‌مندی از علوم مختلف اقتصادی، صنعتی و مالی از یک سو و پیگیری اخبار و اطلاعات روزانه و ۲۴ ساعته رخداد‌های داخلی و بین المللی اعم از تغییرات قوانین، اجرای مصوبه‌های گوناگون، تغییر قیمت‌های جهانی کالا و مواد اولیه و...، از سوی دیگر، سبب شد تا صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک با استقبال گسترده‌ای از سوی سرمایه گذاران روبرو شوند.

چندین دهه از حضور فعال و تاثیر گذار صندوق‌های سرمایه گذاری در بازار‌های مالی دنیا می‌گذرد. شرکت‌های تخصصی و نوابغ زیادی در بازار‌های مالی بین‌المللی توانستند با ثبت بازدهی‌های بی‎نظیر در صندوق‌های سرمایه‌گذاری، اعتماد عموم را به این ابزار مفید جلب کنند.

مکانیزم، ماهیت وجودی و دلیل محبوبیت بالای این صندوق‌ها، شفاف و منطقی به نظر می‌رسد. این صندوق‌ها شرایط را برای حضور هر سرمایه‌گذاری با هر میزان سرمایه، درجه ریسک‌پذیری یا ریسک‌گریزی را در هر سطحی از دانش و تسلط به علوم مالی مهیا می‌سازد.

تعریف و تاسیس انواع صندوق‌های با درآمد ثابت برای اشخاص حقیقی و حقوقی ریسک‌گریز، صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام برای اشخاص ریسک‌ذیر، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط برای اشخاص حقیقی و حقوقی فرصت طلب، صندوق‌های مبتنی بر سپرده‌های کالایی، صندوق‌های مبتنی بر آپشن‌ها و ...، گویای توانایی این ابزار در جذب طیف وسیعی از انواع سرمایه‌گذاران است.

در بازار سرمایه کشورمان نیز به ویژه در یک دهه گذشته، شاهد تاسیس و فعالیت انواع مختلفی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک هستیم. علی‌رغم آنکه نمی‌توان از ضعف‌های موجود در نحوه اعطای مجوز، مدیریت و عملکرد برخی از صندوق‌های سرمایه گذاری فعال در ایران چشم پوشی کرد، با این حال روند جذب منابع و اعتماد روزافزون سرمایه گذاران خرد به این ابزار مالی قدرتمند، غیر قابل انکار است.

در این راستا، بورس نیوز، تصمیم دارد تا بنا بر درخواست‌های بی‌شمار شما عزیزان و ایفای نقش خود در افزایش سطح آگاهی و کمک به اتخاذ فرآیند تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران، در گزارشات هفتگی، به بررسی وضعیت صندوق‌های سرمایه گذاری و معرفی اجمالی برخی از بهترین صندوق‌ها با بالاترین عملکرد بپردازد. 

صندوق‌های سرمایه گذاری در سهام: (سرمایه گذاران ریسک پذیر)

یکی از اصلی‌ترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعال در بازار سرمایه کشور، صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام می‌باشد. مبنای سرمایه‌گذاری در این نوع صندوق‌ها، دریافت و تجمیع سرمایه‌های خرد و کلان از سهامداران حقیقی و حقوقی توسط مدیر صندوق (وابسته به نهاد‌های مالی تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار کشور) و سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌ها و نهاد‌های فعال در بازار سرمایه است.

برخلاف سرمایه‌گذاران ریسک گریز صندوق‌های با درآمد ثابت و سرمایه‌گذاران کم ریسک صندوق‌های مختلط، دارندگان یونیت‌های صندوق‌های در سهام، ترجیح می‌دهند با پذیرفتن ریسک بیشتر، از بازدهی بیشتری برخوردار باشند.

به نظر نمی‌رسد نیازی به به تشریح وضعیت اسفناک بازار سرمایه در روز‌ها و هفته‌های گذشته باشد. حجم معاملات، ارزش معاملات و روند منفی قیمت بسیاری از سهام کوچک و بزرگ بازار سرمایه، نمایی کامل از بلاتکلیفی و ناامیدی سرمایه‌گذاران و سهامداران در هفته گذشته است.

