میزگرد کارشناسان بازار سرمایه/ آیا حمایت نظام بانکی از بورس به حق است؟

به گزارش بورس‌نیوز پس از تشکیل جلسه شورای عالی بورس در روز گذشته، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد: در خصوص دامنه نوسان نیز به‌رغم دیدگاه‌های مختلف مطرح شده توسط اعضای شورای عالی بورس، با توجه به اینکه تصمیم گیری آن در حدود اختیارات سازمان بورس و ارکان است، مقرر شد ضمن رصد پیوسته شرایط بازار و ریسک‌های مترتب بر آن در چند روز آینده، تصمیمات مقتضی تا قبل از شروع بازار روز شنبه اتخاذ و به عموم سرمایه گذاران اطلاع رسانی شود.

نظرات کارشناسان بازار سرمایه از طریق رسانه بورس‌نیوز درخصوص بهترین تصمیم برای دامنه نوسان :

آراد پورکار، کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: اعمال محدودیت بر دامنه نوسان در روز یکشنبه تصمیم اشتباهی بود و اگر درخصوص محدودیت، ضرورتی وجود داشت، این تصمیم باید در روز چهارشنبه پس از حادثه ترور اخذ می‌شد؛ در حال حاضر نیز با توجه شرایط موجود، بازگشایی دامنه نوسان تصمیم بهتری خواهد بود.

پیام الیاس کردی، کارشناس بازار سرمایه مطرح کرد: به‌طور کلی بهترین تصمیم درخصوص دامنه نوسان می‌تواند عدم ایجاد تغییر در آن باشد؛ چراکه نتیجه دخالت در دامنه نوسان، ایجاد شرایط منفی بوده است. در مواجهه با بحران‌ها، محدودیت نهایتا یک روزه دامنه نوسان کفایت می‌کند و تداوم بیش از آن، یک تصمیم بسیار نادرست است.

وی افزود: برای محدودیت دامنه نوسان بسیار دیر تصمیم گرفته شد؛ جلسه‌ای که تشکیل آن برای روز چهارشنبه پس از ترور اسماعیل هنیه ضروری بود، با تأخیر چهار روزه در روز یکشنبه اتفاق افتاد و تداوم آن نیز پس از آن هفته تصمیم غلطی بود. محدودیت دامنه نوسان در هفته جاری کاملا اشتباه است و ادامه دادن آن به هیچ وجه به صلاح بازار نخواهد بود.

الیاس کردی گفت: در حال حاضر نیز ضروری است دامنه نوسان به حالت قبل بازگردد. به‌طور کلی اگر قرار است بر اساس شرایط ایران تصمیم گیری شود، محدودیت یک الی دو روزه دامنه نوسان آن هم در مواقع بسیار بحرانی مانند شرایط اخیر توجیه دارد، اما تداوم و تأخیر در بازگرداندن آن به حالت قبل، تصمیمی بسیار اشتباه است.

حمید کوشکی، کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: نکته حائز اهمیتی که ضرورت آن به‌طور مداوم تکرار می‌شود، پیش بینی پذیر ساختن اقتصاد است. در هیچ نقطه از جهان، اقتصاد، یک موضوع محض اقتصادی نیست و عواملی دیگری همچون مذهب، سیاست، فرهنگ و ... در این موضوع دخیل هستند. آنچه امروز بازار سرمایه با آن دست به گریبان است توسط پیش بینی پذیر شدن برخی فاکتور‌ها مانند نرخ خوراک پالایشگاه‌ها و سایر صنایع یا بهره مالکانه و ... مرتفع نخواهد شد. از مهرماه سال گذشته تا امروز، هرچند افزایش نرخ بهره بر پیکره بازار سرمایه سایه سیاهی انداخت، اما اثرات مربوط به متغیر‌های سیاسی همچون سایه جنگ و تهدید‌ها و آشوب خاورمیانه به مراتب بیشتر بوده است؛ قاعدتاً وقتی محرک وضعیت جاری بازار عمدتاً از نوع تصمیمات سیاسی است لذا نمی‌توان انتظار داشت کاهش دامنه نوسان شرایط را بهبود بخشد. کاهش حد نوسان در بازار سرمایه خود به معنای احساس شدن خطر است! قاعدتاً همین تصمیم بر ترس بازار افزوده و نتیجه را شاهد هستیم.

