سوء مدیریت و نبود افراد کارآمد و لایق در بدنه اقتصادی دولت و حاکمیت، کار را به جایی رسانده که وقتی در کمتر از ۲ هفته، ارزش پول کشور ۱۵ درصد افت می‌کند، جناب همتی و فرزین به هم تبریک می‌گویند و از خاطرات عملکرد معیوبشان، داستان می‌سرایند. همسو با تصورات جناب همتی که کاهش ارزش پول ملی را در زمان جناب رئیسی مربوط به بی‌لیاقتی وزرا می‌دانستند و در زمان وزارت خودشان مربوط به نرخ تورم انتظاری، ما هم معتقدیم که بخش عمده‌ای از کاهش ارزش پول ملی، مربوط به انتظارات مردم از عاقبت آینده اقتصاد کشور با شما عزیزان است.  بعید می‌دانیم آنقدر که ضعف علمی و قحط‌الرجال موجود در فضای مدیریتی کشور موجب رشد نرخ تورم انتظاری مردم می‌شود، آمدن ترامپ موثر باشد. جناب همتی، روزگاری این کشور محمد سمیعی، علینقی و عالیخانی‌ها را بر مسند ریاست بانک مرکزی و وزارت اقتصاد داشته و امروز شما و جناب فرزین. باور کنید مردم حق دارند انتظاراتشان را از تورم به دلیل حضور شما عزیزان بالا ببرند.

این موضوع که چرا انتخاب ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، در ظاهر برای پزشکیان و تیم دولت وفاق ملی اهمیتی ندارد، احتمالاً یا به درآمد‌ها و دارایی‌های دلاری این دوستان برمی‌گردد و یا به اعتمادبه‌نفس کاذب، روحیه بی‌خیالی و کم‌دانشی این عزیزان شاید از معدود دفعاتی که می‌توان آمریکا را متهم به الگوبرداری سیاسی از سایر کشور‌های دنیا کرد، انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴ این کشور باشد؛ یعنی جایی که بزرگان علوم سیاسی و اقتصادی آمریکا به این نتیجه رسیدند که تنها راز و مسیر موفقیت این کشور، در تقلید بی‌چون‌وچرای طرح یکدست‌سازی قوای سه‌گانه و حاکمیت، مشابه با زمان ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی در ایران است. درهرصورت چه خوشمان بیاید و چه نیاید "ترامپ آمد" و یا می‌بایست سیاست‌هایی نظیر کشور کوبا و قطع گسترده برق و گرسنگی مردم را انتخاب کنیم و یا حاکمان کشور ناچارند سیاست‌های خود را با تحولات منطقه و جهان وفق دهند.

همان‌گونه که مشاهده کردید حتی وضعیت صنایع بزرگی نظیر صنعت فلزات اساسی کشور نیز، با چالش‌های جدی و مشکلات اسفناکی روبرو است. با این حال، ظاهرا رسیدگی به ناترازی‌های انرژی و تولید کارخانجات کشور در دستور کار جناب پزشکیان و تیم مدعی وی قرار ندارد و ایشان ترجیح می‌دهند به جای رایزنی‌های سیاسی، جذب سرمایه گذار و سرمایه گذاری‌های کلان در زیر ساخت‌های رو به نابودی کشور، انرژی خود را صرف تحکیم وفاق ملی (تقسیم سمت‌های کلیدی به احزاب مختلف) و بهره مندی از قدرت نظامی کشور در تحولات منطقه کنند.  باور کنیم که قرار نیست چیزی در حدود ۷۰۰ میلیارد دلار سرمایه، از آسمان به زمین نازل شود تا بتوانیم زیرساخت‌های انرژی کشور را در سطح معیوب فعلی نگه داریم. اداره کشور نیاز به فکر، منطق و در نظر گرفتن مصالح همه مردم دارد و نه عده‌ای خاص. 

بی شک رکود و بحران سودآوری در صورت‌های مالی اکثر صنایع و شرکت‌های فعال در کشور کاملا ملموس و غیر قابل انکار است، با این حال وضعیت اسفناک و نابخشودنی تعدادی از بانک‌های خصوصی کشور، دغدغده‌های بسیاری را در ذهن علاقمندان و فعالان حوزه پولی بانکی کشور به وجود آورده است. البته معضلات نظام بانکی کشور تنها منحصر به چند بانک خصوصی ورشکسته نیست و تقریبا همه می‌دانند که صورت‌های مالی بسیاری از بانک‌های دولتی و بزرگ کشور، که هر ساله سود‌های کم و زیادی شناسایی می‌کنند بعضا مخدوش، غیر واقعی و فاقد کیفیت محاسباتی مناسب می‌باشند. در ادامه به بررسی اجمالی صورت‌های مالی برخی از بانک‌ها خواهیم پرداخت.