علیرغم آنکه برخی مسئولین بازار سرمایه و سازمان بورس با اظهار نظر در خصوص تجدید نظر محتمل دولت در نرخ‌های خوراک و فرآورده‌های نفتی موفق شدند تا زمینه را برای نوسانات مثبت در سهام شاخص ساز در روز‌های ابتدای هفته فراهم کنند، با این وجود در روز‌های انتهایی هفته شاهد بی‌میلی و روند نزولی بسیاری از سهام بودیم.

بسیاری از سرمایه‌گذاران و سهامداران بازار سرمایه ریسک‌های ناشی از انتخابات پیش رو و احتمالات خوشایند و ناخوشایند نتیجه این انتخابات را مبنای تصمیم‌گیری خود قرار داده‌اند و ظاهرا ترجیح می‌دهند، بیشتر بیننده باشند تا خریدار و یا فروشنده. 

احتمالا ثبت میانگین بازدهی منفی ۰.۲۸ درصدی هفتگی و عملکرد مثبت بسیاری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام، گویای شرایط عمومی و مثبت بازار سرمایه در هفته گذشته است.

لازم به ذکر است، در هفته گذشته اکثر صندوق‌ها تا تاریخ ۱۴۰۳/۰۳/۲۲ به روز رسانی شده‌اند. همچنین صندوق‌های تازه تاسیسی که فاقد بازده سه ماهه و سالانه می‌باشد از جداول گزارش حذف شده‌اند.

همانگونه که مشاهده می‌شود، ۱۰ صندوق نخست از حیث بازدهی هفتگی دارای بازده مثبت سرمایه‌گذاری در هفته منتهی به ۱۴۰۳/۰۳/۲۲ هستند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت: (سرمایه گذار‌های ریسک گریز)

از پرطرفدارترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری این روز‌های بازار سرمایه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت است. در واقع بسیاری از سرمایه گذاران ریسک‌گریز و یا سرمایه‌گذارانی که بنا به تحلیل و تشخیص خود ترجیح می‌دهند، بخشی و یا تمام سرمایه خود را در مقاطع زمانی مختلف (عمدتا در زمان نزول و یا رکود بازار)، به ابزاری با درآمد ثابت و بی‌ریسک تبدیل کنند، از مشتریان پر و پا قرص این نوع صندوق‌ها هستند.

از محاسن این صندوق‌ها در مقایسه با سپرده‌های بانکی می‌توان به تبدیل سریع این دارایی‌ها به انواع دیگری از اوراق و یا سهام اشاره کرد. (به ویژه صندوق‌های ETF و قابل معامله).

همچنین محاسبه نرخ بازدهی مفید بیشتر از سپرده‌های بانکی آن هم بدون وجود نرخ شکست، از مهمترین مزایای خرید یونیت چنین صندوق‌هایی است.

در هفته گذشته، با توجه به سهم پایین و تنها ۵.۴ درصدی سرمایه گذاری‌های صندوق‌های با درآمد ثابت در اوراق سهام شرکت‌ها، بهترین و با ثبات‌ترین عملکرد در میان انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری را می‌توان به این صندوق‌ها نسبت داد. اگر چه ثبت میانگین بازدهی هفتگی ۰.۵۳ درصد برای صندوق‌های با درآمد ثابت، تفاوت محسوسی با عملکرد این صندوق‌ها نسبت به هفته گذشته و برخی از هفته‌ها و ماه‌های گذشته ندارد، با این وجود آنچه مشهود است، عملکرد مناسب این صندوق‌ها در قبال سرمایه‌گذاران ریسک گریزشان است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط: (سرمایه گذاران کم ریسک)

ارزش پائین خالص دارایی‌های صندوق‌های مختلط در ایران نشان می‌دهد که یا ارزیابی‌های صحیحی از میزان ریسک پذیری افراد صورت نگرفته است. (مانند ارزیابی میزان ریسک پذیری افراد) و یا بسیاری از سرمایه‌گذاران در دو طبقه ریسک‌گریز و ریسک‌پذیر قرار دارند. 

به هر حال با توجه به سهم بیش از ۵۰ درصدی سرمایه‌گذاری‌های صندوق‌های مختلط در سهام موجود در بازار سرمایه، ثبت بازده مثبت این نوع از صندوق‌ها در هفته گذشته غیرمنطقی نیست. در حالی که شاهد نوسانات مثبت در بسیاری از سهام در روز‌های ابتدایی هفته گذشته بودیم، صندوق‌های سرمایه مختلط در هفته گذشته، بازدهی ۰.۰۳ درصدی را به ثبت رساندند. 