وی افزود: بسیاری از فعالان، به دلیل وضعیت نامساعد بازار سرمایه به دنبال تشکیل جلسه از سوی شورای عالی بورس هستند. روز گذشته نیز حدود ۸ بند جهت حمایت از بازار پیشنهاد شد، درصورتی که هیچ‌کدام از این بند‌ها در شرایط فعلی نمی‌توانند منجر به نجات بازار سرمایه شوند. با وجود سایه جنگ بر سر کشور نمی‌توان توقع حرکت صعودی از بازار را داشت.

کوشکی ادامه داد: یکی از مهمترین دلایل استفاده از دم دست‌ترین تصمیم (محدودیت دامنه نوسان) برای به اصطلاح مدیریت بازار، نبود بازار ساز حرفه‌ای است. به عبارتی وقتی مشخص می‌شود به دلیل نقدشوندگی پایین، این امکان وجود دارد که ارزش سهام شرکت‌ها با کمترین حجم‌های معامله سقوط کند، پس خوب است که دامنه محدود شده و این سقوط آرام باشد! این درحالی است که وجود بازار ساز حرفه‌ای می‌تواند بخش زیادی از تنش‌های بازار را خنثی کند و نیازمندی به محدود سازی دامنه نوسان را به حداقل برساند.

کوشکی گفت: من همیشه مخالف تصمیمات پوپولیستی و مسکن گونه بوده‌ام. بازار سرمایه جایی است که هرکس در آن حضور دارد باید پیش از ورود به آن اقدام به سنجدین شرایط کند. آیا امروز مشخص شده که ریسک‌های سیاسی ما به شدت بالا است؟ آیا امروز مشخص شده دولت‌ها در خلق تصمیمات خلق الساعه سرآمد هستند؟ قطعاً باید با اظهار نظر‌های کارشناسی و انتقاد‌های سازنده دولت‌ها و مقامات را ملزم نمود رفتار‌های آسیب زا به بازار سرمایه را به حداقل رسانند، اما این بدان معنا نیست که ما به عنوان سهامدار به دنبال اجرایی شدن تصمیماتی باشیم که بدون توجه به آثار مخرب دیگرش فقط قرار است از بازار و سرمایه ما حمایت کند!

در این شرایط بهترین پیشنهاد، بالا‌تر بردن دامنه نوسان و افزایش حجم مبنا در آن وضعیت خاص است؛ این اتفاق سبب می‌شود فروشنده‌ای که حاضر است دارایی‌اش را به تاراج بگذارد، بیشترین آسیب را از آن خود کند، زیرا به دلیل بالا بودن حجم مبنا نمی‌تواند تغییری را در قیمت‌های پایانی ایجاد کند.

وی با تاکید بر ضرورت حذف نگاه پوپولیستی گفت: از ۸ بند ذکر شده در جلسه شورای عالی بورس در روز گذشته، ۷ بند به نوعی برداشت از بیت المال است! چه کسی این حق را ایجاد نموده که بانک‌هایی که ملزم به وام دهی برای رشد و توسعه اقتصادی هستند سرمایه خود را به صورت تکلیفی به بورس تزریق کنند. بانک‌ها امروز به حد کافی مشکل دارند و ما اثرات این مشکلات را در جای جای اقتصاد مشاهده می‌کنیم. با این وجود نباید صرفاً برای اینکه نفع ما حاصل شود حاضر به حمایت از هر تصمیمی باشیم.

مهم‌ترین مطالبات از وزیر اقتصاد پیشنهادی؟

پورکار: یکی از مهم‌ترین مسائلی که لازم است وزیر اقتصاد پیشنهادی مورد پیگیری قرار دهد، حذف قیمت گذاری دستوری است که در حال حاضر شاهد اثرات منفی آن بر شرکت‌ها هستیم.

الیاس کردی: از وزیر اقتصاد، دو اقدام ضروری انتظار می‌رود: حذف قیمت گذاری دستوری و تک نرخی کردن ارز که از این دو طریق تمام مسائل اقتصاد کشور حل خواهد شد. خود آقای همتی نیز درخصوص این دو مورد صحبت‌هایی را مطرح نموده‌اند، اما ضروری است که این برنامه‌ها اجرایی شوند چراکه "به عمل کار برآید به سخندانی نیست"

کوشکی: وزیر اقتصاد پیشنهادی باید تمام تلاش خود را جهت بهبود بخش واقعی اقصاد کند تا اثر آن را به‌طور ناخودآگاه بر بهبود شرایط بازار سرمایه نیز شاهد باشیم. از آقای همتی انتظار می‌رود موضوعات مربوط به قیمت گذاری دستوری را مرتفع ساخته و حذف کند. چندگانگی نرخ دلار نیز باید در نظر گرفته و برچیده شود. از سوی دیگر ضروری است موضوعات مربوط به اخذ تصمیمات در وزارتخانه‌ها توسط افراد غیرمتخصص که تبعات تصمیمات خود بر بازار سرمایه و سایر بازار‌ها را نمی‌دانند نیز حل شود؛ حضور یک کارگروه یا کارشناس که از بدنه خود بازار باشد در وزارتخانه‌ها جهت انتشار نظرات کارشناسان بازار در جلسات ضروری است.