از نظر ما و بسیاری از فعالین بازار سرمایه، آنقدر که ناشایستگی بعضی مدیران سازمان بورس و نهاد‌های تصمیم گیرنده در کاهش حاشیه سود خالص شرکت‌ها در این سال‌ها تاثیر دارد، مدیران بنگاه‌های تجاری نقشی در این بحران ندارند. منفعل بودن و کم سوادی عده‌ای از مدیران سازمان بورس در سال‌های گذشته تا به آنجا ادامه پیدا کرد که معمولا هیچ یک از این عزیزان در جلسات تاثیرگذار و تعیین کننده اقتصادی دولت حضور نداشتند. هر وقت خواستند با نرخ سود بانکی و اوراق خزانه کمر بازار سرمایه را شکستند، هر زمان اراده کردند بازی نرخ خوراک و سوخت صنایع را پیش کشیدند و فاتحه سود بسیاری از شرکت‌ها را خواندند، در حاشیه سود پالایشگاه‌ها اعمال نفوذ کردند، هر بلایی که خواستند بر سر معاملات بورس کالا آوردند، اما مدیران سازمان بورس سرشان به گرفتن وام‌های چند میلیارد تومانی و کم بهره گرم بود. 

شاید بسیاری از کشور‌های اروپایی و آسیایی حتی در طول یک یا دو دهه از تاریخ خود هم با این حجم از مشکلات و چالش‌های امنیتی و سیاسی روبرو نباشند با این حال ما در ایران زندگی می‌کنیم و تنها واژه‌ای که در سال‌های اخیر در کشور عزیزمان نمود دارد، " بحران" است و دیگر هیچ.

به نظر شما ارزش بازار شرکت فولاد مبارکه از ابتدای سال 1392 تا کنون چند برابر شده است ؟ ارزش شرکت پتروشیمی اراک چطور؟ شاید باورش دشوار باشد ولی بازده شخصی که در این دو سهم سرمایه‌گذاری کرده باشد (حتی با وجود افت معنادار بازار در چهار سال گذشته)، چند برابر سرمایه‌گذاری در سایر بازارها بوده است. اگر هم به دنبال خرید مقادیر بالای دلار باشید که مجدد پیدا کردن فردی معتمد برای معامله، پرداخت کارمزدهای سنگین برای نقد کردن، گرفتار نشدن به عنوان قاچاقچی ارز و شناسایی توسط نهادهای اطلاعاتی، دغدغه‌های امنیتی و نحوه نگهداری فیزیکی دلارها و … نه آب داریم، نه در زمستان‌ها گاز داریم، نه در تابستان‌ها برق داریم، نه اقتصادی داریم که روی آن حساب کنیم، نه آرامشی بر کشور حاکم است، نه شهروندان حال خوش و قدرت خریدی دارند، نه زیرساخت‌های شهری درستی داریم و نه ….، اما قیمت هر متر خانه در تهران با قیمت هر متر خانه در آمریکا یا اروپا برابری می کند. از نظر شما این روند مضحک به نظر نمی رسد؟

بی تردید نمی‌توان از تحولات منطقه ای، انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و نوع واکنش ایران به اتفاقات اخیر به راحتی چشم پوشی کرد، اما چرخه‌های تاریخی بازار سرمایه، تغییر نگاه و سیاست‌های ماه‌های اخیر دولتمردان و سایر عوامل با اهمیت دیگر را هم نمی‌توان در نظر نگرفت. پیشنهاد ما به شما عزیزان این است که شاید ..

آیا قرار است، تا انتهای سال بار‌ها و بار‌ها شاهد تحدید دامنه نوسان، رکود و فرار سرمایه از بازار بورس به سایر بازار‌های موازی باشیم؟ آیا ۸ هفته تحدید دامنه نوسان برای ارزیابی ثبات در بازار سرمایه کشور کافی نیست؟ دلیل بعدی محدودیت دامنه نوسان چه می‌باشد؟ سرماخوردگی جناب پزشکیان یا حساسیت‌های فصلی مقامات سایر کشورها؟ راستی پیروزی هریس در انتخابات آمریکا منجر به تحدید دامنه نوسان می‌گردد یا ترامپ؟ هریس ۳ درصدی و ترامپ ۱ درصدی؟

