آیا دورخیز اصلاح‌طلبان برای عبور از روحانی کلید خورده است؟
«روحانی باید به وعده‌هایی که داد پایبند باشد»، « اگر اصلاح‌طلبان نباشند روحانی هم وجود نخواهد داشت»، «هدف اعتدال بازگشت به وضع پیش از اصلاحات است»، «روحانی مرتکب اشتباه شده است»، «اگر قادر نبودید قوا را هماهنگ کنید اشتباه کردید مسؤولیت پذیرفتید»، «همکاران روحانی هیچ تناسبی با افکار وی ندارند» ، «وزیرکشور روحانی خوب نیست»، «حضور ما در دولت کمرنگ است»، «گفتمان اصلاحات به گفتمان اعتدال تبدیل نمی‌شود»،«اصلاح‌طلبی مشی خودش را دارد»، «اصلاحات قطعا در انتخابات حرف خودش را می‌زند»، «دولت روحانی پوپولیست است»، «نمی‌توان اعتدال را روش دانست»و «اصلاح‌طلبان در هنگامه پوست‌اندازی هستند» ... اینها بخشی از اظهارات اخیر اصلاح‌طلبان در روزنامه‌های کثیرالانتشار کشور است که در چند ماه گذشته در فضای سیاسی کشور بیان شده است.
به گزارش جنوب نیوز، اصلاح طلبان که در رقابت‌های انتخاباتی یازدهمین دوره ریاست جمهوری به دلیل نداشتن سبد رای کافی پرچم حمایت مصلحتی از روحانی را به عنوان یک فرد فراجناحی بلند کردند حالا با طرح مطالبات خود بویژه در سیاست داخلی، قصد دارند تا دولت و اعضای کابینه روحانی را تحت فشار قرار دهند.
حتما می‌توان گفت بخش قابل توجهی از این اظهارات و مطالبات مربوط به حسین مرعشی سخنگوی حزب کارگزاران می‌شود که در چند ماه اخیر مصاحبه‌ها و اظهارنظرهای مختلفی را در مورد دولت یازدهم داشته است و نوک پیکان حملات اصلاح طلبان از روحانی را به خوا اختصاص داده است به طوری که در گفتگو با ایرنا ضمن انتقاد صریح از روحانی عنوان کرد: «من نمی خواهم به شخص خاصی اشاره کنم. ولی به عنوان کسی که به این رییس جمهوری رای داده ام، می گویم اگر شما قادر نبودید این قوا را با یکدیکر هماهنگ کنید، اشتباه کردید که این مسوولیت را پذیرفتید.»
"میزان پایگاه اجتماعی رئیس جمهور" و "وابستگی دولت یازدهم به اصلاح‌طلبان" را می‌توان از کلیدواژه‌های مصاحبه‌های حسین مرعشی و سایر چهره‌های اصلاح‌طلب دانست که با طرح آنها دولت و اعضای کابینه روحانی را تحت فشار قرار می‌دهند.
آغاز انتقاد از دولت روحانی
حجاریان تئوریسین برجسته جریان اصلاحات در همین خصوص با اشاره بر پایگاه اجتماعی روحانی در داخل کشور، اصلاح‌طلبان را بخش عظیمی از این پایگاه اجتماعی معرفی کرد و گفت: «اگر اصلاح‌طلبان نباشند روحانی هم وجود نخواهد داشت.» حجاریان همچنین با بیان اینکه اصلاح‌طلبان حامی و ستون فقرات برنامه‌های روحانی هستند تاکید کرده است که «اگر اصلاح‌طلبان بشکنند روحانی هم شکسته است چرا که وی با حمایت هاشمی و خاتمی و همچنین کناره‌گیری عارف و بسیج اصلاح‌طلبان رای آورد. پس در صورت عدم حضور اصلاح‌طلبان جریان راست،روحانی را به ورطه شکست می‌برند.»
وزیر کشور در کانون انتقادات افراطیون
این اظهارنظر سعید حجاریان موجب شد تا موجی از اینگونه اظهارنظرها از سوی فعالان اصلاح‌طلب در رسانه‌ها منتشر شود تا اهرم فشاری باشد به روحانی برای سهم دادن به اصلاح‌طلبان و توجه کردن به مطالبات جناحی و گروهی آنها در عرصه سیاست های داخلی کشور که در چندماه اخیر وزیرکشور دولت روحانی در مرکز این تهاجمات قرار گرفته فشارهای زیادی را از سوی افراطیون و برخی روزنامه‌های زنجیره‌ای اصلاح طلبان تحمل می کند.