وی افزود: تغییرات نرخ بهره نیز نباید براساس حال و روز بازار سرمایه باشد، زیرا از اساس اشتباه است و نرخ بهره باید بر اساس سیاست‌های کلان و پولی کشور تعیین شود، اما آن سیاست‌ها باید به گونه‌ای تعیین گردند که منجر به رشد واقعی اقتصاد و در نتیجه مسیر مثبت بازار سرمایه شوند.

عوامل اثرگذار بر صعود بازار در روز جاری؟

پورکار: دو عامل بر مثبت بازار امروز اثرگذار بودند؛ حمایت نظام بانکی از بازار سرمایه و ورود بانک‌ها به مبحث خرید سهام که در جلسه روز گذشته شورای عالی بورس مطرح شد. همچنین طی ده روز گذشته، شرکت‌ها به طور میانگین بیش از ۲۰ درصد ریزش داشتند که با توجه به بحث اصلاحات عمیقی که وجود دارد طبیعتا بازار در قالب استراحت، مثبت خواهد شد، اما بیش از آن، نتایج جلسه روز گذشته شورای عالی بورس بود که مثبت بازار امروز را رقم زد.

الیاس کردی: حمایت نظام بانکی از بازار سرمایه که در روز گذشته مطرح شد، ۵ همتی که قرار است توسط بانک‌ها به صورت اعتباری خریداری شود و همچنین انتشار اوراق تبعی تأمین مالی از سوی نهاد‌های مالی بازار از جمله صندوق‌های حمایتی بازار که قرار است از روز جاری اجرایی شود، اتفاقات بسیار نتیجه‌بخشی جهت بهود وضعیت بازار خواهند بود.

کوشکی: صعود بازار در روز جاری در نتیجه اخبار حمایتی از بازار در روز گذشته بود که اینگونه مثبت‌ها، مثبت‌های مقطعی هستند و از سوی دیگر برخی صحبت‌ها درخصوص کاهش شدت تنش‌های سیاسی نیز به گوش رسید که تا حدودی بر بازار اثرگذار بوده است، اما اگر مجددا تهدید‌ها ادامه دار باشند، مثبت امروز نیز با یک منفی دو برابری بازخواهد گشت.

پیش بینی مسیر بازار سرمایه در هفته آینده؟

پورکار: برای هفته آینده در بازار سرمایه چند عامل حائز اهمیت است: چگونگی تصمیم درخصوص محدودیت دامنه نوسان و مهم‌تر از آن ساختار یا عدم پاسخ ایران به تنش سیاسی ایجاد شده، اگر فرض کنیم که معاملات هفته آینده با ساختار حال حاضر پی گرفته شوند (محدودیت دامنه نوسان و عدم پاسخ ایران) از حجم تقاضای روز جاری کم خواهد شد، صف‌های خرید می‌توانند عرضه شوند و بازار مجددا به تعادل رو به مثبت خواهد رسید. باید دید آیا بازار می‌تواند از پس ۲ میلیون و ۴۰ هزار واحد برآمده و دوباره حمایت را در دست بگیرد یا خیر؟

الیاس کردی: بسیاری از مشکلات در مسیر حل شدن قرار دارند؛ برای مثال تنش‌ها در حال کاهش هستند که مورد بسیاری مهمی است، بخش وسیعی از مثبت امروز بازار نیز تصور بازار از کاهش تنش‌های خاورمیانه بود. همچنین دلار نیما نیز افزایش قابل توجهی داشته و در محدوده ۴۸ هزار تومان قرار گرفته و با توجه به اهمیت دلار نیما برای بازار سرمایه، این اتفاق نیز بسیار مثبت است. در مدت اخیر به دلیل حجم فشار تنش سیاسی ایجاد شده و بی توجهی دولت چهاردهم، بازار سرمایه رشد دلار نیما را در نظر نمی‌گرفت. با وجود این شرایط بازار در مسیر شرایط مثبت قرار گرفته است و هفته آینده می‌توانیم مسیر بهتری را برای بورس شاهد باشیم.

حمید کوشکی: بازار سرمایه و به خصوص ایران به صورت هفتگی و روزانه قابل پیش بینی و تحیل نیستند.