‌می‌دانیم که قرار نیست جناب عشقی و صیدی را با "گری گنسلر" رئیس کمیسون بورس و اوراق بهادار آمریکا مقایسه کنیم و به این موضوع نیز اشراف داریم که نمی‌توان همان انتظاراتی که از پرفسور و مدرس دانشگاه MIT داشت را از عضو هیات علمی دانشگاه آزاد شمال یا لیسانسه امام صادق داشت. اما بهتر بود کمی بیشتر در خصوص نحوه انتخاب و سوابق کاری افراد فکر می‌شد. سهام بانک صادرات که به اعتقاد و پیش بینی جناب صیدی در سال ۱۳۹۹، ارزشی معادل ۳ دلار داشت، امروز با قیمت و ارزشی معادل ۰.۰۰۳ دلار در حال دست و پا زدن در تابلوی معاملاتی است. امیدواریم که ایشان حداقل ادعایی در خصوص آینده شاخص کل و روند آتی بازار سهام نداشته باشند تا ما هم خیالمان راحت باشد که قرار نیست دارایی‌هایمان نصف یا بسیار کمتر از این شود.

جناب عشقی اشاره کردند که ما به دلیل محدودیت‌های موجود برای کارکنان سازمان بورس ناچار به پرداخت مزایا و پول‌های مفت بیکرانی هستیم. در این خصوص هم می‌توان گفت که به هر آن کسی که معتقدید قسم، ما هم دوست نداریم شما در این سازمان شاغل باشید که محدودیت‌هایی برایتان ایجاد شود.  مثلا با این مدارک عالیه از دانشگاه‌های امام صادق و پیام نور، قرار بود شما چقدر درآمد داشته باشید که وام ۳ میلیارد تومانی تنها بخشی از محدودیت‌های شما را جبران می‌کند؟

آنچه که این روزها، در بازار بورس ایران از آن به‌عنوان حمایت یاد می‌شود، بیشتر شبیه حق سکوت است، حق سکوت برای سهامدارانی که بدبخت شده‌ همین دولت و مصوبات شبانه و غیرکارشناسی‌اش هستند. بازاری که در تمام جهان از آن برای تأمین مالی دولت‌ها، صنایع و کسب‌وکار‌ها استفاده می‌شود، در ایران تبدیل به گداخانه‌ای شده که هر ماه، در انتظار تزریق قطره چکانی سرمایه و اعتبار از سوی دولت مفلوک، برای خرید سهام زیانده، شاخص‌سازی و ساکت کردن منتقدان است.

باور بفرمائید که معرفی کابینه پزشکیان، بیش از آنکه " آشتی ملی" را به ذهن تداعی کند، "کمای ملی" را یادآور می‌شود. افرادی با چنین اختلافات عمیق دیدگاهی و فکری را چگونه قرار است هم راستا کرد و کشور را از این بحران نجات داد؟ اگر مردم از عملکرد کابینه جناب رئیسی راضی بودند و کشور را در راه فتح قله‌های جدید می‌دیدند، به جناب زاکانی، قاضی‌زاده هاشمی، قالیباف و جلیلی که خود را از مریدان و رهروان ایشان معرفی می‌کردند، رأی می‌دادند نه به شما که خود را مخالف سیاست‌ها و عملکرد ایشان معرفی می‌کردید؛ اما از وزرای ایشان استفاده می‌کنید. " مگر کابینه کشور، پرتفوی بورسی است که از هر حزب و صنعتی، چند سهم به یادگار انتخاب کرده‌اید؟ چه خوب است که شما می‌دانید که نمی‌دانید"

آیا تا به حال، در نمایشگاه بین المللی صنعت مالی (بورس، بانک و بیمه) شرکت کرده‌اید؟ ده‌ها میلیارد تومان هزینه صرف شده ساخت غرفه‌های رنگارنگ نهاد‌های مالی بازار سرمایه، بانک‌ها و بیمه را از نزدیک دیده‌اید؟ 

بی‌تردید عیار تحلیلگران و آنالیزور‌های اقتصادی و مالی بازار سرمایه را می‌بایست در بازار‌های نزولی و حتی راکد محک بزنید نه در بازار‌های مثبتی که همه با ارتباط مسقیم یا غیرمستقیم به چند سفته‌باز، خود را نخبه و نوستارداموس زمان می‌نامند. ضرب المثل معروفی در وال‌استریت می‌گوید: "در گردباد، حتی شترمرغ‌ها هم پرواز می‌کنند".

