حذف رانت با عرضه خودرو در بورس/ ایران دارای امتیاز مثبت خودروسازی است
همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با بورس نیوز، درباره جبران زیان ایران خودرو با عرضه در بورس کالا اظهار کرد: ایران خودرو برای اینکه بتواند زیانش را پوشش دهد و بدهی‌های بانکی را بپردازد تا وضعیت بهتری پیدا کند حداقل عرضه ۵۰ درصد یعنی ۲۵۰ هزار دستگاه از تولیدات این شرکت لازم است. هرچند که تا ۸۰ درصد تولیدات اگر عرضه شود باز همچنان، اما و اگر وجود خواهد داشت. به نظر من حداقل ۵۰ درصد، اما تا ۸۰ درصد می‌توانیم به اطمینان قطعی برسیم.
وی افزود: در یک بررسی مشاهده کردیم که با حذف ۱۴ هزار میلیارد تومان رانت عرضه خودرو در بورس کالا حدود ۴۴ درصد در اختیار خودروسازان، ۴۵ درصد در اختیار مردم و بقیه به صورت حقوق و عوارض دولتی در اختیار دولت قرار گرفته است.
دارابی خاطرنشان کرد: این نشان می‌دهد که عرضه خودرو در بورس بهبود تولید، حذف رانت و منافع مردم را به دنبال دارد. کالای ارزان‌تر را به دست می‌آورند و البته دولت که حقوق دولتی خود را دریافت می‌کند.
کارشناس بازار سرمایه درباره تفاوت قیمت نهایی خودرو در بورس و بازار آزاد بیان کرد: وقتی خودرویی را با قیمت پایین به دلال می‌فروشید دلال تمایلی به فروش خودرو ندارد و سعی می‌کند با نگهداری آن حداکثر سود را کسب کند. اما با دریافت خودرو از بورس کالا، چون مصرف کننده این خودرو را دریافت می‌کند و سفته بازی صورت نمی‌گیرد و سرمایه گذاری انجام نمی‌شود، قیمت خودرو کاهش می‌یابد. به همین دلیل کلیه محصولاتی که در حال حاضر قیمت کارخانه‌ای و بازار آزاد آن تفاوت زیادی دارد، وقتی وارد بورس شود قیمت افت می‌کند. حتی ارز، طلا و سکه وقتی وارد بورس شود، با کشف قیمت مصرف کننده پایین‌تر از قیمت بازار آزادی است که با دلالی بالا نگه داشته می‌شود. وقتی بررسی می‌کنیم ۴۵ درصد از منافع رانتخوار‌ها به جیب مردم و مصرف کننده واقعی رفته است. ما این روش را در فولاد، سیمان و مواد پتروشیمی تجربه کردیم و نتایج خوبی به دست آوردیم.
وی درخصوص صنعت لیزینگ ادامه داد: لیزینگ و موارد دیگر بعد از عرضه در بورس کالا مطرح می‌شود. بعد از اینکه قیمت نفدی محصول در بورس کشف شد خود لیزینگ می‌تواند به صورت خریدار وارد شود، کالا را بخرد و بعد به صورت لیزینگی واگذار کند. آن‌ها ابزار‌های مالی بعد از عرضه هستند. وقتی در بازار دلالی و قرعه کشی کالا را می‌فروشید آنجا نمی‌تواند ابزار مالی تعریف کنید.
دارابی درباره اقدام خودروسازان برای سوددهی مناسب توضیح داد: مهمترین مساله عدم دخالت دولت است. هرجا ردپای دولت را می‌بینیم مشکل پیش می‌آید. جمله‌ای وجود دارد که اگر امور شن بیابان به دولت واگذار شود، دولت بعد از مدتی واردکننده شن بیابان می‌شود. نخستین چیزی که باید حذف شود دخالت دولت و آزادی اقتصادی است. ایران کشوری است که مزیت کامل در صنعت خودرو را دارد. مواد اولیه، پتروشیمی، فولاد، مس و مرز‌های گسترده آبی و خاکی را دارد. اگر این شرایط را در برابر کره‌ای که هیچ کدام از این‌ها را ندارد، بگذارند بهترین جایی که این شرایط می‌تواند رقم بخورد ایران است.
کارشناس بازار سرمایه با توصیه به سهامداران خودرویی عنوان کرد: سهامداران باید از حق خود دفاع کنند. وقتی خودرویی فروخته می‌شود که ۵۰ درصد آن به جیب دلال می‌رود، سهامداران حق دارند ناراحت باشند و باید پیگیری کنند که این پول به کارخانه بیاید. سهامداران با دلخوری و ناراحتی پول هایشان را به بازار سکه، مسکن و ... منتقل می‌کنند و قید سهامداری را می‌زنند.
دارابی درباره عرضه خودرو در بورس کالا از سوی خودروسازان گفت: خودروسازان کاری نمی‌توانند انجام دهند، چون زیر نظر دولت هستند. فشار‌ها باید از طرف سهامداران باشد که دولت از صنعت خودرو خارج شود. ۱۵۰ هزار میلیارد تومان زیان، ۱۰۰ هزار میلیارد تومان بدهی بانکی که شانس پرداخت وجود ندارد، بیکاری گسترده قطعه سازان همه این‌ها ماحصل دخالت دولت در این صنعت است. دولت باید از این صنعت بیرون برود و واگذاری را انجام دهد. ۱۱ ماه است که سازمان خصوصی سازی وعده واگذاری سهام خودروسازی را داده، اما عملی نشده است. مطالبه مردم باید این باشد که به وعده‌هایی که داده می‌شود و درست نیز است جامه عمل پوشانده شود و اجازه ندهند دولت مسیر درست را منحرف کند. قطعا در همه دنیا اقتصاد دولتی شکست خورده است.