حسین مرعشی در ۱۷ شهريور ۱۳۹۳ طی مصاحبه‌ای تفصیلی با روزنامه آرمان ضمن انتقاد از کابینه روحانی به عملکرد وزارت کشور در قبال اصلاح طلبان اشاره می‌کند و می‌گوید: «به‌طور مشخص می‌توان گفت وزارت کشور با همه اهمیتی که در سیاست داخلی دارد کارکردش به‌گونه‌ای نیست که رای‌دهندگان به آقای روحانی را راضی کند.» وی همچنین طی مصاحبه‌ی دیگری با روزنامه آرمان در 25 شهریورماه می‌گوید: «به نظرم برخی از همکاران روحانی هیچ تناسبی با وی ندارند.»
ابراهیم اصغرزاده فعال سیاسی اصلاح‌طلب در اواسط اردیبهشت ماه امسال در گفت و گو با روزنامه اعتماد حرف از تحلیل رفتن پایگاه اجتماعی روحانی می‌زند و می‌گوید: «برخي اشتباهات پايگاه و سرمايه اجتماعي او را تحليل خواهد برد و در نتيجه از انجام حداقلي تكاليف و وظايفش باز خواهد ماند، با اينكه دولت روحاني در برخي حوزه‌ها موفق به اصلاح جهت شده ولي در مواردي نيز از ماموريت قانوني خود عقب‌نشيني كرده يا پشت گوش انداخته است، رييس‌جمهور بهتر از همه ما مي‌داند كه مطالبات و انتظارات انباشت شده مردم به اعتمادشان از دولت گره خورده است.»
پایگاه اجتماعی روحانی از آن خودش نیست
به نوشته مشرق؛ احمد پورنجاتی نماینده اصلاح‌طلب مجلس ششم ۲۳ شهريورماه در گفتگو با روزنامه اعتماد، درباره دولت اعتدال و پایگاه اجتماعی آقای روحانی می‌گوید: «تا جايي كه من احساس مي‌كنم ارتباط حمايتي و تعاملي جدي جريان اصلاح‌طلب با تمام تفاوت طيف‌بندي‌هايش با آقاي روحاني و برنامه‌ها و سياست‌هايي كه دارد، وجود دارد. اين يك امر موقتي نيست و پايدار است. تعبيرم اين است كه پايگاه اجتماعي آقاي روحاني ائتلافي است. از آن خودش نيست ولي در اختيار او قرار داده شده است تا پايان دوره‌يي كه خواهد بود.»
پورنجاتی در ادامه و در جواب به این سوال که آیا تلاش روحانی برای ایجاد پایگاه اختصاصی اعتدال به نتیجه می‌رسد یا خیر، می‌گوید: «برخلاف برخي اطرافيان آقاي روحاني كه به دنبال پايگاه‌سازي بودند و مدل جبهه مشاركت در زمان آقاي خاتمي را خيال مي‌كردند اين اتفاق هنوز نيفتاده است. آقاي خاتمي برآمده از پايگاه اجتماعي بود نه اينكه او ايجاد‌كننده آن پايگاه باشد. اين طور نيست كه هر روز فراتر از سقف آنچه خود آقاي روحاني اعلام كرده است و اصلا حمايت‌ها مبتني بر آن اتفاق افتاده است مطالباتي دنبال شود.»
تعیین تکلیف برای روحانی
اینکه چهره‌های اصلاح‌طلب در کنار گره‌زدن ادامه حیات دولت به حمایت اصلاح‌طلبان، دم از مطالبات جناحی و گروهی خود می‌زنند حتما نشان از بی‌توجهی دولتمردان روحانی به مطالبات تندروهای اصلاح‌طلب است که شاید نتیجه‌ای جز تنش و نا آرامی در فضای سیاسی کشور را به دنبال نخواهد داشت و به همین خاطر است که تاکنون روحانی توجهی به این مطالبات نداشته است.
حسین مرعشی چندی قبل در گفتگو با روزنامه اصلاح طلب اعتماد شروع به تعیین تکلیف برای دولت روحانی می‌کند و ضمن انتقاد از برخی اعضای کابینه روحانی می‌گوید:"در سال دوم، به آقای روحانی توصیه می‌کنم که برخی از وزرا و استانداران را که نتوانسته‌اند در کلاس و شأن دولت ظاهر شوند، تغییر دهد و این ترمیم در کابینه و استانداری‌ها، باید در جهت افزایش یکدستی و صلابت دولت انجام شود."
مرعشی که پیش از این در مصاحبه تفصیلی با روزنامه شرق از آغاز فعالیت تشکیلاتی حزب خود سخن گفت و از بازسازی تشکیلات حزب کارگزاران برای ورود به انتخابات آینده مجلس شورای اسلامی خبر داده بود، در مصاحبه دیگری مجدداً بر لزوم "ترمیم" در کابینه اصرار ورزیده و می‌گوید:"توصیه می کنم روحانی ترمیم مختصری در دولت انجام دهد. اینکه بقیه ایشان را همراهی نمی کنند یک واقعیت است و راه حلّش هم همان است که گفتم."