تنها با یک حساب سرانگشتی برای حفظ شرایط کنونی کشور در صنعت نفت، گاز، برق و آب، نیاز به ۷۰۰ میلیارد دلار سرمایه نا قابل داریم. کسی می‌داند اگر این سرمایه گذاری ۷۰۰ میلیارد دلاری در صنعت آب. برق، نفت و گاز در چند سال آینده انجام نشود چه چیزی در انتظارمان خواهد بود؟‌ ای کاش شهید رئیسی زنده بود و اطلاعیه‌های کدال را در روز‌های داغ تابستان می‌خواند. می‌دید که چگونه علی رغم آنکه برخی شرکت‌های کوچک ورشکسته به مدار تولید برگشتند، ولی شرکت‌های تولیدی بزرگ کشور یکی پس از دیگری به دلیل نبود برق به تعطیلی کشیده می‌شوند؟

درست پس از انقلاب و در حالی که شاخه دانشگاه هاروارد در تهران به دانشگاه امام صادق و مدیریت آن به جناب آیت الله کنی سپرده شد، ما خاندوزی‌ها، عشقی‌ها، عبدالملکی‌ها، جبلی‌ها و …، را تربیت کردیم و دانشگاه هاروارد اما، مریم میرزا خانی، کامران وفا، ساموئل وبر، جمیز راسل، الیوت، باراک اوباما، مارک زاکربرگ و بیل گیتس‌ها را به دنیا معرفی می‌کرد. به نظر شما جهت سنجش و ارزیابی هوشی و توان علمی روسای آتی بانک مرکزی، سازمان بورس، وزارت اقتصاد و بسیاری دیگر از سمت‌های کلیدی کشور، سوال در خصوص نحوه تیمم و غسل با اهمیت‌تر است یا ارزیابی‌های مربوط به قدرت حل مسائله، ضریب هوشی و شناخت اعداد؟ 

۶۰ درصدی که یقین دارند با نحوه حکمرانی کنونی و سیاست‌های نهادینه شده در کشور، امیدی به بهبود وضعیت کشور نیست، ۶۰ درصدی که از اصلاح‌طلب و اصولگرا گذشته‌اند و آن‌ها را سر و ته یک کرباس می‌پندارند، ۶۰ درصدی که از معضلات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی به تنگ آمده‌اند و یقین دارند اگر کسی در این ساختار می‌توانست اوضاع را سامان دهد در این ۴۵ سال این کار را کرده بود، ۶۰ درصدی که نه وعده‌های جذاب تحویل گوشت درب منزل، یارانه‌های مبتنی بر طلا، سبد‌های کالای رنگین، حاملگی‌های رایگان و ...، وسوسه‌شان می‌کند و نه نقل قول‌های فراوان از قرآن و نهج البلاغه.

شاید با اهمیت‌ترین موضوع انتخابات سپری شده حتی بیش از نحوه تقسیم آرا، مشارکت پایین مردم در انتخابات ریاست جمهوری بود. حتی دو قطبی محدود ایجاد شده نیز، نتوانست آن چنان مردم را متقاعد به حضور در پای صندوق‌های رأی کند. آنقدر یأس و ناامیدی درخصوص نقش مردم در نحوه مدیریت و حکمرانی در کشور جدی به نظر می‌رسد که می‌توان انتخابات ۸ تیر ۱۴۰۳ را نقطه عطفی در تاریخ چندین ساله حاکمیت به روش جمهوری دانست.

اساتید با چنان ظرافتی روز ۹ تیر ماه را به عنوان روز لغو دامنه نوسان ۲ درصدی انتخاب کرده اند، گویی خیالشان بابت انتخاب رئیس جمهور در دور اول راحت است. فرض کنیم کار جناب زاکانی، قاضی‌زاده هاشمی و جلیلی به دور دوم انتخابات بکشد، تکلیف ریسک سیستماتیک چه می‌شود؟ این دوستان ریسک دارند یا ندارند؟ پزشکیان چه؟ قالیباف یا پورمحمدی چطور؟ از نظر اساتید سازمان بورس و بچه‌های بالا، او پرریسک محسوب می‌گردد یا کم‌ریسک؟ امکان دارد سازمان بورس با انتشار اطلاعیه‌ای در سامانه کدال به طور شفاف اعلام نماید، کدام کاندید‌اها دارای ریسک سیستماتیک و کدام یک فاقد ریسک سیستماتیک محسوب می‌شوند تا ما هم بدانیم در صورت پیروزی هرکدام باید بفروشیم یا بخریم؟