لازم به ذکر است، صندوق مختلط ارمغان یکم ملل با ثبت بازدهی هفتگی ۰.۹۹ درصدی در عملکرد هفته گذشته، از بهترین صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعال در بازارسرمایه بود.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر سپرده‌های کالایی: (سرمایه گذاران مشتاق به سرمایه گذاری در بازار طلا و ارز)

متاسفانه با توجه به شرایط اسفناک اقتصاد کشور در سال‌های اخیر و تلاطمات و جهش‌های ناگهانی قیمت ارز، سرمایه‌گذاری در طلا و دلار همواره یکی از سرمایه گذاری‌های معقول و پر بازده در ایران بوده است. 

مشکلات ناشی از خرید و نگهداری طلا (عمدتا سکه) و دلار، اعم از امنیت و اعتماد خرید این دو کالا، قابلیت نقدشوندگی، موانع قانونی خرید (قوانین مربوط به قاچاق ارز)، اخذ مالیات، ثبت نام خریداران در سامانه‌های دولتی و ...، تنها برخی از دلایلی است که بسیاری از سرمایه‌گذاران این حوزه را به سمت خرید یونیت صندوق‌های سرمایه گذاری مبتنی بر سپرده کالایی (به ویژه مبتنی بر طلا) سوق داده است.

ابزاری که اگر چه شفافیت معاملات را در پی دارد، اما تا حدود زیادی خیال سرمایه‌گذارانش را بابت استفاده از نوسانات قیمت طلا و تا حدود زیادی نرخ ارز، راحت کرده است.

در هفته اخیر، نوسانات عجیب و دور از انتظاری در قیمت‌های جهانی طلا بودیم. پس از افت معنادار و محسوس قیمت هر انس طلا جهانی به قیمت‌های کمتر از ۲۲۹۰ دلار، در روز جمعه شاهد رشد مجدد هر انس طلا تا قیمت‌های ۲.۳۳۲ دلار بودیم تا به نوعی شاهد عدم تغییر جدی در قیمت‌ها باشیم.

برخلاف افت ۱.۸ درصدی قیمت سکه‌های امامی در هفته گذشته، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر سپرده کالایی نیز با ثبت بازدهی تنها ۰.۴۴- درصدی، هفته گذشته را بهتر از سکه‌های طلا به پایان رساندند.

صندوق‌های اختصاصی بازارگردانی هم که این روز‌ها با چالش‌های عجیبی نظیر حذف الزام شرکت‌ها به داشتن بازارگردان و شرایط نامطلوب بازار سرمایه، روبرو هستند، با ثبت بازده ۰.۰۹- درصدی، عملکرد امیدوارکننده‌ای نسبت به هفته گذشته به ثبت رساندند؛ بنابراین آنچه می‌توان از عملکرد انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری در هفته گذشته بیان کرد، ثبت بازدهی‌هایی بعضا مثبت، همسو با شرایط کلی بازارسرمایه و برخلاف روند قیمت دلار است.

همانگونه که در جدول فوق مشاهده می‌شود، تنها صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر سپرده‌های کالایی موفق به ثبت بازده سالانه ۳۴ درصدی شده اند؛ بنابراین اگر در سال گذشته عملکردی با بازدهی صفر و یا حتی بازدهی منفی تا ۱۰ درصد را به ثبت رسانده‌اید، به خودتان سخت نگیرید زیرا برآیند فعالیت سالانه ۱۳۴ صندوق در سهام کشور، بازدهی ۳- درصدی را به همراه داشته است.

معرفی اجمالی صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت " پایا ثروت پویا ": (نماد پایا)

در گزارشات بررسی هفتگی صندوق‌های سرمایه‌گذاری، قصد داریم تا به بررسی اجمالی صندوق‌های برتر سرمایه‌گذاری بپردازیم تا علاوه بر تشویق مجموعه‌ها و مدیران این صندوق‌ها به ادامه روند مطلوب، چشم‌انداز مناسبی برای سرمایه گذاران و فعالان بازار سرمایه کشور فراهم شود.

صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت پایا ثروت پویا، یکی از صندوق‌های موفق در کسب بازدهی سالانه است. این صندوق با  ثبت "بازده سالانه بیش از ۲۹.۳۴ درصدی"،  دومین صندوق از حیث بازدهی سالانه در میان ۱۴۳ صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت است.

مدیریت صندوق پایا ثروت پویا: 

مدیریت صندوق پایا ثروت پویا، بر عهده شرکت سبدگردان ثروت پویا با مدیریت مسعود شرفی (با سابقه فعالیت در شرکت تامین سرمایه امین، تامین سرمایه مسکن و ...) است.

لازم به یادآوری است، سهامدار و رئیس هیات مدیره این شرکت بر عهده عشقی نژاد از مدیران شناخته شده بازار سرمایه است.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری بخشی سمان و صندوق بازارگردانی ثروت پویا از دیگر صندوق‌های تحت مدیریت این شرکت سبدگردانی است.

ترکیب دارایی‌های صندوق با درآمد ثابت پایا ثروت پویا: عمده دارایی‌های صندوق با درآمد ثابت ثابت پایا ثروت پویا، سپرده‌های بانکی با ۴۳ درصد، اوراق قرضه و مرابحه با ۴۰ درصد، یونیت صندوق‌های سرمایه گذاری (عمدتا یونیت صندوق‌های بخشی ثروت پویا و مشترک نیکی گستران) با ۶.۵ درصد و نهایتا سهام با تنها ۴.۵ درصد است.

عمده دارایی‌های صندوق با درآمد ثابت پایا ثروت پویا، سپرده‌های بانکی با ۴۳ درصد، اوراق قرضه و مرابحه با ۴۰ درصد، یونیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری (عمدتا یونیت صندوق‌های بخشی ثروت پویا و مشترک نیکی گستران) با ۶.۵ درصد و نهایتا سهام با تنها ۴.۵ درصد است.

سرمایه گذاری در سهام:

از نکات قابل توجه گزارش عملکرد ماهانه این صندوق ارزش تنها ۴۸ میلیارد تومانی سبد سهام این صندوق در مقایسه با ارزش بیش از ۱.۰۶۰ میلیارد تومانی کل دارایی‌های صندوق نشان از عدم اعتماد مدیران این صندوق به آینده بازار سرمایه در سال جاری دارد.

سهام گروه "انتخاب" با ارزشی بیش از ۲۲ میلیارد تومانی بالاترین وزن را در میان سهام موجود در پرتفوی سرمایه گذاری این صندوق به خود اختصاص داده است.

البته می‌توان از سرمایه‌گذاری بیش از ۶۹ میلیارد تومانی این صندوق در صندوق‌های بخشی ثروت پویا و نیکی‌گستران از سرمایه‏‌گذاری‌های غیرمستقیم این صندوق در سهام نام برد. 

سرمایه گذاری در اوراق مشارکت و اوراق اختیار فروش تبعی: 

بر اساس عملکرد اردیبهشت ماه منتشر شده صندوق، بخش عمده ۴۲۹ میلیارد تومان به سرمایه گذاری در اوراق مرابحه اختصاص دارد. به جز رقم سنگین ۲۰۰ میلیارد تومانی اوراق مرابحه تولیدی سیرنگ، ۶۴ میلیارد تومان اوراق مرابحه شرکت عبیدی و ۵۲ میلیارد تومان اورق مرابحه مبتکران، سایر اوراق مرابحه صندوق مربوط به اوراق دولتی می‌باشد.

سپرده‌های بانکی:

۴۵۵ میلیارد تومان سپرده‌های بانکی موجود در سبد سرمایه‌گذاری این صندوق تا تاریخ ۲۲ خرداد سال ۱۴۰۳، نشان از سهم ۴۳ درصدی بانک‌ها از کل منابع این صندوق دارد.

متاسفانه یکی از ریسک‌های این صندوق همچون بسیاری از صندوق‌های بررسی شده در هفته‌های گذشته، سهم بالای پول سرمایه‌گذاری شده در سپرده‌های بانک گردشگری و بانک دی است. در حدود ۳۵۰ میلیارد تومان از ۴۵۵ میلیارد تومان سپرده‌های بانکی این صندوق در پایان اردیبهشت ماه در بانک گردشگری، بانک دی و بانک پاسارگاد سپرده شده است.