حفظ "مرز مشخص" با کابینه روحانی
"چرا چهره‌های اصلاح طلب با گذشت زمان و فاصله گرفتن از 24 خرداد 92 زبان به انتقاد از کابینه گشوده‌اند؟" این سوالی است که شاید با نزدیک شدن به انتخابات آینده مجلس پاسخ مفصلی بتوان برای آن یافت ولی آنچه اکنون می‌توان درمورد آن صحبت کرد علت هشدارها و توصیه های چهره‌های اصلاح‌طلب است که صریحاً انتخاب‌های شخصی رئیس جمهور را زیر سؤال می‌برد و مرز کابینه و اطرافیان روحانی را با اصلاح‌طلبان بیشتر می‌کند تا افکار عمومی خطاها و اشتباهات دولت را به پای اصلاح طلبان ننویسند تا آنها در آینده بتوانند از این "مرز مشخص" بهره برداری کنند.
درهمین خصوص به مصاحبه حسین مرعشی با روزنامه آرمان اشاره می‌کنیم که در تاریخ ۱۷ شهريور ۱۳۹۳ منتشر شد و روی گیشه های روزنامه فروشی قرار گرفت. وی در پاسخ به این سوال روزنامه آرمان که پرسید: «برخی می‌گویند که اصلاحات رنگ و بوی اعتدال گرفته و انگار گفتمان اصلاحات درحال تبدیل شدن به گفتمان اعتدال است! آیا این را می‌پذیرید؟» پاسخ داد: خیر، اصلاح‌طلبی مشی و منش خودش را دارد! ما متحد دولت هستیم اما اصالت خودمان را هم حفظ می‌کنیم و قطعا در انتخابات هم حرف خودمان را خواهیم زد.
بازگشت به وضعیت دوران اصلاحات
شاید رگه‌های واقعی تر فشارهای اخیر اصلاح طلبان را بتوان در صحبت‌های چندی قبل سعید حجاریان با ویژه نامه روزنامه اعتماد جستجو کرد. آنجا که سعید حجاریان در خصوص دولت روحانی می‌گوید: "هدف اعتدال بازگشت به وضعیت قبل از اصلاحات است." و این اشاره حجاریان حتما به وضعیتی است که طی آن زمینه سازی برای حضور اصلاح‌طلبان تجدیدنظر طلب در قدرت فراهم شود و این هشداری است برای روحانی که به دنبال تولد "جریان سومی" حرکت می‌کند که آرامش و پرهیز از جنجال‌آفرینی‌های بیهوده اصلی‌ترین شاخصه این جریان است و می‌خواهد تا شعار "اعتدال" را در جامعه نهادینه کند و ریشه‌های شعار اعتدال را روز به روز قوی تر کند تا در سال‌های آینده بتواند از میوه‌های آن بهره ببرد.
«روحانی» همانطور که قول داده بود می‌خواهد در عرصه سیاست داخلی آرامش و عدم هنجارشکنی را پیش بگیرد و حاضر نیست هزینه افراطی‌گری های برخی از اصلاح طلبان را بپردازد ولی وی از سویی دیگر در مقابل مطالبات گسترده آنها قرار گرفته است.
"جریان سوم" در سپهر سیاسی ایران به نام روحانی می‌شود یا ...؟
گره زدن "میزان پایگاه اجتماعی روحانی به اصلاحات" و "بیان مطالبات گسترده از روحانی" را می‌توان مقدمه‌ای برای به حاشیه بردن کابینه روحانی، درگیر کردن آن با موضوعات فرعی، فشار برای اخذ امتیاز و همچنین دورخیز برای کلید زدن پروژه عبور از روحانی دانست که از مصاحبه‌ها و فشارهای اخیر برخی چهره‌های اصلاح‌طلب در حال رقم خوردن است.
اکنون «روحانی» در مرحله حساسی از انتخاب‌ها قرار دارد و باید میان مقاومت در برابر فشارهای افراطیون و یا تن دادن به مطالبات جناحی اصلاح‌طلبان و در گیر شدن با موضوعات حاشیه‌ای یکی را انتخاب کند. به نظر می‌رسد روحانی به جای تبدیل شدن به یک زیرمجموعه از جریان اصلاحات افراطی، به دنبال ایجاد موفق یک جریان سوم سیاسی در ایران باشد که مرز مشخصی با دو جناح اصلاح طلب و اصولگرا داشته باشد و این تصمیم را می توان از اظهار نظر سخنگوی دولت اعتدال در مورد عملکرد جنجال آفرین وزیر علوم که در آستانه استیضاح قرار دارد، فهمید.
